wybierz kategorie wiadomości
![](/thumb/gGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQC9nfFgxTQ4qE0INFlhhQVETJwEbdRUyXwYrAwJuBFgdBCYtQwcSDmdNExYFFScGVA4UDV1tDXcFVnRKD1ANU1BJajwBT05LNQBWAygTKUENS2dGWiBZIUIbNAQGQ0EOUB0tOx4OAx0gBl4UDlhhQUQTMQEbdRU2SEdhWBsDUARQDg/gorska_glowna.jpg)
Żegnamy prof. Irenę Górską
13.05.2022
Matka Wydziału – tak nazywano panią profesor Irenę Górską, dziekan Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności UPWr w latach 1987-1993. Wymagała od siebie i od innych. W świat technologów żywności wniosła nowe spojrzenie badawcze, poszerzające perspektywę naukową.
![](/thumb/eGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQC9nfFkxTQArDlwDG1hhQVETJwEbdRU8Xhs1DQ8cBFgdBCYtQwcSDmdNExYFFScGVA4UDV1tDXcFVnRKD1ANU1BJajwBT05LNQBWAygTKUENS2dGWiBZIUIbNAQGQ0EOUB0tOx4OAx0gBl4UDlhhQUQTMQEbdRU2SEdhWBsDUARQDg/inomel-glowna.jpg)
Złoty Medal targów Polagra Premiery dla projektu UPWr!
29.04.2022
Innowacyjny system sterowania obiegiem wody na obiektach melioracyjnych INOMEL – rozwiązanie, które opracowali m.in. naukowcy Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji UPWr – otrzymał Złoty Medal targów Polagra Premiery w kategorii „Maszyny, urządzenia i usługi dla rolnictwa”.
![](/thumb/JGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQC9nfFkxTRsgCkUJBVcmDEAbJxdSJhV5EhIxBAYTWRYYFjo2FEAJBjIAXRUcE2AEWxU8Clh9GT9AE3pEQUERWxgWKzgyBAZLf0MERFtYIQJZHWleGz9bdxxWKAkEVDxdFlFyfUFPAQYrFUMJGxYoERVAaQpcOEQ2UQA9DwxDGhZeUTslFwhAU2cCSVVOSjVRBEppGQ/jerzy-kowalski-glowna2.jpg)
Żegnamy rektora Jerzego Kowalskiego
08.04.2022
Profesor Jerzy Kowalski, rektor Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu od 1990 do 1996 roku. Wymagający, ale też niebojący się trudnych i odważnych decyzji. Ci, którzy z nim współpracowali, mówią, że przeprowadził uczelnię przez czas przemian ustrojowych, wyznaczając kierunek, który twórczo rozwijany był przez kolejnych rektorów.
![](/thumb/PGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQC9nfF4xTQMgE0sfWhEiFFYWOA9QbRt3Vh00DUELQV4XATI1QAYNHiQNQg0eVyoPWA0lBRclRzISWHoYEV4JUREHFyUJT1hLcEMdRBsbIwQVQGkUVW0bd0AVPw08WAcWSEJkbg4CDB03Dl0KEghvWRUULhNKLFYhVRM3GhoTTxYBGjIpT1dACj1SCFYPSH5TFQc/jerzy-kowalski-glowna.jpg)
Zmarł rektor prof. Jerzy Kowalski
30.03.2022
Prof. Jerzy Kowalski, inżynier środowiska specjalizujący się w zakresie geologii i hydrogeologii inżynierskiej, ochrony i kształtowania środowiska wodnego oraz budownictwa ziemnego, rektor Akademii Rolniczej w latach 1990-1996, nie żyje. Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 30 marca.
