Granty NCN: lecznicze algi

Syndrom metaboliczny koni to choroba cywilizacyjna, odpowiednik cukrzycy typu II u ludzi, związana z patologiczną otyłością, a w konsekwencji prowadząca do ochwatu (zapalenia tworzywa kopytowego), który często kończy się koniecznością uśpienia konia.

– Chore konie ważą nawet 30-40% więcej niż zdrowe, co wynika ze znacząco zwolnionego metabolizmu oraz oporności komórek organizmu na insulinę. I to jest niestety wina tylko i wyłącznie właściciela takiego konia, który przez dłuższy czas karmił go nieadekwatnie do aktywności ruchowej, do tego najczęściej słabej jakości paszami z dużą zawartością węglowodanów i cukrów, prowadzących do uszkodzenia trzustki – mówi dr hab. Krzysztof Marycz.

Jego zespół jako jeden z pierwszych na świecie opracował panel diagnostyczny pomocny w rozpoznaniu syndromu metabolicznego koni. W latach ubiegłych Laboratorium Mikroskopii Elektronowej realizowało grant, finansowany również z Narodowego Centrum Nauki, podczas którego wypracowano schemat diagnostyczny tej jednostki chorobowej. – Otrzymane wyniki prezentowane były na licznych międzynarodowych kongresach (głównie w USA) i spotkały sie z dużym uznaniem środowisk lekarsko-weterynaryjnych. Obecny grant jest więc kolejnym krokiem i kontynuacją wcześniejszych badań – szukaniem sposobu na wyleczenie – mówi dr Marycz.

– Generalnie schorzenia endokrynologiczne, do których należy syndrom metaboliczny, są dużym wyzwaniem i mogą być skutecznie leczone tylko przy połączeniu odpowiedniej diety i terapii komórkowej. W tym momencie nie ma lekarstwa na tę chorobę, przyjmuje się jedynie leczenie przeciwzapalne, bo, jak wykazały nasze badania, w tkance tłuszczowej gromadzi się bardzo wysoka ilość cytokin prozapalnych. Ale to jest leczenie objawów, nie przyczyny, leczenie stanów zapalnych nie rozwiązuje problemu – tłumaczy naukowiec i dodaje, że pierwszym krokiem powinno być ustabilizowanie gospodarki cukrowej żywnością funkcjonalną.

Dlaczego będą to właśnie algi? Ponieważ zawierają duże ilości substancji prozdrowotnych i leczniczych, naturalnych przeciwutleniaczy, które obniżają poziom stresu oksydacyjnego, i polifenole, uwrażliwiające tkanki na insulinę. Są także pożywieniem niskotłuszczowym, niskoglikemicznym i nie powodują tak dużych wyrzutów insuliny, jak standardowe składniki pokarmowe dla koni. Polepszające stan zdrowia same w sobie, posłużą także jako bioaktywny nośnik dla minerałów. Chrom, mangan i magnez najlepiej regulują metabolizm pod względem insulinooporności.

Projekt o pełnej nazwie „Wpływ bioaktywnych alg wzbogaconych na drodze biosorpcji w jony Cr(III), Mn(II) i Mg(II) na status gospodarki węglowodanowej w przebiegu syndromu metabolicznego koni” jest realizowany wspólnie z Politechniką Wrocławską.

– Politechnika jest odpowiedzialna za poławianie alg, ich wzbogacanie i przygotowywanie do badań. My natomiast zaczynamy od badań in vitro, dostosowujemy odpowiednie dawki. Potem przechodzimy do badań in vivo – kwalifikujemy chore konie i karmimy je tymi algami, sprawdzając postępy. Drugim etapem leczenia jest terapia komórkowa – będziemy podawać zwierzętom autologiczne komórki macierzyste, które pomogą w regeneracji trzustki, aby mogła znowu normalnie funkcjonować – opowiada szef Laboratorium Mikroskopii Elektronowej na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt i wymienia członków swojego zespołu zaangażowanych w ten grant: dr Agnieszkę Śmieszek, Monikę Marędziak i Kasię Kornicką, niedawne stypendystki ministra. Zaznacza jednak, ze to tylko część jego zespołu badawczego, a cały zespół, choć rozsiany po świecie, to najlepsza rzecz jaką udało mu się zrobić w życiu.

mj