Ochrona w zakresie prawa własności naukowej, artystycznej i literackiej
Przewodnik po ochronie własności intelektualnej
Zgodnie z Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem praw autorskich jest objęty każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) (art. 1.ust. 1).
Prawo autorskie obejmuje ochroną utwory, czyli rezultaty twórczej działalności intelektualnej oraz przedmioty praw pokrewnych, do których zaliczamy np.: (rozdz. 11):
- każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej (dokonane przez aktorów, recytatorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania),
- fonogramy i wideogramy,
- nadania programów radiowych i telewizyjnych,
- pierwsze wydania oraz wydania naukowe i krytyczne.
Ochrona praw autorskich powstaje z chwilą ustalenia utworu, nawet jeśli miał on postać nieukończoną (art. 1 ust. 3). Jego twórca nie musi się ubiegać się o ochronę swojego utworu, a więc nie musi dopełniać jakichkolwiek formalnych wymogów, takich jak np. rejestracja utworu, zgłoszenie faktu jego powstania albo wniesienie opłat (art. 1 ust. 4).
Prawo autorskie obejmuje ochroną rezultaty twórczej działalności intelektualnej, w szczególności utwory takie jak (art. 1 ust. 2): literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno – urbanistyczne, muzyczne i słowno – muzyczne, sceniczne, sceniczno – muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym filmowe). Utworami objętymi ochroną w rozumieniu prawa autorskiego są również wykłady akademickie, prace dyplomowe, doktorskie, a także recenzje naukowe (np. artykułów, prac inżynierskich, magisterskich i doktorskich), jeśli spełniają kryteria oryginalności i twórczego charakteru.
Utwory powstające w związku z działalnością edukacyjną, naukową i dydaktyczną, takie jak artykuły naukowe i popularno – naukowe, podręczniki, skrypty, opracowania monograficzne podlegają ochronie w zakresie sposobu uporządkowania treści, twórczego ujęcia problematyki, sposobu przedstawienia treści teorii naukowej, interpretacji, dowodzenia, wnioskowania itp. Natomiast, na podstawie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie podlegają ochronie zawarte w tych utworach proste informacje, czy wyniki badań naukowych.
W przypadku ochrony praw autorskich w sieciach komputerowych, co do zasady chronione są strony WWW wykazujące się indywidualnością i oryginalnością wynikającą z twórczego układu elementów graficznych, tekstów, fotografii, warstwy dźwiękowej itp.
Ochroną nie są natomiast objęte: odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania, koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 2).
Przedmiotem prawa autorskiego nie są także (art. 4):
- akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
- urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
- opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
- proste informacje prasowe.