![](/thumb/VGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQC9nfF4xTQIqE1IcDhQ-CF5YZ0ZfJlswEk56BQJDCkEBCRcnAh8BEzwPQg0eJSoPWA0lAWZ9GT9AE3pEQUERWxgWKzgyBAZLf0MERFtYIQJZHWleGz9bdxxWKAkEVDxdFlFyfUFPAQYrFUMJGxYoERVAaQpcOEQ2UQA9DwxDGhZeUTslFwhAU2cCSVVOSjVRBEppGQ/mariusz_korczynski_glowne_2.jpg)
Prof. Korczyński: – Doktorat wdrożeniowy to sztuka partnerstwa
21.03.2022
Prof. Mariusz Korczyński, promotor doktoratu wdrożeniowego, realizowanego w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, podkreśla, że podstawą współpracy doktoranta i naukowca jest partnerstwo obu stron.
![](/thumb/JGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQC9nfF8xTQwwPlYUEh8jQRtYLQ1VKhVvEhM0BxRfAhoYAy9uQU8SGyoLVAUDJSQHFUBpURtjFTlRGj9KWRMTWFBfajwMCgc2LAUTXEZWbwBYFD8WViNbMEJWYkoNVBRHERI8KQoCEBBnTRMVHgAoQQ1YKBwKdgctAkdoSh4/glowna.jpg)
EU-GREEN – UPWr, zrównoważony rozwój i Europejska Sieć Uniwersytetów
22.02.2022
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu wraz z ośmioma europejskimi uczelniami stara się o wejście do Europejskiej Sieci Uniwersytetów. Wniosek do Komisji Europejskiej składać będzie koordynator konsorcjum – Universidad de Extremadura z Hiszpanii.
![](/thumb/YGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTRogE14RFgg-F0AVaUgbKV45VVZiSgRdDEMcEmYmHQpARWcRQwkdHy4XaBMvRgNtAnccVjQJDVZBDlADJG5BTxIIIgRuDxNYd1IbWCgLVztFOlwYPRpBC0FaFwQ7LwwZBw4qE0hEW1g-Ck0faV4bLE9mCUQgWlABQUk/glowna.jpg)
Żywność rzemieślnicza ze wsparciem UPWr
05.01.2022
Centrum Produktu Regionalnego Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu to miejsce, w którym tradycyjne serowarstwo, browarnictwo, winiarstwo, przetwórstwo mięsne i owocowo-warzywne będzie przekazywane w nowoczesny sposób. Jak podkreśla dr inż. Marek Szołtysik z Katedry Rozwoju Funkcjonalnych Produktów Żywnościowych, dynamicznie rozwijający się segment żywności rzemieślniczej potrzebuje wsparcia merytorycznego. Stąd pomysł na powstanie CPR.
![](/thumb/HGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfV8xTQY_BBNKVRwkD1JYcUZbJlgyUQ43Hw1YAhkVHyc7AwxMAzUGE0pVCj8MXR8oEGYmU3cKVm1KTxMPVRwUanZPHQ5LaUNBBxAfEgpTWHFVFW1UOl4AKgcPXQZGUElqIggaEQokFVQBGAg0QRtYOA1DKhVvEhcgW1oBGwZBQ2ox/biogazownia-glowna.jpg)
Biogaz, biometan, fotowoltaika i UPWr
21.12.2021
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu jest jednym z sygnatariuszy porozumień zainicjowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dotyczących rozwoju sektora biogazu i biometanu oraz fotowoltaiki. Uczelnię podczas uroczystości reprezentował prof. Andrzej Białowiec.
![Drzewo jubileuszowe](/thumb/uGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfV8xTQMwA1gKEg8-GWgKJABKOlo6RxU2AQYTTxYUGiQpT1dAAzADWAoSDz4ZaA4yAEMmUjtvBCoSGkMMUBwaIyMaMgUFKhZfBygJPwxTHyBKUz9QdxxWKBoMWwZXBiwhKE9XQFxnTRMKFhQqQQ1YOwgbYxUlURM9NwpVQQ5DX2ovAgMWGyoNXQMFWHdBWR88F1ouQzBXGyoRQR1BRxsJLW5XTwERdlgBHkVJfUFK/jubileusz_tydzien_przyrodnikow_glowna_srodek.jpg)
70-lecie UPWr – podsumowujemy rok jubileuszu
16.12.2021
Jubileusz 70-lecia Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przypadł na szczególny czas – drugi rok z pandemią koronawirusa. Mimo obostrzeń i wynikających z nich ograniczeń, uczelnia świętowała i to w sposób wyjątkowy, bo kulminacją obchodów było odsłonięcie muralu „Mamy zielone pojęcie” i światowa prapremiera Kantaty Uniwersyteckiej skomponowanej przez Krzesimira Dębskiego.
