eu_green_logo_szare.png

Aktualności

Agenda 2030: cele i zadania

Cele Zrównoważonego Rozwoju wyznaczone przez Organizację Narodów Zjednoczonych to w praktyce badania, inicjatywy, działania, ale też zmiany postaw, które mają doprowadzić do zahamowania negatywnych zjawisk wynikających z rozwoju cywilizacji.

Cele Zrównoważonego Rozwoju – pod tymi słowami  kryje się zmniejszanie nierówności, walka z głodem, ochrona zasobów naturalnych i gatunków, słowem zahamowanie negatywnych procesów, jakie niesie ze sobą antropocen. Wbrew pozorom te globalne cele, które na pozór wydają się odległe od codziennego życia, mają bardzo konkretny wymiar zarówno na poziomie jednostki, jak i instytucji oddziałujących na poziomie jak najbardziej lokalnym.

Przyjęte w 2015 roku Cele Zrównoważonego Rozwoju to odpowiedź na zmiany, jakie niesie ze sobą rozwój cywilizacyjny
Przyjęte w 2015 roku Cele Zrównoważonego Rozwoju to odpowiedź na zmiany, jakie niesie ze sobą rozwój cywilizacyjny
fot. Shutterstock

Cele Zrównoważonego Rozwoju przedstawiono w rezolucji „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030” – przedstawiciele 193 państw wyznaczyli obszary istotne dla utrzymania równowagi pomiędzy rozwojem gospodarczym, społecznym i środowiskowym. To 17 głównych kierunków, które uznano za cele globalne, zawierające 169 powiązanych z nimi zadań w obszarach o kluczowym znaczeniu dla ludzkości.

Dziekani o CZR

Prof. Bogdan Stępień: – Kiedy zaczynaliśmy swoje odrębne istnienie jako uczelnia, byliśmy Wyższą Szkołą Rolniczą. I można powiedzieć, że przez wiele lat w ogromnej mierze byliśmy kojarzeni właśnie z rolnictwem. Te skojarzenia oczywiście były różne, nierzadko lekceważące, bo na drugim biegunie stawiano technologie, industrializację, urbanizację, choć jednocześnie wiele uwagi poświęcano co najmniej deklaratywnej walce z głodem, z którym nie da się przecież walczyć bez dobrze funkcjonującego rolnictwa. Przyjęte w 2015 roku Cele moim zdaniem wprost pokazały nie tylko decydentom, ale też naukowców i społeczeństwom, że rolnictwo ze wszystkim aspektami, a więc i ochroną środowiska, na które oddziałuje, jest kluczowe dla przetrwania naszego gatunku.

Prof. Barbara Żarowska, dziekanka Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności: – Praktycznie cała aktywność naszych naukowców wpisuje się w przyjęte Cele Zrównoważonego Rozwoju. To nie tylko badania koncentrujące się na zapewnieniu wysokiej jakości żywności, w tym żywności funkcjonalnej. To także obecność w tak zwanym otoczeniu zewnętrznym, bo warsztaty z przedszkolakami czy uczniami szkół, podczas których uczymy ich, jak nie marnować żywności i dlaczego warto odżywiać się racjonalnie i zdrowo, to właśnie takie małe kroki do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Prof. Bernard Kontny, dziekan Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska  i Geodezji: – Antropocen jest faktem. Człowiek jest gatunkiem, który najsilniej oddziałuje na środowisko i to każdym wymiarze i aspekcie. I tylko człowiek może niekorzystne zmiany będące wynikiem jego aktywności zredukować czy zniwelować. Przyjęte Cele Zrównoważonego Rozwoju to coś na kształt azymutu wyznaczonego całej ludzkiej społeczności. Nie tylko rządom, państwom, mniejszym czy większym grupom, ale w gruncie rzeczy każdemu z nas. Bo to od nas zależy, czy rozumiemy to, że gleba jest zasobem nieodnawialnym, a więc wymaga ochrony, że wodę możemy i powinniśmy oszczędzać, a ślad wodny czy węglowy to nie są jakieś abstrakcyjne pojęcia.

