Naukowcy z UPWr, Aalborg, POWER i PBL

• Uniwersytet w Aalborg miał pomóc zrewitalizować poindustrialne tereny – m.in. kształcąc kadry, które będę rozwiązywać lokalne problemy
• Dzisiaj miarą sukcesu stosowania metody PBL w kształceniu studentów jest obecność absolwentów AAU na duńskim rynku pracy
• Naukowcy i dydaktycy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu mogą już korzystać z bazy zadań problemowych

Prof. Szymon Szewrański, prof. Tomasz Malczyk, prof. Anna Żołnierczyk, dr Ewa Piotrowska i prof. Dorota Miśta w kursie realizowanym w ramach projektu POWER na UPWr – kompleksowy program rozwoju uczelni uczestniczyli w Aalborgu, na uniwersytecie AAU, który powstał w 1974 roku jako piąta uczelnia w Danii.

Odpowiedź na problemy społeczności

– I jednocześnie w istotnych okolicznościach, bo na terenach poindustrialnych, zdegradowanych, wymagających rewitalizacji. Uniwersytet miał być odpowiedzią na konieczność pomocy mieszkańcom Aalborga. Jedną z tych odpowiedzi było wdrożenie metody, która na konkretnych problemach, z jakimi borykała się lokalna społeczność, miała kształcić młode pokolenie – mówi prof. Tomasz Malczyk, dodając, że realne problemy miasta i jego mieszkańców były „przepracowywane” na nowo powstałym uniwersytecie, dzisiaj znajdującym się w ścisłej czołówce uczelni europejskich (w 1995 roku połączył się z Politechniką w Ejsberg).

– A potem już konkretne rozwiązania były implementowane. I tak to się przez dziesiątki lat utrwaliło, zakorzeniło, że dzisiaj jednym z kryteriów wartości kształcenia na uczelni jest badanie, ilu jej absolwentów zdobywa pracę w zawodzie – mówi prof. Malczyk, nie kryjąc, że tę synergię można nazwać wypracowaną mentalnością i kulturą działania w konkretnym otoczeniu społeczno-gospodarczym, uwzględniającą w szczególności potrzeby tego otoczenia.

– Wyjazd do Aalborg nie tylko dał nam możliwość poznania uczelni, jej struktury, systemu zarządzania. Przede wszystkim istotne były rozmowy z kadrą akademicką i studentami, możliwość zobaczenia, jak pracują, wykorzystując metodę PBL. A teraz możemy się zastanowić nad tym, jak możemy z tego skorzystać – podkreśla naukowiec i dydaktyk z Instytutu Gospodarki Przestrzennej, nie kryjąc, że nie chodzi tylko wprost o implementację duńskiego wzorca, ale raczej o wykorzystanie go do budowy na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu własnego modelu i systemu kształcenia.

Jak to robią Duńczycy

Metoda Problem Based Learning stosowana na Uniwersytecie Aalborg zbudowana jest z trzech warstw. Pierwsza to organizacja procesu, druga związana jest z samą metodą i z jej wdrożeniem, a trzecia z zapleczem materialnym.

– Najmocniejszą, przynajmniej z mojego punktu widzenia, jest warstwa organizacyjna, bo jest mocno osadzona na rozwiązaniach systemowych, które bazują na mentalności pracowników i studentów. Ważna jest tu również duża autonomia poszczególnych departamentów i jednostek uczelni, dotycząca przenikania się obszarów działania pracowników naukowo-dydaktycznych i dydaktycznych w całym procesie – mówi prof. Tomasz Malczyk, dodając, że nie powinniśmy mieć kompleksów wobec Duńczyków, bo jeśli chodzi o stosowanie PBL jesteśmy dosyć dobrze przygotowani, metoda jest stosowana z powodzeniem na zajęciach, jednak należy stale pogłębiać tę wiedzę i czerpać z doświadczenia innych.

W ocenie prof. Doroty Miśty z Katedry Biostruktury i Fizjologii Zwierząt z PBL powinni jednak być szkoleni nie tylko nauczyciele akademiccy, ale też studenci. Na Uniwersytecie Aalborg dla tych drugich organizowane są specjalne kursy (od kilku dni do dwóch tygodni), podczas których poznają oni praktyczne aspekty PBL, ale też korzyści wynikające z nauczania tą metodą. Na AAU każdy realizowany kurs obowiązkowy kończy się testem sprawdzającym, ale największy nacisk kładzie się na realizację projektów, z których każdy kończy się egzaminem. Ten polega na prezentacji projektu przez wszystkich członków zespołu, którzy przedstawiają kolejne zagadnienia z nim związane. W komisji, która oczywiście zadaje kolejnym egzaminowanym pytania, oprócz mentora, jest też ekspert z zewnątrz. To zaś pokazuje, że wdrożenie PBL w takim wymiarze, jak wykorzystują te metodę Duńczycy, oznacza m.in. zmianę systemu oceniania, ale kto wie, czy nie ważniejsza jest zmiana podejścia do samej dydaktyki.

Będą kolejne szkolenia

Do końca letniego semestru w roku akademickim 2021/2022 w sumie 86 nauczycieli Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przeszło intensywny kurs z metodyki Problem-Based Learning. Zgodnie z wymogami projektu po ukończeniu tego kursu każdy z uczestników jest zobowiązany do wdrożenia elementów metodyki w ramach prowadzonej dydaktyki. 26 osób z pierwszej edycji szkoleń z PBL oraz kilku uczestników z drugiej edycji realizowanej w minionym semestrze, dokonało swojego poszkoleniowego wdrożenia –  oznacza to, że każdy nauczyciel opracowuje m.in. zadanie problemowe, które jest udostępniane w bazie wiedzy UPWr.

– Aktualnie powstaje tam naprawdę imponująca biblioteka zadań problemowych/case studies, którymi może się zainspirować każdy nauczyciel UPWr zainteresowany wdrożeniem PBL do swojej praktyki dydaktycznej – podkreśla Urszula Siembieda z Sekcji Wsparcia Projektowego Centrum Zasobów i Wsparcia Dydaktyki.

W semestrze zimowym 2022/2023 odbędzie się kolejna seria poszkoleniowych wdrożeń oraz wizyta studyjna krajowa pogłębiająca kompetencje z PBL – w planach jest wizyta na Politechnice Łódzkiej, która ma doświadczenia i sukcesy w kształceniu metodą problemową. Projekt realizowany jest w ramach POWER na UPWr – kompleksowy program rozwoju uczelni. Umowa nr POWR.03.05.00-00-Z082/17-00.

kbk

POWER na UPWR – kompleksowy program rozwoju uczelni