Patent na wynalazek
Przewodnik po ochronie własności intelektualnej
Patent na wynalazek to prawo wyłącznego korzystania (monopolu) z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres ochrony patentowej określają zastrzeżenia patentowe zawarte w opisie patentowym.
Potwierdzeniem istnienia patentu jest opublikowany dokument patentowy, składający się z opisu patentowego obejmującego opis wynalazku, zastrzeżenia patentowe oraz, jeśli istnieją również rysunki.
Udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego, a informacja o jego udzieleniu publikowana jest w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu, przy czym umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej.
Patent trwa dwadzieścia lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.
Patentów nie udziela się na:
- wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;
- odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt, a także wytwory uzyskiwane takimi sposobami; przepis ten nie ma zastosowania do sposobów mikrobiologicznych lub innych sposobów technicznych ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami o ile nie są to odmiany roślin lub rasy zwierząt;
- sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.
Za wynalazki biotechnologiczne, na które mogą być udzielone patenty, uważa się w szczególności wynalazki:
- stanowiące materiał biologiczny, który jest wyizolowany ze swojego naturalnego środowiska lub wytworzony sposobem technicznym, nawet jeżeli poprzednio występował w naturze;
- stanowiące element wyizolowany z ciała ludzkiego lub w inny sposób wytworzony sposobem technicznym, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu, nawet jeżeli budowa tego elementu jest identyczna z budową elementu naturalnego; zgłoszenie dotyczące sekwencji lub częściowej sekwencji genu powinno ujawniać ich przemysłowe zastosowanie;
- dotyczące roślin lub zwierząt, jeżeli możliwości techniczne stosowania wynalazku nie ograniczają się do szczególnej odmiany roślin lub rasy zwierząt.
Wynalazek uważa się za nowy, jeżeli nie jest on częścią stanu techniki. Istotne przy tym jest, że dla utraty nowości nie ma znaczenia, czy ktokolwiek zapoznał się z ujawnionym wynalazkiem. Zatem, publikacja w czasopiśmie naukowym, prezentacja na konferencji naukowej, zaprezentowanie na wystawie itp. sprawia, że rozwiązanie traci cechę nowości i w związku z tym, jego opatentowanie nie jest możliwe. Za stanowiące część stanu techniki uważa się również informacje zawarte w zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnione do wiadomości powszechnej, pod warunkiem ich ogłoszenia w sposób określony w ustawie prawo własności przemysłowej.
Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli dla specjalisty w danej dziedzinie wynalazek ten nie wynika w sposób oczywisty, ze stanu techniki.
Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa. Oznacza to, że efekt wykorzystania wynalazku musi być użyteczny i powtarzalny, a nie jedynie teoretyczny.
Poradnik aktualny na dzień 05.05.2020 r.
Autorzy: Anna Michalska, Paweł Szyszkowski
Redakcja: Paweł Szyszkowski
Konsultacja: Janusz Ludwik Gaca, Anna Kasperowicz, Krzysztof Otręba, Marta Paluch
Bibliografia
ABC przedsiębiorczości akademickiej. Red. Anna Tomtas-Anders, Fundacja Rozwoju Regionów
ProRegio, Poznań 2009
Komercjalizacja B+ R dla praktyków. Red. Michał Barszcz, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Warszawa 2016
Komercjalizacja wiedzy. Podręcznik dla naukowców. Autorzy: Grzegorz Gawlik, Tomasz Łasecki,
Jakub Sielewiesiuk. UM Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2015
Materiały Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (http://www.uprp.pl)
Poradnik wynalazcy. Red. Andrzej Pyrża, Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa 2009, Urząd
Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009