Jeden z celów dotyczy jakości życia w miastac
Jeden z celów dotyczy jakości życia w miastach
fot. Shutterstock

Prof. Adam Roman, dziekan Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt: – To nie jest tak, że dopiero po przyjęciu na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych Celów Zrównoważonego Rozwoju nagle świat przyspieszył, wszystkich „oświeciło” i wszystkie działania skupiły się na ich realizacji. Jako naukowcy już od dziesiątków lat mieliśmy świadomość wielu niekorzystnych zmian, trendów czy zjawisk, jakie zachodziły i zachodzą na Ziemi. Wielu z nas dużo wcześniej prowadziło badania z zakresu czystości wód, bezpieczeństwa żywnościowego, czy nad wypracowaniem zrównoważonego modelu konsumpcji i produkcji zwłaszcza zwierzęcej – patrząc na specyfikę naszego wydziału. Zajmowaliśmy się i zajmujemy także ochroną i odbudową lądowych ekosystemów. Promowaliśmy i promujemy zrównoważone metody przeciwdziałania procesom degradacji środowiska oraz powstrzymania strat różnorodności biologicznej. Ale rzeczywiście, przyjęcie tych 17 głównych celów i związanych z nimi blisko 170 obszarów, w których wyznaczono konkretne zadania, doprecyzowało różne intuicje naukowe i wyznaczyło kierunki, w których powinniśmy działać. Nie ukrywam, że także otwiera nowe możliwości zewnętrznego finansowania badań z zakresu zrównoważonego rozwoju.

Prof. Stanisław Dzimira, dziekan Wydziału Medycyny Weterynaryjnej: – Mówimy o wielkim wymieraniu gatunków, co jakiś czas media podają wyliczenia, które choć szokują liczbami, pozostają jednak jakąś abstrakcją dla zwykłego człowieka. Ale my, naukowcy, mamy narzędzia, by ratować te gatunki, które są zagrożone. W 2019 roku utworzyliśmy, kierowany przez prof. dr hab. Wojciecha Niżańskiego, Wrocławski Bank Nasienia Zwierząt Towarzyszących oraz Dzikich, który przyczynia się do ochrony gatunków wpisanych do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych IUCN, m.in. rysia euroazjatyckiego czy bizona europejskiego. I to, między innymi, jest nasz wkład w zrównoważony rozwój.

Prof. Beata Raszka, dziekanka Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu: – Nie zawaham się stwierdzić, że utworzenie naszego wydziału jest w gruncie rzeczy wprost wpisane w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju. Nasi naukowcy realizują przecież projekty dotyczące badania śladu węglowego, krótkiego łańcucha dostaw, zabezpieczenia żywnościowego miast, ale też mają swój udział w procesie zmiany myślenia o zieleni w mieście czy gospodarowaniu przestrzenią. To chociażby kampania na rzecz rolnictwa wspieranego społecznie promująca krótkie łańcuchy dostaw – w tym konkretnym przypadku wykorzystująca możliwości Stacji Badawczo-Dydaktycznych UPWr, co jest też dowodem wspólnego działania wydziału, którym kieruję i Przyrodniczo-Technologicznego. Wreszcie to badania nad nowym sposobem zarządzania miastami, recyklingiem przestrzeni, zmianami demograficznymi.

Duże cele, konkretne działania

Kluczowe dla CZR obszary jednocześnie kluczowe dla aktywności badawczej i dydaktycznej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu to rolnictwo i związane nim zagadnienia ochrony środowiska, jakość żywności, żywność funkcjonalnej, strategia walki z głodem, analiza skutków zmian klimatycznych i możliwości ich minimalizowania, ochrona zasobów wodnych, propagowanie idei krótkiego łańcucha dostaw, nowoczesna gospodarki odpadami, ale też badania nad biologicznymi uwarunkowaniami zjawisk społecznych, szczególnie tymi związanymi z procesem starzenia, czy w obszarze medycyny translacyjnej, szczególnie istotnej z punktu widzenia zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi. Uczelnia prowadzi też działania na rzecz zrównoważonych miast i społeczności oraz życia na lądzie. Naukowcy z UPWr realizują międzynarodowe projekty wprost wpisane w CZR, a wspierane przez Unię Europejską, takie jak choćby BeCoop, FootShift 2030 czy GrowGreen. Cele realizują też studenckie koła naukowe – zaangażowane m.in. w budowę ogrodów społecznych, poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań dotyczących odnawialnych źródeł energii, gospodarki wodnej czy produkcji żywności. Ale równie istotne jest oddziaływanie zewnętrzne – poprzez szkolenia dotyczące zrównoważonego rolnictwa, ochrony środowiska czy gospodarki odpadami.

