Dwa lata UPWr z Logo HR

Logo „Human Resources Excellence in Research” jest przyznawane instytucjom stosującym zasady Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania przy zatrudnianiu pracowników naukowych. Oba te dokumenty zostały uchwalone przez Komisję Europejską w 2005 roku i opisują prawa i obowiązki, jakim podlegają naukowcy, ale też uczelnie czy instytucje, które ich zatrudniają. Przyznanie logo daje wymierne korzyści, efektywniejsze pozyskiwanie grantów krajowych i europejskich, międzynarodową rozpoznawalność, wiarygodność oraz atrakcyjność, co jest szczególnie istotne na etapie budowania konsorcjów projektowych.

2-letni „okres próbny”, na który Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu otrzymał w 2017 roku Logo HR był czasem wprowadzania na uczelni działań naprawczych i samodoskonalących. Ich obszary wynikały z analizy ankiety przeprowadzonej rok wcześniej wśród naukowców – 40 pytań odpowiadało w niej 40 zasadom Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania.

Naukowcy byli pytani m.in. czy znają mechanizmy finansowania badań na uczelni i czy uczelnia przestrzega zasad starannego, przejrzystego i efektywnego zarządzani finansami w tym zakresie, czy w procesie rekrutacji standardy i procedury są jasno określone, a uniwersytet docenia mobilność pracowników, czy zostały ustalone i zorganizowane regularne spotkania doktorantów z opiekunami naukowymi, a doświadczeni i pełniący rozmaite funkcje pracownicy budują pozytywne i konstruktywne relacje z naukowcami dopiero zaczynającymi karierę.

W wyniku analizy odpowiedzi udzielonych przez 431 osób zdefiniowano dwa obszary wymagające działań naprawczych, czyli takie, w których odpowiedzi negatywne przeważyły nad pozytywnymi. Pierwszy z nich dotyczył rozwoju zawodowego, drugi – nauczania.

Program nauczania i rozwoju doktorantów skupiał się przede wszystkim na karierze akademickiej, chociaż większość młodych naukowców nie zostanie zatrudniona na uczelni po zrobieniu doktoratu ze względu na limity kadrowe. Uczelnia powinna tak dostosować proces kształcenia, żeby wyposażyć ich w dodatkowe umiejętności i wiedzę potrzebną do pracy w sektorze prywatnym. Oferta uczelnianego Biura Karier została zatem poszerzona o kursy i szkolenia z zakresu wzmacniania kompetencji koniecznych przy poszukiwaniu pracy (np. autoprezentacja, kreatywność, radzenie sobie ze stresem), projektowania ścieżki kariery, zakładania własnej firmy oraz o pośrednictwo w kontaktach z firmami B+R. Do dyspozycji doktorantów pozostaje także Poradnia Rozwoju Osobistego oferująca konsultacje psychologiczne.

UPWr wypracował szereg mechanizmów dotyczących odpowiedniej motywacji i uznania w zakresie obowiązków dydaktycznych pracowników. Naukowcy zaangażowani w prace Wiodących Zespołów Badawczych mają możliwość zmniejszenia pensum na rzecz prowadzenia badań. W okresowej ocenie nauczycieli akademickich przydzielane są punkty za wprowadzanie nowoczesnych metod dydaktycznych, nowych przedmiotów i kształcenia na odległość, a dwa razy do roku (po zakończeniu każdego semestru) nauczyciele oceniani są również przez studentów – najlepsi otrzymują nagrodę rektora.

Ponadto, UPWr aktywnie pozyskuje zewnętrze projekty i dodatkowe finansowanie, które zapewniają naukowcom dodatkowe dochody, a projekty ogólnouczelniane pozwalają na podnoszenie kompetencji pracowników, np. w ramach projektów POWER.  

