Badania

Kierownik: prof. dr hab. Wojciech Niżański

Wykonawcy: dr Agnieszka Partyka, dr Sylwia Prochowska, dr Wiesław Bielas

Słowa kluczowe: nasienie, chłodzenie, kriokonserwacja, CASA, cytometr przepływowy

Badania prowadzone są na różnorodnych gatunkach zwierząt towarzyszących (psy, koty), gospodarskich (knury, koguty, norki, szynszyle) oraz dzikich (głownie dzikich kopytnych, w tym żubrów). Plemniki poddawane są szczegółowym badaniom z użyciem komputerowo wspomaganej analizy nasienia (CASA) oraz cytometru przepływowego, co pozwala na ocenę takich parametrów jak potencjał mitochondrialny, struktura DNA, nasilenie stresu oksydacyjnego czy zjawisk apoptotycznych. 

W badaniach nad optymalizacją konserwacji nasienia testowano dodatki różnych substancji (m.in. antyoksydantów, polifenoli czy nanocząsteczek) do rozrzedzalników stosowanych do chłodzenia oraz mrożenia nasienia. Badano również wpływ plazmy nasienia na jakość plemników po procesie kriokonserwacji. Wyniki prowadzonych badań posłużą optymalizacji procedury postępowania z nasieniem przed kriokonserwacją, co pozwoli na ograniczenie wpływu wielu czynników uszkadzających plemniki, a tym samym na uzyskanie lepszej przeżywalności i ruchliwości gamet rozmrożonych.

W oparciu o wyniki wieloletnich badań w tym obszarze opracowano metody kriokonserwacji nasienia różnych gatunków zwierząt towarzyszących, gospodarskich i dzikich. Od 1997 r w Katedrze Rozrodu we Wrocławiu działa Bank Nasienia Zwierząt Towarzyszących i Dzikich. Od 2013 roku Zespól bierze udział w programie ochrony żubrów poprzez utworzenie i prowadzenie banku nasienia żubrów, pozyskanego post mortem z ogonów najądrzy samców żubra.

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• Umowa nr or.271. 3.10.2017 z dnia 07.08.2017 r. „Kompleksowy projekt ochrony żubra przez Lasy Państwowe”, finansowany ze środków Funduszu Leśnego
• Nr N N308 576540, pt.: „Jakość, nasilenie apoptozy i przydatność do zapłodnienia in vitro mrożonych-rozmrożonych plemników kota domowego pozyskanych z cewki moczowej i najądrzy”, kier. W. Niżański
• 0401/IP1/2011/ 71 pt.: „Modyfikacja zawartości cholesterolu w błonach komórkowych plemników kogutów w celu poprawy żywotności i ruchliwości gamet po kriokonserwacji nasienia”, kier. A. Partyka
• 5300/B/P01/2011/40 pt.: „Wpływ dodatku antyoksydantów podczas kriokonserwacji nasienia kogutów na właściwości plemników in vitro i in vivo oraz ekspresję genów związanych z apoptoza”, kier. A. Partyka
• 5762/B/P01/2011/40 pt.: „Komputerowa analiza ruchliwości i morfologii plemników psa w nasieniu świeżym i poddanym kriokonserwacji”, kier. W. Niżański 
• N N308 573339 pt.: „Status antyoksydacyjny i nasilenie peroksydacji lipidów w nasieniu psów poddanym procedurom biotechnicznym”, kier. W. Niżański

Kierownik: prof. dr hab. Wojciech Niżański

Słowa kluczowe: ultrasonografia, elastografia, Color Doppler, biopsja, niepłodność, nowoczesne metody terapeutyczne

W Katedrze Rozrodu prowadzone są wielokierunkowe badania obejmujące zagadnienia związane z rozrodem zwierząt towarzyszących, dotyczące zarówno rozpoznawania, jak i terapii schorzeń układu rozrodczego.