W celach zapisano nie tylko walkę z głodem i niedożywieniem, ale też ochronę gleb, czy redukcję marnotrawienia żywności
W celach zapisano nie tylko walkę z głodem i niedożywieniem, ale też ochronę gleb, czy redukcję marnotrawienia żywności
fot. Shutterstock

Prof. Anna Chełmońska-Soyta, prorektor ds. umiędzynarodowienia: – Cele Zrównoważonego Rozwoju to z jednej strony oczywiście wiele działań wprost związanych z badaniami naszych naukowców, ale to także przyjęty przez nas Plan Równości Płci i wszystkie działania antydyskryminacyjne, które doprowadziły do tego, że przyznano nam Europejską Kartę Naukowca czy konsekwentnie realizowany plan wprowadzania kolejnych odnawialnych źródeł energii na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Bo to nie sztuka pouczać innych, trzeba przede wszystkim być dla tych innych wzorem do naśladowania, pokazywać, że zamiast narzekać, można działać.

Prof. Jan Kazak, lider Wiodącego Zespołu Badawczego Sustainable Cities and Regions (Zrównoważone Miasta i Regiony): – Cele Zrównoważonego Rozwoju wydają się czymś odległym, jakimiś zapisami, które osiem lat temu ustalili sobie ważni politycy i powiedzieli ludziom „a teraz to zróbcie”. Tymczasem z jednej strony wiedza o Celach jest po prostu mała, ale z drugiej – każdy z nas może je realizować codziennie.

Prof. Katarzyna Tokarczyk-Dorociak, szefowa Katedry Architektury Krajobrazu: – Bardzo wiele badań i projektów realizowanych na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu jest zgodna z celami ZR, a ich wyniki pozwalają na lepsze wdrażanie zrównoważonego rozwoju. Jednak warto także dbać o działania oddolne,  że tak powiem, „z parteru”, nawet jeśli z pozoru wydają się one małymi krokami w zderzeniu z globalną perspektywą. Chodzi jednak o to, żeby pozornie małe działania zmieniały nasze postawy, kształtowały określone zachowania i budowały świadomość. Powinniśmy działać możliwie szeroko – od uczenia o zrównoważonym rozwoju (prowadzimy edukację w ramach przedmiotów akademickich, aktywnie wspieramy edukację społeczeństwa prowadząc zajęcia w ramach DFNu, prowadząc warsztaty w przedszkolach i szkołach), przez prowadzenie badań naukowych, po kształtowanie naszych własnych, codziennych zachowań. Chciałabym, aby UPWr jako organizacja był wzorem w tym zakresie. Niech inne instytucje porównują się z nami jako dobrym (najlepszym) wzorcem.

Dr Paweł Szyszkowski z Centrum Badawczo-Rozwojowego UPWr: – Cele to również nasza kampania Race to Zero na rzecz zrównoważonego transportu. Kilka miesięcy temu przeprowadziliśmy ankietę wśród pracowników i studentów. Chcieliśmy wiedzieć, jak docierają oni do pracy, jakimi środkami transportu, ile czasu im to zajmuje. To są te małe kroki, bo taka analiza, sięgająca również po miejskie badania natężenia ruchu w rejonach, gdzie znajdują się nasze kampusy, to krok do kolejnych działań: budowy rowerowni, szatni z prysznicami dla rowerzystów, całego systemu wsparcia dla tych, którzy świadomie zmniejszają ślad węglowy rezygnując z takich środków transportu jak choćby samochody spalinowe.

Równy dostęp do bezpiecznej wody – to również jedno z zadań wpisane w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju
Równy dostęp do bezpiecznej wody – to również jedno z zadań wpisane w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju
fot. Shutterstock

Prof. Katarzyna Tokarczyk-Dorociak: – Każdy z nas ten ślad może zmniejszyć. Wystarczy, że na pierwsze czy drugie piętro budynku wejdzie schodami, zamiast jechać windą. Stąd zresztą nasz pomysł na stworzenie systemu informacji w postaci piktogramów, wyjaśniających dlaczego warto zrezygnować z windy czy pić kranówkę. Tych małych, lokalnych dobrych przykładów mamy coraz więcej – część pracowników korzysta z warzyw i owoców z RWSa, dbamy aby na naszych konferencjach nie było jednorazowych naczyń, a poczęstunek opierał się o sezonowe i lokalne produkty, rozważamy czy na konferencję możemy dotrzeć pociągiem, a jeśli lot jest konieczny – staramy się w trakcie jednej podróży zrealizować różne cele (zaprezentować wyniki badań, przeprowadzić rozmowy o współpracy). Pamiętamy, że cele ZR, to nie tylko aspekty środowiskowe. Prorektor Chełmońska-Soyta już wymieniła nasze zaangażowanie w celach społecznych i gospodarczych. Zwracajmy uwagę, że ta zgodność z celami ZR nie powinna wyrywkowo traktować jednego z 17 wyzwań, to wspieranie wdrażania powinno iść harmonijnie we wszystkich obszarach.