![](/thumb/xGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfV8xTQIwFVBEW1grClsfaV4bKFs6Rxo5RglBBBZeUTg-AgcHCjE-WAJVQG9WFVZpCFghUHcKVigEQR1BRBMULRMECUBTdE0TBRgUORFYFicBS20Nd14RLxsAUBdRFRw6NU9BQBosG1RETVguGwRDexwLfAd3TQ/glowna.jpg)
Dr Łukasz Kuta: – Uczę studentów, że bezpieczeństwo to naprawdę istotna sprawa
13.12.2021
Dr Łukasz Kuta. Doktorat robił w Instytucie Inżynierii Rolniczej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Pracuje w Katedrze Kształtowania i Ochrony Środowiska, gdzie uczy studentów bezpieczeństwa pracy, ryzyka zawodowego, ergonomii, projektowania i diagnozowania stanowisk pracy.
![](/thumb/aGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfV9PTksjCF0DVUBvBEIZPA1XPFw8HRM0BxRfAgZcGTgrT0FAGTcOWwMUDhIKU1hxRgxtG3dcFTYPQQtBRB5RZG4dDAUMGghVRE1LYUFUFSUQSyBbOVUGelJBXwZDARApOAgKDRs8Qx1EBBM3BhVAaQdBfA5lSEZrWEFM/gucwinski-glowna2.jpg)
Antoni Gucwiński, doktor honoris causa UPWr, nie żyje
08.12.2021
Antoni Gucwiński, wieloletni dyrektor wrocławskiego ogrodu zoologicznego i doktor honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, zmarł w wieku 89 lat. Informację tę przekazał prezydent miasta Jacek Sutryk.
![](/thumb/uGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTQ4kE1MTGxMjEFwTaUgbKV45VVZiSgRQEVYHHyEiHgYLNiINXhEZG2MJRx1pSBs_RTpaETscPFgHFkhRfW5BTw4IKwYTXFUKIUEbWDsFXipoPFRWYllPEwBbHAc6IwEBBxtnWxMIEg0-AFYOLgNWPU53HFYrARlUQQ5QEDB_VF0aW3ZRSVZaSmBQDkpmVgx2FSg/garbulinski_glowna.jpg)
Prof. Garbuliński – Nobel mógł trafić do Wrocławia
29.11.2021
Prof. Tadeusz Garbuliński – w 1955 roku jako pierwszy na świecie opublikował w 1955 roku hipotezę o leczniczym działaniu tlenku azotu. W 1999 roku prof. Maria Nikołajczuk z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w setnym numerze miesięcznika „Nauka i przyszłość” nie kryła goryczy, bo blisko ćwierć wieku później za potwierdzenie koncepcji wrocławianina Nobel trafił do trzech naukowców w Stanach Zjednoczonych.
![](/thumb/zGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTQYnDFgIBBEsPFoIPg9WOF42SlZ0SgVYD1FQSWorAQIVByRPWxYQWGFBRwgkDlwsQwpZEHpSQQRBGFAfKSIKT1hLNQ0TSlUKLARSJSIAG3UGeRIXNwYXQwxYHhY6bldPDAwyElIHAx8qDEUDaUgbPF4vVVZiSgBJUA1CC3p_XU8f/glowna.jpg)
Prof. Obmińska-Mrukowicz: Zawsze mam czas dla studentów
22.11.2021
Prof. Bożena Obmińska-Mrukowicz, kierownik Katedry Farmakologii i Toksykologii, przez studentów uważana za jednego z najlepszych nauczycieli akademickich na Uniwersytecie Przyrodniczym: – Nie da się oddzielić dydaktyki od nauki. Dobry nauczyciel musi być też dobrym naukowcem, bo jego zadaniem jest przekazywanie wiedzy najnowszej i na najwyższym poziomie.
