Abubakar Bello: – Modele matematyczne to przyszłość

• Wykłady prof. Shamaki zainspirowały Abubakara do podjęcia kariery naukowej w dziedzinie farmakokinetyki
• W doktoracie młody badacz określi stężenia pozostałości leków w osoczu krwi i jajach kur niosek, które narażone były na kokcydiostatyki jonoforowe
• Dobre relacje z promotorami są według Abubakara istotne, by osiągnąć sukces naukowy
• Po doktoracie student prof. Poźniaka planuje połączyć karierę naukową z dydaktyką

Abubakar Bello skończył studia weterynaryjne pierwszego stopnia na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Maiduguri w Nigerii. Jako niezwykle zdolny student dostał stypendium na studia w Indiach, co pozwoliło mu w 2019 roku uzyskać tytuł magistra nauk weterynaryjnych w dziedzinie farmakologii i toksykologii na Madras Veterinary College przy Tamil Nadu Veterinary and Animal Sciences University. 

– Pod koniec studiów magisterskich poczułem potrzebę zmiany środowiska badawczego i postanowiłem zrealizować doktorat na europejskiej uczelni. Za pomocą ResearchGate i portali uniwersyteckich wyszukałem potencjalnych promotorów, których zainteresowania badawcze pokrywałyby się z moimi. Tak natrafiłem na prof. Błażeja Poźniaka – opowiada doktorant, dodając, że choć początkowo nie było wolnych miejsc na doktorat w dziedzinie, którą się interesuje, to w maju 2020 roku prof. Poźniak uzyskał finansowanie badań w ramach grantu z NAWA, do którego postanowił zaangażować doktoranta. Najlepszym kandydatem na to stanowisko okazał się Abubakar i tak został doktorantem Szkoły Doktorskiej UPWr.

– Podoba mi się we Wrocławiu – mówi doktorant – Mieszkam tu już rok i doceniam to, jak wiele wspaniałych, historycznych i turystycznych miejsc do odwiedzenia ma to miasto, a ludzie, których spotykam, są zawsze dla mnie mili. Język polski jest trudny do opanowania, ale stopniowo uczę się podstaw. Umiem się już witać, liczyć do dziesięciu, znam nazwy produktów spożywczych i oczywiście sprzętu, którego używam w laboratorium – śmieje się Abubakar.

Wykłady zamieniły się w pasję

Pasja Abubakara do farmakologii weterynaryjnej i toksykologii rozpoczęła się jeszcze na studiach licencjackich – dzięki zajęciom prowadzonym przez prof. Bali Usmana Shamaki. Oczarowany wykładami, Abubakar wybrał go na swojego mentora i postanowił zrobić karierę w tej dziedzinie. Rozwijał swoje zainteresowanie, poszerzając je o temat farmakokinetyki – dziedziny farmakologii opisującej zmiany stężeń leków w organizmie wraz z upływem czasu po podaniu – podczas studiów magisterskich w Indiach. 

Jego dział, pod kierownictwem prof. Ramesha Srinivasana, ówczesnego dyrektora instytutu, prowadził m.in. projekt dotyczący oznaczania pozostałości antybiotyków w mięsie drobiowym. Przez zaangażowanie w tego typu inicjatywy, Abubakar zdobył doświadczenie w zakresie farmakokinetyki i postanowił pójść na doktorat, by rozwinąć swoją karierę naukową. – Uznałem, że praca w tej dziedzinie będzie niezwykle ekscytująca, bo fascynuje mnie możliwość wykorzystania modelowania matematycznego i symulacji w rozwiązywaniu rzeczywistych problemów związanych ze zdrowiem ludzi i zwierząt – tłumaczy doktorant.

Ekologiczne jaja – czy są tak zdrowe, jak się wydaje?

– W dużym skrócie, praca doktorska Abubakara skupia się na farmakokinetyce leków przeciwpasożytniczych u kur niosek – podsumowuje prof. Jonathan Mochel, zagraniczny promotor doktoranta, profesor Wydziału Nauk Biomedycznych na Iowa State University w USA.

Podczas badań do doktoratu, Abubakar będzie określał stężenia pozostałości leków w osoczu krwi i jajach kur niosek, które narażone były na kokcydiostatyki jonoforowe – rodzaj leków stosowanych w profilaktyce i leczeniu choroby zwanej kokcydiozą, występującą głównie u drobiu. Lazalocyd jest zabroniony u niosek, ale mimo to często dostaje się do paszy jako zanieczyszczenie. Do badań wybrano dwie rasy kur niosek: Isa Brown, popularną, wysokoproduktywną rasę, oraz zielononóżkę kuropatwianą, polską rasę kur, która jest nieco mniej wydajna pod względem nieśności. 