Uczelnia podjęła i zaplanowała też szereg działań samodoskonalących, m.in.:

• Zasady Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania znalazły odzwierciedlenie w regulacjach prawnych i nowym Statucie UPWr (który zgodnie z Ustawą 2.0 wszedł w życie 1 października 2019 r.) – są to m.in. zapisy dotyczące polityki równowagi płci i odpowiednich kwalifikacji komisji rekrutacyjnych,
• Zasady miały też duże znaczenie przy wyłanianiu Wiodących Zespołów Badawczych i ich liderów,
• UPWr respektuje odstępstwa od porządku chronologicznego w życiorysie, co odzwierciedlone jest w klauzulach ogłoszeń o pracę,
• UPWr docenia wielowymiarową mobilność naukowców i uznaje uzyskanie kwalifikacji nieformalnych, co odzwierciedlone jest w arkuszu oceny nauczyciela akademickiego,
• Uczelnia dąży do podnoszenia kompetencji kadry akademickiej (np. w ramach projektu POWER 3.5) – stała oferta kursów języków obcych dla kadry naukowo-dydaktycznej, szkolenia/warsztaty dla naukowców ubiegających się o granty Komisji Europejskiej, warsztaty pisania wniosków, współpraca z Krajowym/Regionalnym Punktem Kontaktowym w celu promocji i zachęty do aplikowania o europejskie granty naukowe,
• Biuro prorektora ds. innowacji i współpracy z gospodarką organizuje szkolenia i wspiera naukowców w następujących obszarach: analiza potencjału ekonomicznego prowadzonych badań, ocena potencjału komercjalizacyjnego wyników badań, patentowanie wyników badań, nawiązywanie kontaktu z przedsiębiorcami zapewniającymi transfer wiedzy i technologii, zakładanie spółek typu spin-off i spin-out,
• Kodeks Etyki pracowników UPWr nakazuje współpracownikom sprawiedliwe, zgodne z rzeczywistym twórczym wkładem współautorstwo prac naukowych, patentów, posterów i innych opracowań,
• W przypadku wystąpienia konfliktów, skarg czy apelacji naukowców rolę mediatora pełni Komisja ds. postępowania etycznego pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu,
• Przedstawiciele naukowców na różnych etapach rozwoju kariery naukowej są obecni w organach kolegialnych UPWr.

Kolejnym krokiem działań Strategii Logo HR na następne 3 lata jest wdrożenie jasnych i przejrzystych zasad rekrutacji opartych na kwalifikacjach kandydata (OTM-R – Open, Transparent, Merit-based Recruitment Policy). Wdrożenie zasad OTM-R będzie miało znaczący wpływ na zintensyfikowanie współpracy międzynarodowej w obszarze badań naukowych i zwiększenie efektywności całego systemu zatrudniania pracowników naukowych.

Podsumowanie działań podjętych do tej pory oraz planów na przyszłość można znaleźć na stronie uczelni. Wyróżnienie HR Excellence in Research wpłynęło na międzynarodową rozpoznawalność UPWr,  jego wiarygodność i atrakcyjność. Zmiany wewnętrznych regulacji uatrakcyjniły warunki pracy naukowców na UPWr, co przekłada się na zwiększenie zatrudnienia naukowców z zagranicy, gdzie Logo HR stanowi gwarancję przyjaznego środowiska pracy.

W proces wdrażania uczelnianej Strategii Logo HR zaangażowane były władze UPWr, działy administracyjne oraz przedstawiciele środowiska naukowego na poszczególnych etapach rozwoju kariery – od doktoranta do profesora zwyczajnego. Prace koordynował powołany specjalnie do tego celu zespół, którego przewodniczącym był prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą, Jarosław Bosy. Część zadań została zrealizowana w ramach projektu „POWER na UPWr – kompleksowy program rozwoju uczelni”, który realizowany był od stycznia do października 2019 roku.

POWER na UPWR – kompleksowy program rozwoju uczelni
Umowa nr POWR.03.05.00-00-Z082/17-00

mj