U psów w centrum zainteresowania znalazła się rzadko stosowana u psów biopsji endometrialna, jak również najnowsze techniki obrazowania, w tym badania ultrasonograficzne z zastosowaniem funkcji Color Doppler do badania parametrów przepływu krwi w naczyniach jajników oraz macicy. Pierwszy raz ustalono wartości referencyjne przepływów naczyniowych w ciąży u suki. Przetestowano ponadto dla różnych ras formuły biometryczne pozwalające na określenie stopnia zaawansowania ciąży u psów i określenie terminu porodu. Rozpoczęto również badania z wykorzystaniem elastografii. 

Z metod terapeutycznych testowana jest przydatność zimnej plazmy atmosferycznej oraz krioterapii przy nowotworach listwy mlecznej u psów i kotów.

W Katedrze prowadzone były również badania na zlecenie podmiotów gospodarczych, polegające na testach klinicznych preparatów terapeutycznych (Suprelorin, Yposane, Milbemax) oraz diagnostycznych (Ovulation test). We współpracy z prof. dr hab. Markiem Świtońskim (Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu) prowadzone są również badania nad podłożem genetycznym zaburzeń różnicowania płci u psów i kotów. 

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• 1/2015 pt. „Prospective study in the tolerance of a combination of Milbemycine Oxime and Praziquantel in Breeding, Lactating Bitches and in newborn puppies.” Kier. W. Niżański podmiot zlecający Virbac
• UMO-2012/05/B/NZ9/00907 pt.: „Poszukiwanie podłoża dziedzicznego zespołu odwróconej płci psów z kariotypem 78,XX.” Kier. prof. dr hab. M. Świtoński, wykonawca W. Niżański.
• 1/2013 pt.: „Assessment of performances of the test Ovulation test for the semi-quantitive dosage of progesterone in bitches”, kier. W. Niżański, podmiot zlecający BTV
• 1/2012 pt: „Comparison study on the effectiveness of osaterone acetate and deslorelin acetate on prostate gland in dogs”, kier. W. Niżański, podmiot zlecający Virbac

Kierownik: prof. dr hab. Wojciech Niżański

Wykonawcy: lek. wet. Jacek Mrowiec, dr Wiesław Bielas

Słowa kluczowe: sztuczna inseminacja, inseminacja domaciczna, inseminacja dopęchrzykowa

Od lat w Katedrze prowadzone są badania nad ulepszaniem warunków inseminacji domacicznej suk i wspomaganiu rozwoju wczesnej ciąży za pomocą preparatów hormonalnych, antybiotyków i niesterydowych leków przeciwzapalnych. Opracowano metodykę inseminacji domacicznej z zastosowaniem endoskopu sztywnego, pozwalającą na wybitną poprawę skuteczności inseminacji w stosunku do rutynowych metod. 

Prowadzone są prace nad alternatywnymi metodami inseminacji bydła tj. inseminacją dopęchrzykową. 

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• KBN 3 PO6K 004 23, pt.: „Badania nad skutecznością sztucznej inseminacji nasieniem świeżym i konserwowanym w niskich temperaturach suk hodowlanych ze szczególnym uwzględnieniem samic wykazujących zaburzenia cyklu jajnikowego”, kier. W. Niżański
• B030/0044/16 pt. „Analiza skuteczności inseminacji dopęcherzykowej u bydła mlecznego”, kier. J. Mrowiec
• B030/0060/17 pt. „Wpływ płynu pęcherzykowego na przeżywalność, parametry morfologiczne i właściwości ruchowe plemników. buhaja”, kier. J. Mrowiec

Kierownik: prof. dr hab. Wojciech Niżański

Wykonawcy: dr Małgorzata Ochota, dr Agnieszka Partyka, dr Sylwia Prochowska, lek. wet. Olga Rodak