Prof. Anna Chełmońska-Soyta, prorektor ds. umiędzynarodowienia: – W październiku 2021 roku podczas forum Stowarzyszenia Europejskich Uniwersytetów Przyrodniczych (ICA), rektorzy i dziekani europejskich uczelni przyrodniczych podpisali deklarację dotyczącą zmian klimatu i rozwoju zrównoważonej biogospodarki. Jesteśmy sygnatariuszami tej deklaracji. A jeśli dodam, że byliśmy pierwszą uczelnią w Polsce, która uruchomiła kierunek odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami, to mamy jasną sytuację – Cele Zrównoważonego Rozwoju to dla nas nie tylko zapisy, deklaracje, rezolucje, ale przede wszystkim konkretne działania nierzadko wybiegające w przyszłość.

Agenda 2030 – poznaj Cele Zrównoważonego Rozwoju

Agenda 2030 to strategia rozwoju świata do 2030 roku. Zawiera 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (ang. Sustainable Development Goals). Została przyjęta w 2015 roku, gdy wszystkie 193 państwa członkowskie ONZ jednogłośnie przyjęły rezolucję „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”. Zawarte w Agendzie 2030 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju podzielić można na 5 obszarów. To tzw. 5xP:  ludzie (ang. people), planeta (ang. planet), dobrobyt (ang. prosperity), pokój (ang. peace), partnerstwo (ang. partnership). Dla każdego Celu rozpisano konkretne zadania do osiągnięcia do 2030 roku – łącznie to 169 zadań. Do każdego z zadań Agendy przyporządkowano wskaźniki mierzące postępy ich realizacji – razem 231 wskaźników. Za ich raportowanie odpowiadają rządy. Dzięki temu na całym świecie stale monitorowane są postępy w osiąganiu Celów. Unia Europejska również przygotowała własny unijny zestaw wskaźników Agendy 2030 dla krajów UE, które raportuje Eurostat. Niestety, mamy jeszcze długą drogę do pokonania do osiągnięcia Celów, jak wskazują raporty.

Cel 1: Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie

Zadania to m.in. wyeliminowanie do 2030 roku skrajnego ubóstwo w odniesieniu do wszystkich ludzi na całym świecie (aktualnie określone jako utrzymywanie się za mniej niż 1,25 USD dziennie); zmniejszenie przynajmniej o połowę odsetka mężczyzn, kobiet i dzieci żyjących w ubóstwie oraz zapewnienie równego prawa w dostępie do zasobów gospodarczych i podstawowych usług, prawo do własności i sprawowania kontroli nad gruntami i innym mieniem, prawo dziedziczenia, dostęp do stosownych nowych technologii oraz usług finansowych, w tym mikrofinansowania.

Cel 2: Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo

To reakcja m.in. na zmiany klimatyczne, które zwiększają ryzyko występowania katastrof naturalnych, takich jak susze czy powodzie, ale też świadomość zagrożenia, jakie niesie ze sobą niskie bezpieczeństwo żywnościowe i związane z nim poważne niedożywienie. Szacuje się, że na świecie głoduje obecnie 810 milionów ludzi. To co drugi człowiek. W 2050 r. liczba niedożywionych osób wzrośnie o kolejne 2 miliardy. Co roku z powodu niedożywienia i głodu umiera ponad 3 miliony dzieci. 66 milionów dzieci chodzących do szkoły podstawowej w krajach rozwijających się cierpi głód, z czego 23 miliony w samej Afryce. Jednocześnie 40% obecnej światowej populacji utrzymuje się z rolnictwa, które stanowi największe źródło przychodu i miejsc pracy dla ubogich gospodarstw wiejskich. Zadania to m.in. wyeliminowanie do 2020 roku wszystkich form niedożywienia, podwojenie wydajności rolnictwa i dochodów drobnych producentów żywności.

Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt

Zadanie to m.in. zmniejszenie do 2030 roku globalnego wskaźnika śmiertelności okołoporodowej do poziomu mniejszego niż 70 przypadków na 100 tysięcy żywych urodzeń; wyeliminowanie epidemii AIDS, gruźlicy, malarii i zaniedbanych chorób tropikalnych oraz zwalczenie wirusowego zapalenia wątroby, chorób przenoszonych przez wodę oraz innych chorób zakaźne. W tym celu zapisano też obniżenie do 2030 roku o 1/3 przedwczesnej umieralności z powodu chorób niezakaźnych poprzez zapobieganie i leczenie oraz promowanie zdrowia psychicznego i dobrostanu oraz wzmocnienie zapobiegania i leczenia uzależnień od środków odurzających, w tym narkotyków oraz szkodliwego spożycia alkoholu.

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie

Zadanie wyznaczone do realizacji w tym celu to m.in. zapewnienie do 2030 roku wszystkim dziewczętom i chłopcom ukończenia nieodpłatnej, sprawiedliwej, dobrej jakości edukacji na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym prowadzącej do efektywnych wyników w nauce; wyeliminowanie nierówności płci w edukacji i zapewnienie równego dostęp do edukacji na wszystkich poziomach oraz do szkoleń zawodowych dla najsłabszych grup, w tym dla osób niepełnosprawnych, ludności rdzennej oraz dla dzieci w trudnej sytuacji.

Cel 5: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt

Zadania to m.in. zakończenie dyskryminacji wobec kobiet i dziewcząt, wyeliminowanie przemocy wobec nich w sferze publicznej i prywatnej, w tym handlu ludźmi, wykorzystywania seksualnego i innych form wyzysku. W tym celu zapisano także konieczność wyeliminowania takich praktyk jak wczesne i przymusowe małżeństwa, małżeństwa dzieci, a także okaleczanie żeńskich narządów płciowych czy docenienia nieodpłatnej opieki i pracy w domu.

sdg.jpg

Cel 6: Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi

Zadania wyznaczone do realizacji w tym celu to m.in. zapewnienie do 2030 roku powszechnego i sprawiedliwego dostępu do bezpiecznej wody pitnej po przystępnej cenie, ale też redukcji zanieczyszczeń, likwidowanie wysypisk śmieci, ograniczenie stosowania szkodliwych substancji chemicznych i innych szkodliwych materiałów. To także założenie zmniejszenia o połowę ilości nieoczyszczonych ścieków oraz podniesienie poziomu recyklingu i bezpiecznego ponownego użytkowania materiałów w skali globalnej.

Cel 7: Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie

Zadania to m.in. zapewnienie powszechnego dostępu do przystępnych cenowo, niezawodnych i nowoczesnych usług energetycznych, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w globalnym miksie energetycznym czy podwojenie wskaźnika wzrostu globalnej efektywności zużycia energii.

Cel 8: Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi

Zadania w tym celu to m.in. utrzymanie wzrost gospodarczy na jednego mieszkańca, biorąc pod uwagę krajowe uwarunkowania; osiągnięcie wyższego poziomuwydajności gospodarczej poprzez dywersyfikację, modernizację technologiczną i innowacje, a także poprzez skupienie się na sektorach o wysokiej wartości dodanej oraz o wysokim wskaźniku pracochłonności czy zwiększenie wsparcia z zakresu Pomocy na Rzecz Rozwoju Handlu (Aid for Trade) na rzecz krajów rozwijających się, w szczególności państw najmniej rozwiniętych.

Cel 9: Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność

Zadania to m.in. rozwijanie niezawodnej, zrównoważonej i odpornej infrastruktury dobrej jakości, w tym infrastruktury regionalnej i transgranicznej, wspierającej rozwój gospodarczy i dobrobyt ludzi, ale też zwiększenie udziału przemysłu w zatrudnieniu i wytwarzaniu PKB czy wzmocnienie badań naukowych i podniesienie poziomu technologicznego sektora przemysłowego we wszystkich krajach, szczególnie w rozwijających się, w tym poprzez innowacje, znaczne zwiększenie liczby pracowników sektora badawczo-rozwojowego na każdy milion osób oraz poprzez zwiększanie publicznych i prywatnych nakładów finansowych na rozwój.

Cel 10: Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami

Zadania wyznaczone do realizacji tego celu to m.in. stopniowe osiąganie i utrzymywanie wzrostu dochodu uzyskiwanego przez najbiedniejsze 40% populacji na poziomie wyższym niż średnia krajowa; promowanie i wzmocnienie inkluzji społecznej, gospodarczej i politycznej wszystkich ludzi, bez względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub status ekonomiczny.

