Prof. Niżański członkiem Komisji Ewaluacji Nauki

• Prof. Niżański: – Chcemy w tej kadencji lobbować za zmianami w ewaluacji
• Ostatnia ocena wydziałów medycyny weterynaryjnej w ocenie wielu naukowców była niekorzystna dla dużych jednostek, prowadzących specjalistyczne badania i kształcących specjalistów w wąskich dziedzinach. – To błąd – mówią
• Komisja Ewaluacji Nauki – jakie są jej zadania?

Prof. Wojciech Niżański w 2020 roku został przewodniczącym Komitetu Nauk Weterynaryjnych i Biologii Rozrodu Polskiej Akademii Nauk – na czteroletnią kadencję. Powołanie do Komisji Ewaluacji Nauki to kolejne wyróżnienie dla naukowca z UPWr.

– Kandydatów do KEN przedstawiały władze rektorskie polskich uczelni publicznych, a ostatecznie 34 członków zostało powołanych przez ministra edukacji i nauki – mówi prof. Wojciech Niżański i od razu dodaje, że na tych 34 członków Komisji trzech reprezentuje nauki weterynaryjne.

Zmiany i wyzwania

W poprzedniej kadencji KEN eksperci oceniali łącznie dziedzinę nauk rolniczych, zootechnikę, weterynarię, więc jak podkreśla prof. Niżański, jest zmiana – dla weterynarzy korzystna, choć jak mówi nowo powołany członek KEN, nie można być tylko patriotą własnej gałęzi nauki.

– Komisja oczywiście zajmuje się oceną naukowej działalności wszystkich jednostek i instytutów badawczych. Naszym zadaniem jest więc przygotować warunki oceny, ale też i lobbować za poprawkami, jeśli aktualną można podnieść. Słowem, jesteśmy po to, by lobbować za modyfikacjami systemu ewaluacji – mówi prof. Niżański, przypominając, że po ostatniej ewaluacji wrocławska weterynaria odwołała się od oceny KEN i to skutecznie, uzyskując ocenę A.

Jak podkreśla prof. Niżański, zadaniem KEN będzie ewaluacja za lata 2022-25, ale przede wszystkim, by poprawić aktualnie działający system, w którym pod uwagę bierze jakość działalności naukowej i jakość publikacji.

– I o ile pierwsze wynikają z działań, a więc projektów badawczych, na które trzeba oczywiście zdobyć finansowanie, o tyle drugie jest rzeczywiście wyzwaniem. Moim zdaniem nie należy dzielić czasopism tak, by przedstawiciel jednej dyscypliny mógł publikować tylko w czasopiśmie przypisanym do tej właśnie dyscypliny, bo inaczej artykuł nie będzie wliczany do ewaluacji. Przecież nasze prace badawcze często prowadzone są z naukowcami w obszarze medycyny człowieka i to ścisłe związanie miejsc publikowania należy zmienić – mówi prof. Niżański, dodając, że kolejną istotną kwestią jest sprawa punktów i rozbieżności w punktacjach czasopism polskich i zagranicznych, nierzadko znaczne (np. publikacja uzyskująca Impact Factor 0.8 jednocześnie może mieć 200 punktów). – Chodzi o to, by oprzeć się bardziej na międzynarodowych wskaźnikach, które rzeczywiście o czymś nam mówią – tłumaczy prof. Wojciech Niżański, dodając, że owo „czymś” to nic innego jak pozycja polskiej nauki i polskich badaczy w świecie.

Jak podkreśla kierownik Katedry Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich, ważnym kryterium jest też zdolność do pozyskiwania finansowania ze źródeł zewnętrznych. Tu także należy dokonać pewnych korekt w systemie ewaluacji. W tej chwili trwają w tym zakresie prace środowiskowe. Profesor dodaje, że to kryterium ewaluacji jest niezmiernie ważne, bowiem decyduje faktycznie w dużym stopniu o jej wynikach. – Jednocześnie zdolność do pozyskiwania finansowania zewnętrznego nie jest mocną stroną wielu ośrodków reprezentujących nasze obszary badawcze – mówi prof. Niżański.

Troska o nisze

Najbardziej subiektywnym, zdaniem nowego członka KEN, aspektem ocenianym w ewaluacji jest wpływ jednostki na otoczenie gospodarcze i na społeczeństwo.

– A to często jest języczek u wagi, który decydował w wielu przypadkach o wynikach kategoryzacji – mówi prof. Niżański i dodaje, że nowa ewaluacja nie może być rewolucją w polskiej nauce, bo trudno co cztery lata mierzyć się z radykalną zmianą systemu oceniania jednostek naukowych.

– Po prostu poprawmy to, co jest tak, na taki system, który będzie działał by ten system funkcjonowal sprawiedliwie i obiektywnie, bo tym razem okazało się, że duże jednostki o bardzo wysokiej jakości prowadzenia badań naukowych miały więcej problemów z uzyskaniem wyższej kategorii w porównaniu z małymi. My jesteśmy wydziałem dużym z dobrą reputacją, mamy liczne laboratoria specjalistyczne, prowadzimy wiele badań i nie możemy poświęcić dla jednej ewaluacji przyszłości specjalności weterynaryjnych i rozwijanych od lat wąskich obszarów, które są tak ważne dla naszej profesji w kraju. Mamy przecież kształcić różnych specjalistów też w obszarach niszowych, bo tego wymaga branżowy rynek weterynaryjny. Musimy w tych niszach też prowadzić badania – podkreśla prof. Niżański, dodając, że taki jest obowiązek wydziałów weterynaryjnych, tym bardziej, że lekarz weterynarii to zawód zaufania publicznego, gdzie jednostkom uniwersyteckim nie wolno pozwolić na zapaść w istotnych obszarach, niezbędnych dla wykształconego lekarza sprawującego np. funkcje administracyjne, czy dbającego o zdrowie i życie zwierząt i człowieka.

Co robi KEN

KEN tworzą przedstawiciele poszczególnych dziedzin nauki i sztuki (po trzech), wybrani spośród kandydatów zgłoszonych przez uczelnie, instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk, instytuty badawcze i instytuty międzynarodowe. Jest też siedem osób z doświadczeniem w zakresie polityki naukowej. Zadania KEN to m.in. przeprowadzanie ewaluacji jakości działalności naukowej, przygotowanie projektów wykazu wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe, wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych oraz przedstawianie ministrowi propozycji kategorii naukowych dla podmiotów poddanych ewaluacji. Komisja sporządza opinie i oceny w sprawach określonych przez ministra (lub z własnej inicjatywy), ewaluuje jakość kształcenia w szkołach doktorskich, współpracuje z krajowymi i międzynarodowymi instytucjami zajmującymi się ewaluacją jakości działalności naukowej. Przewodniczącym KEN został prof. Filip M. Szymański. Kadencja KEN rozpoczęła się 1 kwietnia 2023 r. i potrwa do 31 grudnia 2027 r.

kbk

• 

  Naukowczyni z UPWr członkinią ESFRI Health and Food Strategic Working Group

  Prof. Agnieszka Kita została członkinią Grupy Roboczej ds. Zdrowia i Żywności Europejskiego Forum Strategicznego ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI).

• 

  Naukowcy UPWr w rankingu TOP 2 najbardziej wpływowych naukowców na świecie

  Wydawnictwo Elsevier opublikowało ranking najczęściej cytowanych naukowców na świecie. Wśród 200 tysięcy najbardziej wpływowych autorów publikacji naukowych znaleźli się przedstawiciele Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.