Słowa kluczowe: techniki wspomaganego rozrodu, kotowate, in vitro, zarodki

W 2011 r. rozpoczęto we współpracy z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie i krakowskim Ogrodem Zoologicznym badania dotyczące zagadnień zastosowania technik wspomaganego rozrodu (ART - Assisted Reproductive Techniques) dla ratowania populacji dziko żyjących zwierząt kotowatych. Badania prowadzone są na kocie domowym jako zwierzęciu modelowym (Felis catus). Od tego czasu opracowano procedury biotechnologiczne oraz skład mediów hodowlanych dla gamet żeńskich, jak i męskich, pozwalające na optymalizację procesów dojrzewania, zapłodnienia (metodą koinkubacji oraz ICSI) i hodowli in vitro. Opracowano skuteczne protokoły mrożenia nasienia oraz witryfikacji oocytów i zarodków - technika ta pozwala na przechowywanie komórek i tkanek przez nieograniczony czas, a przez to przyczynia się do ochrony zasobów genetycznych dzikich kotowatych zagrożonych wyginięciem. Dodatkowo badane gamety i zarodki poddawane szczegółowej ocenie przy pomocy najnowszych technik (cytometria przepływowa, mikroskopia fluorescencyjna).

Obecnie trwają próby opracowania metodyki kriokonserwacji tkanki kory jajnika przy pomocy witryfikacji i wolnego programowanego mrożenia, jak również podejmowane są próby klonowania somatycznego metodą transferu jądrowego (NT Nuclear Transfer).

Opracowane na kocie domowym protokoły stosowane są z powodzeniem dla dzikich kotowatych padłych w ogrodach zoologicznych. Efektem prowadzonych badań jest utworzony w 2015 roku bank zasobów genetycznych dzikich kotowatych, w którym zamrożone są fibroblasty, nasienie oraz oocyty pochodzące od ocelota, tygrysa, lwa, jaguarundi, rysia, serwala, manula, karakala i niektórych ras kota domowego. Jest to pierwszy w Polsce i unikatowy na skalę europejską (podobny ośrodek istnieje jedynie w Uppsali) bank komórek somatycznych kota domowego i dzikich kotowatych otwarty dzięki współpracy z ZOO Kraków bank fibroblastów dzikich kotowatych.

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• Nr. PBS3/B8/16/2015 pt.: „Zwiększenie innowacyjności i efektywności programów ochrony zasobów genetycznych dzikich kotowatych poprzez utworzenie banku komórek i wdrożenie do praktyki metod pozaustrojowej produkcji zarodków", realizowane w ramach Konsorcjum Lider UP Wrocław (Kierownik Projektu prof. W. Niżański),  Uniwersytet Rolniczy  im. Hugona Kołłątaja w Krakowie i Fundacja Miejski Park i Ogród Zoologiczny w Krakowie.
• Nr. 2011/03/B/NZ9/03412 pt.: „Badania nad wpływem niskich temperatur na kompetencje rozwojowe zarodków poddawanych witryfikacji, jako jednej ze strategii zachowania zasobów genowych rodziny Felidae”, kier. M. Ochota

Kierownik: dr hab. Michał Dzięcioł

Wykonawcy: lek. wet. Martyna Woszczyło, lek. wet. Barbara Pieczewska

Słowa kluczowe: pies, substancje semiochemiczne, feromony

Celem projektu jest po pierwsze identyfikacja, a następnie przeprowadzona wielokierunkowo weryfikacja semiochemicznej aktywności składników wydzielin suk w cieczce, przeprowadzona na modelu psa domowego (Canis familiaris).

Dotychczas przeprowadzone badania dotyczyły przydatności syntetycznych feromonów zwierzęcych do stymulacji odruchów płciowych u psów samców. Wykorzystano nowatorskie oprogramowanie pozwalające w sposób obiektywny ocenić przepływy krwi w zależności od stopnia oddziaływań substancji farmakologicznych i feromonów mierzone przy pomocy Color Coded Doppler (PixelFlux Software). Zbadano również wpływ antybiotykoterapii na atrakcyjność suk w cieczce oraz na możliwości wykorzystania psów samców do identyfikacji suk w cieczce. Trwają badania nad wyodrębnieniem substancji semiochemicznych odpowiedzialnych za atrakcyjność suk w cieczce. 

