Zmiany na UPWr: dydaktyka

Kierunki studiów

• W myśl Ustawy 2.0 każdy kierunek studiów musi zostać przyporządkowany do co najmniej jednej dyscypliny naukowej z nowej klasyfikacji. W przypadku większej liczby dyscyplin, uczelnia musi wskazać dyscyplinę wiodącą dla kierunku. Dla każdego kierunku uczelnia wskazuje procentowy udział dyscyplin, w których uzyskiwane są na tym kierunku efekty uczenia się.
  
•  Na UPWr kierunki w większość zostały przyporządkowane do siedmiu ewaluowanych dyscyplin. Kierunek ekonomia – profil praktyczny – został przypisany do dyscypliny ekonomia i finanse, która nie będzie ewaluowana. Obecnie również kierunki architektura krajobrazu i gospodarka przestrzenna zostały przypisane do dyscyplin nieewaluowanych, odpowiednio: architektura i urbanistyka oraz geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Programy studiów tych dwóch kierunków zostaną jednak zmodyfikowane w ramach doskonalenia programów studiów, a dyscyplina wiodąca w obu przypadkach zostanie zmieniona na inżynierię środowiska, górnictwo i energetykę.
  
•  Pozwolenie na uruchomienie nowych studiów nie jest wymagane, jeśli dyscyplina, do której kierunek będzie przyporządkowany ma kategorię naukową A+, A lub B+ lub jeśli dyscyplina zawiera się w dziedzinie, w której jakość kształcenia została potwierdzona podczas kompleksowej oceny Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA).
• Jeśli w danej dyscyplinie uczelnia posiada kategorię naukową B musi uzyskać pozwolenie ministra na utworzenie kierunku – mogą być to studia o profilu praktycznym lub ogólnoakademickim. Uczelnia z kategorią C może uzyskać zgodę jedynie na kierunek o profilu praktycznym. 
• Minister może odmówić zgody na utworzenie kierunku bez zasięgnięcia opinii PKA, m.in. jeśli uczelnia jest zadłużona lub kształcenie na studiach na danym kierunku nie odpowiada potrzebom społeczno-gospodarczym kraju.
•  Nie ma już możliwości zawieszenia uprawnień do prowadzenia studiów, jednak minister może cofnąć zgodę na utworzenie studiów, jeśli PKA wydała negatywną ocenę, nie przyjęto żadnego studenta i nie rozpoczęto kształcenia przez dwa lata, uczelnia przestała spełniać warunki do prowadzenia studiów.
  
•  Uczelnia musi zaprzestać kształcenia na kierunku, który utworzyła samodzielnie (nie musiała mieć zgody ministra), jeśli PKA wydała negatywną ocenę jakości kształcenia na tym kierunku.
• Uczelnia z kategorią naukową A+ lub A w co najmniej czterech dyscyplinach zawierających się w co najmniej dwóch dziedzinach może prowadzić indywidualne studia międzydziedzinowe, które pozwalają studentom uzyskać dyplom na więcej niż jednym kierunku. 
• Uczelnia, która utworzyła lub uzyskała pozwolenie na utworzenie studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu nie może otworzyć lub ubiegać się o utworzenie kierunku o tej samej nazwie, poziomie i profilu kształcenia, określającego takie same efekty uczenia się i przyporządkowane do tej samej dyscypliny. Tzn. likwiduje się możliwość otwierania niemal identycznych kierunków na różnych wydziałach.
• Uczelnia może prowadzić studia wspólne (z innymi uczelniami, również zagranicznymi, lub instytutami) i studia dualne (z udziałem pracodawcy).
• Tworzenie nowych kierunków studiów na UPWr będzie w najbliższych latach wynikało z prowadzonych badań naukowych i rozwoju dyscyplin (to po stronie dyscyplin będzie inicjowanie powstawania nowych kierunków).
• W ramach projektu „POWER na UPWr – kompleksowy program rozwoju uczelni” jeszcze w tym roku przeprowadzony zostanie audyt kierunków studiów. To między innymi jego wyniki będą podstawą do dopasowania proces kształcenia do rozwoju uczelni jako uniwersytetu badawczego. Dydaktyka na uczelni badawczej musi umożliwiać studentom zdobywanie wiedzy, umiejętności i kompetencji oraz kształtowanie postaw badawczych.