![](/thumb/VGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMUpPEwVdHhZqdk8EDEQoBFwJBRMsDhoRJAhWPRk_QBN6REFBEVsYFis4MgQGS39DBERbWCECWR1pXhs_W3ccVigJBFQ8XRZRcn1BTwEGKxVDCRsWKBEVQGkKXDhENlEAPQ8MQxoWXlE7JRcIQFNnAklVTko1UQRKaRk/in-memoriam-kolor.jpg)
Żegnamy profesor Marię Goos
19.11.2021
Profesor Maria Goos, była dziekan na ówczesnym Wydziale Rolniczym Akademii Rolniczej i kierownik Katedry Entomologii Rolniczej, człowiek wielkiej serdeczności i życzliwości wobec innych, zmarła w wieku 91 lat. Pogrzeb odbędzie się 20 listopada we Wrocławiu.
![Naukowa Siła](/thumb/qGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTQU8AksNGCUmDE0WJBNKJFZ3HFY-AQ9UQQ5QFCQjGgMDRy8RVkRbWD0RWBAuB00QXjESTnpdQR1BWBMdL25XTxIFZ00TFhYdKDxeHmleCGMVNl8aLBoMXQ9RAFFybgMIFRomAEUDEBU_GhVWaRdQNVJ3ClY7EFAIU0xAQHhuEA/glowna.jpg)
Dr Łyczko i dr Kozłowska – specjaliści od nietypowych rozwiązań
13.11.2021
Co wspólnego mają związki zapachowe z odchudzaniem, a co olejek eteryczny z paszą dla zwierząt? Jakie powiązanie mają grzyby ze sterydami, terapią hormonalną i produkcją leków? O tym opowiadają dr Jacek Łyczko i dr Ewa Kozłowska z Katedry Chemii na UPWr.
![](/thumb/VGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMUpPEwVdHhZqdk8EDEQoBFwJBRMsDhoRJAhWPRk_QBN6REFBEVsYFis4MgQGS39DBERbWCECWR1pXhs_W3ccVigJBFQ8XRZRcn1BTwEGKxVDCRsWKBEVQGkKXDhENlEAPQ8MQxoWXlE7JRcIQFNnAklVTko1UQRKaRk/in-memoriam-kolor.jpg)
Żegnamy profesor Danutę Drozd
10.11.2021
Była świetnym naukowcem i łagodną osobą, a koledzy z roku do dzisiaj wspominają ją jako najpiękniejszą dziewczyną na studiach. Doktorat broniła w ciąży. I lubiła nie tylko wyzwania naukowe, ale też nowości technologiczne: założyła na uczelni pracownię laserową do badania wpływu biostymulacji na nasiona roślin. Profesor Danuta Drozd zmarła w wieku 82 lat.
![](/thumb/YGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTQIwE0gVDREiQRtYLQ1VKhVvEhM0BxRfAgZcGTgrT0FAGTcOWwMUDhIKU1hxRgxtG3dcFTYPQQtBRB5RZG4dDAUMGghVRE1LYUFUFSUQSyBbOVUGelJBXwZDARApOAgKDRs8Qx1EBBM3BhVAaQdBfA5lSEZrWEFM/glowna2.jpg)
Pożegnaliśmy profesora Kuryszkę
10.11.2021
Profesor Jan Kuryszko, histolog. Dawał studentom możliwość poznania prawdziwej nauki, nie bał się trudnych badań i cenił interdyscyplinarność. Uważał, że każdy, a naukowiec szczególnie, uczyć się powinien przez całe życie. Zmarł nagle 29 października w wieku 74 lat.