Cel 11: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu

Zadania zamieszczone w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 dla tego celu to m.in. zapewnienie wszystkim ludziom dostępu do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług, bezpiecznych, przystępnych cenowo i trwałych systemów transportu, ale też wyższy poziom bezpieczeństwa na drogach, zwłaszcza poprzez rozwijanie transportu publicznego.

Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji

Zadanie wyznaczone dla tego celu to m.in. wdrożenie dziesięcioletnich programów dotyczących zrównoważonej konsumpcji i produkcji dla wszystkich krajów, zrównoważone zarządzanie i efektywne zużycie zasobów naturalnych, ale też zmniejszenie o połowę globalnej ilości marnowanej żywności, zmniejszenie strat żywnościowych w procesie produkcji i dystrybucji, oraz w czasie zbiorów. To także stabilne i ekologiczne zarządzanie chemikaliami i wszystkimi odpadami, zmniejszenie poziomu tych substancji w powietrzu, wodzie i glebie.

Cel 13: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom

Zadania zapisane dla tego celu to m.in. wzmocnienie zdolności adaptacyjnych i odporności na zagrożenia klimatyczne i katastrofy naturalne, podniesienie poziomu świadomości na temat łagodzenia zmian klimatycznych, adaptacji i skutków zmian klimatycznych oraz systemów wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami; promowanie mechanizmów zwiększających zdolność efektywnego planowania i zarządzania w zakresie zmian klimatycznych w krajach najsłabiej rozwiniętych i małych państwach wyspiarskich, w tym poprzez skupienie uwagi na potrzebach kobiet i młodzieży oraz lokalnych i marginalizowanych grupach społecznych.

Cel 14: Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony

W tym celu zapisano realizację takich zadań jak zapobieganie i zmniejszenie poziomu wszelkich rodzajów zanieczyszczeń morza, w szczególności powstałych w wyniku działalności na lądzie, w tym śmieci i odpadków żywnościowych zrzucanych do morza, ale też zminimalizowanie skutków zakwaszenia oceanów, w tym poprzez wzmocnioną współpracę naukową na wszystkich szczeblach czy wyeliminowanie nadmiernego połowu i destrukcyjnych praktyk połowów. To także objęcie ochroną co najmniej 10% wybrzeży i obszarów morskich, zwiększenie ochrony i zrównoważone wykorzystywanie oceanów i ich zasobów poprzez wdrażanie prawa międzynarodowego, zgodnego z Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza.  

Cel 15: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej

W tym celu wyznaczone przez ONZ zadania to m.in. ochrona, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie lądowych i śródlądowych ekosystemów słodkiej wody oraz pozostałych ekosystemów, w szczególności lasów, terenów podmokłych i suchych oraz gór, zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami. Ale także zahamowanie procesu wylesiania, odtworzenie zniszczonych lasów, zwalczenie pustynnienia, odtworzenie zdegradowanych obszarów i gleb czy ochrona ekosystemów górskich.

Cel 16: Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu

Zadania dla tego celu to m.in. zmniejszenie poziomu przemocy i związanego z nią wskaźnika śmiertelności, wyeliminowanie nadużyć, wykorzystywania i handlu ludźmi oraz wszelkich formy przemocy i tortur wobec dzieci; promowanie rządów, zapewnienie równego dostęp do wymiaru sprawiedliwości czy zmniejszenie nielegalnych przepływów finansowych i handlu bronią.

Cel 17: Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju

Zadania dla tego celu rozpisano w kilku obszarach. To finanse, technologia, budowa potencjału, handel, spójność polityczno–instytucjonalna, partnerstwa wielostronne oraz dane, monitorowanie i odpowiedzialność. Dotyczą one m.in. pomocy krajom rozwijającym się w osiągnięciu długoterminowej zdolności do spłaty długu i redukcji zadłużenia, ułatwiania dostępu do technologii, budowania potencjału dla krajów najsłabiej rozwiniętych, promowania niedyskryminującego i sprawiedliwego systemu handlowego w ramach Światowej Organizacji Handlu, czy zwiększenia spójności polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju.

magnacarta-logo.jpglogo European University Associationlogo HR Excellence in Researchprzejdź do bip eugreen_logo_simple.jpgica-europe-logo.jpg