Piąty Cel Zrównoważonego Rozwoju dotyczy równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt. Na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu polityka równościowa zapisana jest (i realizowana) m.in. w celach równościowych przyjętych przez konsorcjum EU GREEN, którego uczelnia jest członkiem, ale też w Planie Równości.
Zadania sprecyzowane w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 dla 5. Celu Zrównoważonego Rozwoju dotyczą strategicznych działań na rzecz równości płci – od zakończenia dyskryminacji we wszystkich formach wobec kobiet i dziewcząt, przez eliminację wszelkich form przemocy, handlu ludźmi, wykorzystywania seksualnego, przymusowe i wczesne małżeństwa, rytualne okaleczanie po docenienie nieodpłatnej opieki i pracy w domu poprzez zapewnienie usług publicznych, infrastruktury, ochrony socjalnej oraz przez promowanie wspólnej odpowiedzialności w gospodarstwie domowym i rodzinie, zgodnie z krajowymi uwarunkowaniami. To także zapewnienie powszechnego dostępu do ochrony zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz korzystanie z praw reprodukcyjnych, oraz przeprowadzenie reform zapewniających kobietom równe prawa w dostępie do zasobów ekonomicznych, prawa własności, sprawowania kontroli nad gruntami i innym mieniem, usług finansowych, dziedziczenia oraz zasobów naturalnych, zgodnie z prawem krajowym.
5. Cel Zrównoważonego Rozwoju dotyczy równości płci, zapobiegania dyskryminacji oraz wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt fot. Shutterstock
To podstawa, którą nie zawsze dostrzega się z pozycji mieszkańca kraju wysoko rozwiniętego, choć kwestia systemowego oparcia na kobietach opieki, szczególnie nad osobami niepełnosprawnymi, chorymi, starszymi, organizowanej własnymi siłami i w domach jest od niedawna również tematem w Polsce. Od kilku lat coraz mocniej dochodzą do głosu środowiska opiekunów dzieci i dorosłych z niepełnosprawnościami, które domagają się zmiany państwowego wsparcia, zasiłków, dostępu do rehabilitacji i specjalistycznego sprzętu.
77 proc. Polaków i Polek uważa, że najważniejszą rolą kobiety jest opieka nad domem i rodziną. W Danii natomiast tylko 14 proc. ma podobne poglądy, zaś w Szwecji jedynie 11 proc.
Z punktu widzenia uczelni czy szerzej, szkolnictwa wyższego i jego oddziaływania na otoczenie zewnętrzne, istotne są kolejne punkty 5. Celu Zrównoważonego Rozwoju. To zapewnienie kobietom pełnego i efektywnego udziału w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach w życiu politycznym, ekonomicznym i publicznym oraz równe szanse w pełnieniu funkcji przywódczych.
Przemoc i praca
Agenda 2030 nie pozostawia wątpliwości – równość płci to nie tylko powszechne prawo człowieka To także fundament zrównoważonego świata, w którym ludzie będą żyć w pokoju i dobrobycie. Statystyka, w tym również kryminalna, pozbawia jednak złudzeń, co do faktycznego stanu. Co piąta kobieta w wieku 15–49 lat przyznaje, że w ciągu 12 miesięcy doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera. W 49 krajach nie ma obecnie przepisów chroniących kobiety przed przemocą domową. W Polsce, według danych Centrum Praw Kobiet, co 40 sekund jakaś kobieta doświadcza przemocy. 19 proc. Polek doświadcza przemocy od obecnego lub byłego partnera, w większości przypadków współofiarami są dzieci. Rocznie ponad 400 kobiet umiera w wyniku przemocy – jedne giną z rąk swoich oprawców, inne popełniają samobójstwo.
Coraz więcej wiadomo też o przemocy ekonomicznej – według danych Niebieskiej Linii istnieje silna korelacja pomiędzy zatrudnieniem kobiety a doświadczeniem przemocy, zwłaszcza ekonomicznej. W Polsce aktywność zawodowa kobiet – czyli udział pracujących lub aktywnie poszukujących pracy w wieku 15-64 lata w populacji – według danych Eurostatu należy do najniższych w Europie. Dla przykładu – w 2018 roku wyniosła 63 proc. Za nami są tylko Chorwacja (62 proc.), Grecja (60 proc.), Rumunia (58 proc.) i Włochy (56 proc.). Ponad 75 proc. niepracujących i nieposzukujących pracy kobiet jako powód pozostania w domu podaje opiekę nad dziećmi i inne obowiązki rodzinne. Dla porównania: w Szwecji odpowiedziało tak tylko 18 proc. pytanych kobiet. I co istotne w tej kwestii, aż 77 proc. Polaków i Polek uważa, że najważniejszą rolą kobiety jest opieka nad domem i rodziną. W Danii natomiast tylko 14 proc. ma podobne poglądy, zaś w Szwecji jedynie 11 proc.