![](/thumb/4GBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTQQkBl8JGxMsQRtYLQ1VKhVvEhM0BxRfAhoYAy9uQU8SGyoLVAUDJSQHFUBpURtjFTlRGj9KWRMTWFBfajwMCgc2LAUTXEZWbwBYFD8WViNbMEJWYkoNVBRHERI8KQoCEBBnTRMVHgAoQQ1YKBwKdgctAkdoSh4/glowna.jpg)
Mamy Wrocławskie Magnolie: za badania nad rowerem miejskim i torowiskami
10.11.2021
Magdalena Michałkowska i Mateusz Szołdra zdobyli wyróżnienia w tegorocznym konkursie Wrocławska Magnolia na najlepsze prace magisterskie prezentujące pomysły na badania możliwe do wykorzystania w biznesie. Absolwenci kierunku geodezja i kartografia pracują. Magda w firmie geodezyjnej, Mateusz – projektowej.
![Maria Wiórek na zawodach. Fot. Ewelina Orzeł](/thumb/sGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfVwxTR4sDkMDHFhhQVETJwEbdRUyXBsvBgIfCUQVUWRuHR8NAyACRTkeHm9ZFU9pSBsjVjtXVmJKE11BGFADKSsIMgsNZ1sASlUZIg1DCCQIVSpFdwpWNg0UQgBVBhYvIx8UQEVnElgcElh3QVQCeF0JNwVmAAxoRVIFTgdLQ2V-WFRAFA/glowna.jpg)
Absolwentka Maria Wiórek: – Wytrwałość popłaca
08.11.2021
Maria Wiórek, tegoroczna absolwentka medycyny weterynaryjnej na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu o łączeniu studiów z jeździectwem, sukcesie w zawodach i spokoju jaki przynosi jej ten sport.
![](/thumb/xGBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfV0xTQ43DlMfVVZvBV4WLkYDbVA5XwM2CU1bE1NQX2o8HwIIDCYVbg8TWHdBAlhnRlUuWTISTnoYDxNPFgISLykyBAZLf1AdRBQVIxdFFScIXD0VbxIaPR8QUgJAFxQnPhRPTks2CEsDVUBvAE9JclRBfQRlEgk/glowna.jpg)
Pamiętamy o rektorach Uniwersytetu Przyrodniczego
29.10.2021
Nina Kobeszko, starościna na II roku żywienia człowieka i dietetyki i Wiktoria Waniek z III roku biologii człowieka – w tym roku to one porządkowały groby profesorów Uniwersytetu Przyrodniczego na wrocławskich nekropoliach.
![](/thumb/8GBUJIA1JEEcnWQIxBAZWBkdQSS4tAR4HRWcRUBIfWHdBURMnAUoTGCBAGDcJB21MaxUfJy4MAT5GNRRTCh4ZEUxWET8RWCNZOkMXMTRMA1MGQy9nfV0xTRMkCkMcEg0-CF5YZ0ZfJlswEk56EgJaEU4XBDsnBDIFBSoWXwdZED0EFVZpFEsgXTBTAAcBBxNZFkdRZG4BDAwOZ1sTFhtYYUFHGywBZiZTdwpFdEoAXg1AABwkIAgfQFNnD1QRBBksF1IdJBZAbRt3Qx0iDUELQVcKQHF8FV9RWWcc/zakrzewski_glowna.jpg)
Prof. Zakrzewski: zagończyk, pionier, naukowiec
25.10.2021
Profesor Aleksander Zakrzewski – urodził się w 1894 roku w Innsbrucku, zmarł w 1976 we Wrocławiu. Anatomopatolog, specjalista z zakresu weterynarii sądowej, jeden z wrocławskich pionierów. Skromny i uwielbiany przez współpracowników, dla których był nie tylko mistrzem, ale też przyjacielem.