Doktorat w 180 sekund

• Podsumowanie swoich badań w trzy minuty? Wydaje się niemożliwe, a jednak.
• Doktorat Safoury Rezy być może przyczyni się do polepszenia skuteczności chemioterapii.

„Mój doktorat w 180 sekund"

W tym roku już po raz czwarty odbył się konkurs organizowany przez Instytut Francuski w Polsce pod tytułem „Mój doktorat w 180 sekund” dla regionu Europy Środkowej. Jego uczestnicy mieli maksymalnie trzy minuty na przedstawienie tematu swojego doktoratu po francusku – online – przed jurorami i publicznością. Doktorantka Szkoły Doktorskiej UPWr Safoura Reza zdobyła w nim wyróżnienie.

– Dowiedziałam się od jury, że utworzyli kategorię wyróżnienia specjalnie dla mnie! Ponoć rozważali przyznanie mi trzeciego miejsca, które ostatecznie dostał inny uczestnik, ale tak bardzo spodobało im się moje wystąpienie, że postanowili mnie też dodatkowo nagrodzić – mówi Safoura, opowiadając o idei konkursu, która polega na tym, że każdy uczestnik konkursu ma trzy minuty na przedstawienie swojego doktoratu. Oprócz samych badań, dla jury liczy się też głównie sposób prezentacji, a omawiany temat musi być zrozumiały dla każdego. – Nie byłam pewna czy zdążę w 180 sekund, ale się udało. A to trudniejsze niż się wydaje – śmieje się doktorantka.

Na tropie potencjalnej terapii wspomagającej chemioterapię

„Galaktozyloceramid, jako regulator ekspresji genów apoptotycznych i modulator oporności na leki komórek raka gruczołu piersiowego” – tak brzmi temat doktoratu Safoury Rezy, którego promotorem jest prof. Maciej Ugorski, a promotorem pomocniczym dr Jarosław Suchański. Polega on na badaniu wpływu glikolipidów galaktozyloceramidów na raka piersi, który jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet. Stanowi w Polsce około 23% wszystkich zachorowań i jest odpowiedzialny za około 14% zgonów z powodu nowotworów złośliwych u kobiet. 

Uprzednio zespołowi naukowców z Katedry Biochemii i Biologii Molekularnej udało się wykazać, że duże ilości glikolipidu galaktozyloceramidu w komórce raka piersi powodują, że te komórki stają się bardziej oporne na leki, m.in. na doksorubicynę. Dzięki tej informacji wiadomo, że przeprowadzenie dalszych badań w tym kierunku być może spowoduje w przyszłości zwiększenie skuteczności chemioterapii. – W tym momencie nie wiemy, dlaczego taka zależność zachodzi. Galaktozyloceramid jest maleńkim związkiem, złożonym z cukru i lipidu i nie wiadomo, dlaczego ma tak duży wpływ na ochronę komórki rakowej przed obumarciem. Mój doktorat polega na tym, by znaleźć odpowiedź na to pytanie. Muszę wykazać, dlaczego ten związek ma takie działanie. Gdy będziemy wiedzieli – w przyszłości może będziemy mogli wprowadzić inhibitor, który pozwoli wzmożyć skuteczność leczenia raka. Ale przed nami jeszcze daleka droga do wdrożenia jakiejkolwiek terapii opartej na wynikach naszych badań – tłumaczy Safoura. 

Doktorantka mówi, że w trakcie konkursu skupiła się na tym, by opowiedzieć, jak ważne jest badanie lipidów, ponieważ naukowcy zwykle poświęcają swoje badania białkom. – Problem jest taki, że białka są na tyle ważne dla komórek, że gdy w nie celujemy, to umierają zarówno komórki nowotworowe, jak i zdrowe. Celując w lipidy, nie zabijemy komórki, a raczej sprawimy, że będzie znów wrażliwa na leki. Jeżeli nam się uda, to działałoby to na zasadzie terapii wspomagającej chemioterapię – mówi laureatka. 

– Bardzo się ucieszyłam, gdy Szkoła Doktorska UPWr się ze mną skontaktowała w sprawie konkursu. Po doktoracie planuję wyjechać na postdoca do Francji lub Szwajcarii, a dzięki temu konkursowi miałam okazję zaistnieć – dodaje doktorantka. 

is