W Polsce aktywnych zawodowo I kwartale 2020 roku było blisko 17 mln osób, 40 proc. z nich mieszkało na wsi, 60 proc. w miastach, z czego kobiety stanowiły 45 proc. Z ogólnej liczby aktywnych zawodowo kobiet 37 proc. mieszkało na wsi, a 63 proc. w miastach, co pokazuje, że sytuacja kobiet na wsi jest dużo bardziej złożona niż kobiet zamieszkujących miasta.
Logo HR i równość
Jednym z czynników, które zmieniały sytuację kobiet, był oczywiście dostęp do wykształcenia, który dzisiaj wydaje się czymś oczywistym. Dzisiaj odsetek Polek z grupy wiekowej 25-64 lata, które mają wyższe wykształcenie wynosi 38,8 proc. i jest wyższy niż średnia w 27 krajach Unii Europejskiej (35,2 proc.). Natomiast odsetek mężczyzn w wyższym wykształceniem wynosi 26,9 proc. i jest niższy od średniej unijnej (30,4 proc.). Od kilku lat kobiety stanowią 58 proc. wszystkich studentów w Polsce i 63 proc. absolwentów uczelni wyższych. Jak te dane można odnieść do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu?
Zdecydowanie mniej kobiet studiuje na kierunkach postrzeganych jako męskie, np. technicznych czy odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami fot. Tomasz Lewandowski
Uczelnia w 2017 roku otrzymała od Komisji Europejskiej wyróżnienie „HR Excellence in Research”, które związane jest z realizacją polityki równościowej i wiąże się z wprowadzeniem wewnętrznych regulacji, uwzględniających założenia Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych. Kolejnym krokiem było przyjęcie Planu Równości Płci na lata 2022-2024, który wpisuje się w priorytety Strategii Komisji Europejskiej na rzecz Równości Płci na lata 2020-2025, określającej wizję, cele polityki i działania mające na celu osiągnięcie konkretnego postępu w zakresie równości płci w Europie i osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Plan jest równocześnie odpowiedzią na wymóg Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji KE, zgodnie z którym każda uczelnia, jednostka badawcza oraz podmiot administracji publicznej, muszą posiadać plan na rzecz równości płci, aby uzyskać dostęp do finansowania badań w ramach kolejnego programu „Horyzont Europa”. Z raportu UPWr dotyczącego planu równościowego na uczelni wynika, że kobiety dominują w administracji i na stanowiskach nienauczycielskich – to ponad 70 procent. W przypadku pracowników naukowych, do doktoratu włącznie, kobiety stanowią ok. 56 procent, ale już w grupie profesorów ponad 70 proc. to mężczyźni. Za to w obszarze kadry zarządzającej jest parytet: dwóch prorektorów mężczyzn i dwie kobiety na takich stanowiskach.
– Poza tym raport wprost pokazywał, że w hierachii akademickiej, im wyżej w karierze, w sensie stanowisk, tym mniej kobiet – mówiła prorektor UPWr, dodając, że zdecydowanie mniej kobiet studiuje i pracuje naukowo na kierunkach technicznych, inżynierskich, postrzeganych jako męskie.
Na UPWr widać to np. na kierunkach odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami, technika rolnicza i leśna. Stąd też m.in. narodziła się koncepcja jednego z celów, jaki ma zostać osiągnięty w ramach konsorcjum EU GREEN, realizującego misję uniwersytetów europejskich. To zwiększenie liczby kobiet na studiach inżynierskich, stereotypowo kojarzonych z mężczyznami. EU GREEN, szczególnie w obszarze roboczym WP7„Dostępność-różnorodność-włączanie”, ale również w innych obszarach, silnie akcentuje działania zmniejszające dysproporcje wynikające z różnicy płci, w tym np. dbanie o równowagę płci w komisjach konkursowych oceniających wnioski projektowe, radach i innych gremiach decyzyjnych.