Prowadzenie studiów

• Studia mogą być prowadzone, tak jak dotychczas, jako studia pierwszego stopnia, drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie o profilu ogólnoakademickim lub praktycznym. Na profilu praktycznym ponad połowę punktów ECTS należy przypisać zajęciom kształtującym umiejętności praktyczne, a na ogólnoakademickim – zajęciom związanym z prowadzoną w uczelni działalnością naukową. Na 28 kierunków studiów oferowanych przez UPWr dwa mają profil praktyczny: ekonomia oraz technologia i organizacja gastronomii.
• Realizacja studiów odbywa się na podstawie programu studiów (zastąpiono nim program kształcenia), który określa efekty uczelnia się, proces dojścia do tych efektów i punkty ECTS przypisane do zajęć.
• Część zajęć może być prowadzona na odległość (np. poprzez platformę e-learningową), jednak liczba punktów ECTS uzyskana w ten sposób nie może przekroczyć 50% łącznej liczby punktów potrzebnej do ukończenia studiów.
• Program studiów o profilu praktycznym przewiduje obowiązkowe praktyki zawodowe w dwukrotnie zwiększonym wymiarze, czyli 6 miesięcy dla studiów pierwszego stopnia i jednolitych studiów magisterskich. Studenci drugiego stopnia nadal odbywają 3-miesięczne praktyki.
• Zlikwidowano minimum kadrowe wymagane do prowadzenia studiów. Nauczyciele akademiccy zatrudnieni na uczelni, która jest dla nich podstawowym miejscem pracy, muszą jednak prowadzić co najmniej 50% zajęć na studiach o profilu praktycznym i ponad 75% na profilu ogólnoakademickim. 
• Na UPWr trwają prace nad indywidualizacją kształcenia, opartą na różnych ścieżkach kształcenia i adresowaną w szczególności studentom drugiego stopnia. Przykładowo: ścieżka badawcza lub badawczo-wdrożeniowa to indywidualny program studiów dla wyróżniających się studentów, którzy część studiów będą realizować przez udział w pracach zespołów badawczych.
• Uczelnia nie zawiera umów ze studentami – interes studentów zabezpiecza klauzula ustawowa, która zabrania uczelniom podnosić opłaty przez cały okres studiów. Wyjątkiem są opłaty za akademiki, stołówki i prowadzenie zajęć nieobjętych programem studiów.
• Uczelnia może zrezygnować z obowiązku przygotowania pracy dyplomowej na studiach pierwszego stopnia. W ustawie zrezygnowano również ze wskazania, jaką formę może mieć praca dyplomowa. Dodano natomiast wymóg, aby na studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich praca była przygotowywana pod kierunkiem osoby, posiadającej co najmniej stopień doktora (do tej pory na UPWr doktorzy mogli być promotorami tylko w uzasadnionych przypadkach i za zgodą dziekana). Recenzje pracy dyplomowej stały się jawne.
• W katalogu tytułów zawodowych zrezygnowano z tytułów inżynier architektury krajobrazu i magister inżynier architektury krajobrazu.
• Nie ma obowiązku podawania na dyplomie ukończenia studiów nazwy wydziału, specjalności i obszaru kształcenia. Na dyplomie musi się natomiast znaleźć kierunek studiów i dyscyplina, do której jest przyporządkowany lub dyscyplina wiodąca. Dyplom podpisuje rektor lub osoba przez niego upoważniona, pełniąca funkcję kierowniczą na uczelni.
• Ciałami opiniodawczymi i doradczymi w procesie dydaktycznym na UPWr są rady programowe kierunków studiów lub grup kierunków studiów.
• W skład rady programowej wchodzą prodziekan wydziału, na którym realizowany jest kierunek studiów (jako przewodniczący), nauczyciele akademiccy reprezentujący dyscyplinę, do której przypisano kierunek, studenci danego kierunku oraz przedstawiciele otoczenia społeczno-gospodarczego. Członków rady programowej powołuje rektor na wniosek dziekana.

Rekrutacja na studia

• Uczelnie nadal mogą przeprowadzać dodatkowe egzaminy dla kandydatów na studia. Wyniki egzaminów mogą stanowić do 100% całościowego wyniku rekrutacji i przesądzać o jej wyniku.
  
• Jedynie odmowa przyjęcia na studia musi nastąpić w drodze decyzji administracyjnej. Od decyzji odmownej komisji rekrutacyjnej przysługuje odwołanie do rektora.

Ocena jakości kształcenia

•  Polska Komisja Akredytacyjna dokonuje oceny jakości kształcenia w formie oceny programowej lub kompleksowej. Może również przyznać certyfikat potwierdzający osiągnięcie wyróżniającego poziomu kształcenia na uczelni.
  
• Ocena programowa polega na cyklicznej ocenie jakości kształceni na danym kierunku studiów i kończy się wydaniem oceny pozytywnej lub negatywnej (zmieniono skalę ocen). Ocena pozytywna wydawana jest na 6 lat. Ocena negatywna skutkuje zamknięciem ocenianych studiów.
•  Wprowadzona w ustawie 2.0 ocena kompleksowa polega na ocenie działań na rzecz zapewnienia jakości kształcenia na uczelni. Jest przeprowadzana na wniosek uczelni posiadającej wyłącznie pozytywne oceny programowe lub pozytywną ocenę kompleksową. Kończy się wydaniem oceny pozytywnej na okres od 3 do 8 lat lub odmową wydania oceny pozytywnej. W ocenie pozytywnej PKA może wskazać dziedziny, w których jakość kształcenia jest szczególnie wysoka, a w czasie obowiązywania pozytywnej oceny nie przeprowadza się oceny programowej kierunków w tych dziedzinach (chyba że z takim wnioskiem wystąpi minister). W przypadku odmowy wydania oceny uczelnia może wystąpić ponownie o ocenę kompleksową po 5 latach (chyba ze PKA wskaże krótszy termin).
  
• Uczelnia musi udostępnić w swoim Biuletynie Informacji Publicznej uchwałę PKA dotyczącą jej oceny programowej lub kompleksowej wraz z uzasadnieniem. 

mj