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• nr UMO-2015/17/B/NZ8/02411 pt.: „Mechanizmy komunikacji semiochemicznej u psowatych w kontekście zachowań płciowych: badania z użyciem psa domowego (Canis familiaris) jako gatunku modelowego”, kier. W. Niżański

Kierownik: prof. dr hab. Roland Kozdrowski

Wykonawcy: dr Justyna Buczkowska, lek. wet. Monika Sikora, lek. wet. Katarzyna Wojtysiak 

Słowa kluczowe: klacz, zapalenie macicy, biopsja endometrialna, cytologia endometrialna 

Prowadzone badania skupiają się udoskonaleniu diagnostyki przewlekłych stanów zapalnych macicy u klaczy. W dotychczas przeprowadzonych badaniach skupiono się w szczególności na:

• wykonywaniu i ocenie popłuczyn macicy do oceny stanu zapalnego.
• przydatności biopsji macicy w ocenie zmian w endometrium. Opracowano najbardziej wiarygodny protokół przeprowadzania badania przy pomocy biopsji macicy z uwzględnieniem fazy cyklu i sposobu oceny preparatów.
• badaniach immunohistochemicznych jako dodatkowym narzędziu diagnostyki zapaleń macicy u klaczy.
• białkach ostrej fazy: alfa-amyloidu i haptoglobiny w diagnostyce subklinicznych zapaleń macicy.

Obecnie trwają badania nad określeniem roli cytokin w patogenezie postanówkowego zapalenia macicy u klaczy, jak również ich potencjalnej przydatności w diagnozowaniu tego schorzenia. Stwierdzenie różnic w stężeniu cytokin w popłuczynach z macicy od klaczy nie wykazujących objawów i od klaczy chorych pozwoli na wczesne rozpoznanie, a co za tym idzie – wdrożenie szybszej i skuteczniejszej terapii.

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• UMO-2011/01/B/NZ5/04173 pt.: „Ocena endometrium klaczy wykazujących subkliniczne endometritis w oparciu o badanie mikrobiologiczne, cytologiczne, histologiczne i molekularne”, kier. R. Kozdrowski

Wykonawcy: prof. dr hab. Jan Twardoń, lek. wet. Jacek Mrowiec, lek. wet. Agnieszka Bartoszewicz

Słowa kluczowe: bydło mleczne, gruczoł mlekowy, mastitis 

W Katedrze Rozrodu prowadzone są wielokierunkowe badania obejmujące zagadnienia związane z rozrodem bydła mlecznego. W centrum zainteresowania znajduje się gruczoł mlekowy i wpływ stanu zdrowotnego tego narządu na jakość higieniczną mleka w fermach bydła mlecznego. Przeprowadzono identyfikację nietypowych patogenów gruczołu mlekowego u krów: Streptococcus canis oraz Staphylococus microti w celu  ustalenia ich znaczenia patogennego i sposobów skutecznej kontroli. Obecnie prowadzone są badania nad możliwością wykorzystania itrakonazolu w terapii grzybiczego zapalenia wymienia u krów. Badania skupiają się również na poprawie wskaźników rozrodu na fermach poprzez m.in. opracowanie nowej, szybkiej metody oznaczania poziomu progesteronu u krów oraz ocenę potencjału energetycznego (bilansu energetycznego) w okresie okołoporodowym u krów wysokowydajnych.

Badania prowadzone były/są w ramach projektów:

• Nr PBS2/B8/15/2014 pt: „Testy immunologiczne do oznaczania i wykrywania progesteronu w mleku krowim”, kier. J. Twardoń 
• Nr 49/14-W/2011/G pt.: „Badanie korelacji wybranych parametrów biochemicznych i funkcji życiowych krów mlecznych na potrzeby stworzenia modelu biocybernetycznego organizmu krowy.”, kier. J. Twardoń