150 milionów dzieci uczęszczających do szkół zrezygnuje z nauki przed ukończeniem szkoły podstawowej – co najmniej 100 milionów z nich to dziewczynki fot. Shutterstock
– Zgadzamy się w tej podstawowej kwestii: staż zagraniczny w naszej rzeczywistości geopolitycznej jest niezbędny do tego, by budować międzynarodową karierę naukową. Wciąż jesteśmy zbyt słabymi partnerami, żeby móc budować karierę w jednym miejscu. Oczywiście im bardziej będziemy umiędzynarodowieni, tym bardziej laboratoria będą otwarte na naukowców ze świata, ale to wciąż jest nasz cel, a nie rzeczywistość. Statystyki są bezwzględne, nasze prace tworzone w kooperacji z partnerami zagranicznymi są lepiej cytowane, a to z kolei przekłada się na oceny wydziałów i całej uczelni. Dlatego też zdajemy sobie sprawę, że właśnie w tym momencie kariery zawodowej musimy kobiety wspierać. To wsparcie oznacza tak naprawdę zmianę mentalności, również partnerów, otwarcie chociażby na podział obowiązków. To jest też wsparcie ze strony uczelni – tłumaczyła wtedy prof. Anna Chełmońska-Soyta, zaangażowana w utworzenie Komisji ds. przeciwdziałania dyskryminacji.
Z raportu UPWr dotyczącego planu równościowego na uczelni wynika, że kobiety dominują w administracji i na stanowiskach nienauczycielskich – to ponad 70 procent. W przypadku pracowników naukowych, do doktoratu włącznie, kobiety stanowią ok. 56 procent, ale już w grupie profesorów ponad 70 proc. to mężczyźni
Z artykułu Małgorzaty Juchniewicz pt. „Stan edukacji dziewcząt i kobiet na świecie” można się dowiedzieć, że co roku 57 milionów dzieci w wieku 6-11 lat nie chodzi do szkoły – ponad 30 milionów z nich to dziewczynki. 150 milionów dzieci uczęszczających do szkół zrezygnuje z nauki przed ukończeniem szkoły podstawowej – co najmniej 100 milionów z nich to dziewczynki. Tylko w 36 z 155 krajów rozwijających się wskaźnik kończenia szkoły podstawowej wynosi 100 procent. Jednocześnie badania Banku Światowego nad 100 państwami pokazują, że zwiększenie udziału kobiet z wykształceniem średnim o 1 procent zwiększa roczny wzrost dochodów per capita o 0,3 punktu procentowego. To znaczna kwota biorąc pod uwagę, że wzrost dochodów na mieszkańca w krajach rozwijających się rzadko przekracza 3 procent w skali rocznej. Zapewnienie dziewczętom jednego dodatkowego roku kształcenia (ponad średnią dla danego regionu), zwiększa ich zarobki o 10-20 procent. A zdaniem ekonomisty z Uniwersytetu Yale Paula Schultza, zysk – wyrażający się poprzez wyższe wynagrodzenie – z dodatkowego kształcenia jest podobny, jeśli nie nieco wyższy, dla kobiet niż dla mężczyzn.
Wśród 17. Celów Zrównoważonego Rozwoju przyjętych przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 2015 roku trzeci dotyczy zdrowia – na każdym etapie życia i promowania dobrobytu.
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu wraz z ośmioma europejskimi uczelniami stara się o wejście do Europejskiej Sieci Uniwersytetów. Wniosek do Komisji Europejskiej składać będzie koordynator konsorcjum – Universidad de Extremadura z Hiszpanii.
Ta strona wykorzystuje pliki cookies własne w celu zapewnienia prawidłowego jej działania. Te pliki cookies pozostaną aktywne zawsze, nie ma możliwości wyboru w tym zakresie, ponieważ są to pliki cookies, dzięki którym strona funkcjonuje w prawidłowy sposób. W tych plikach cookies zapisana zostanie informacja o ustawieniach plików cookies użytkownika. Dodatkowo wykorzystywane są pliki cookies podmiotów trzecich w celu korzystania z narzędzi zewnętrznych. Więcej informacji w polityce prywatności.
Cel
Umożliwia przechowywanie danych (np. plików cookie) związanych z reklamami.
Zgoda
Określa stan zgody na wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami.
Zgoda
Określa stan zgody na reklamy spersonalizowane.
Zgoda
Umożliwia przechowywanie danych (np. plików cookie) dotyczących statystyk, np. czasu trwania wizyty.
Zgoda
Umożliwia przechowywanie danych, które obsługują funkcje witryny lub aplikacji, np. ustawień języka.
Zgoda
Umożliwia przechowywanie danych dotyczących personalizacji, np. rekomendacji filmów
Zgoda
Umożliwia przechowywanie danych związanych z zabezpieczeniami, takimi jak funkcja uwierzytelniania, zapobieganie oszustwom i inne mechanizmy ochrony użytkowników.