– Rośnie zapotrzebowanie na ekologiczne jaja z lokalnych ferm, które ludzie uważają za bezpieczne i pozbawione pozostałości chemicznych – mówi doktorant, wyjaśniając, że temat jego badań wynika z niedostatku informacji o badaniach farmakokinetycznych przeprowadzonych na polskiej rasie kur narażonych na kokcydiostatyki jonoforowe, które można by wykorzystać do oceny ryzyka pozostałości leku w osoczu krwi i jajach.

Abubakar Bello wraz z zespołem stawia hipotezę, że różnice fizjologiczne w masie ciała, wydajności, nieśności, a także faza produkcji, mogą być ważnymi czynnikami determinującym różnice w akumulacji i eliminacji pozostałości leku w jajach. W związku z tym konieczne jest przeprowadzenie badań farmakokinetycznych u obu ras kur niosek, by to porównać. Zapewni to przydatny wgląd organom regulacyjnym do spraw bezpieczeństwa żywności podczas przeprowadzania oceny bezpieczeństwa i zdrowia konsumentów w odniesieniu do jaj.  

– Charakter mojej współpracy z Abubakarem i prof. Poźniakiem polega na wykorzystaniu matematyki, tzw. populacyjnego modelowania farmakokinetycznego, do scharakteryzowania przebiegu eliminacji leków z organizmu. To podejście pogłębi naszą wiedzę na temat zagrożeń związanych z pozostałościami leków u zwierząt służących do produkcji żywności, a konstrukcja populacyjnego modelu farmakokinetycznego dla lazalocydu pozwoli nam zidentyfikować i określić ilościowo czynniki wpływające na pozostawanie leków w jajach. Chociaż lazalocyd jest jednym z wielu kokcydiostatyków dostępnych na rynku, ma największy potencjał do kumulowania się w żółtku jaja i może być traktowany jako substancja modelowa do badań nad zanieczyszczeniami znajdującymi się w jajach – tłumaczy prof. Mochel.

Współpraca jest podstawą sukcesu

Według Abubakara jedną z najistotniejszych rzeczy, która decyduje o sukcesie doktoranta jest zidentyfikowanie wybitnych promotorów i utrzymanie z nimi pozytywnych relacji. – Biorąc pod uwagę stopień trudności mojego doktoratu, mam szczęście, że moimi promotorami są prof. Błażej Poźniak i prof. Jonathan Mochel. Obaj są świetni w dziedzinie farmakokinetyki weterynaryjnej i toksykologii, dlatego wybrałem ich na swoich mentorów. Doceniam to, że pomagają mi w udoskonalaniu mojej wiedzy i umiejętności, doceniam ich porady, wsparcie moralne, troskę, zrozumienie i cierpliwość w pomaganiu mi osiągnąć cele badawcze – mówi doktorant. 

Promotor Abubakara Bello ze Szkoły Doktorskiej UPWr – prof. Błażej Poźniak, choć pracuje z doktorantem dopiero rok, przyznaje, że powierza mu coraz bardziej odpowiedzialne zadania, bo w pełni mu ufa. – Z Abubakarem pracuje mi się doskonale. Jest niezwykle pracowity i błyskotliwy, a przy tym niezależny w myśleniu i działaniu. Różnice kulturowe między nami nigdy nie są przyczynkiem do konfliktu, a raczej stanowią podstawę do dyskusji, z których obaj wiele uczymy się o świecie – mówi o doktorancie prof. Poźniak, podkreślając, że Abubakar nie tylko szybko się uczy, ale też dużo daje od siebie, a mała różnica wieku ułatwia partnerski charakter ich relacji. Dodaje też, że jego skupienie i spokojny charakter dobrze wpływają na cały zespół.

A po Szkole Doktorskiej UPWr?

Abubakar Bello marzy o tym, by zostać niezależnym, uznanym badaczem naukowym i dydaktykiem. Chce wykorzystywać swoje umiejętności do rozwiązywania rzeczywistych problemów, ale też chce przekazywać swoją wiedzę przyszłym naukowcom: – Na rzecz postępu ludzkości! – z dumą podkreśla doktorant. 

Po zrealizowaniu doktoratu, planuje ubiegać się o staż podoktorski, by rozwijać wiedzę i umiejętności w zakresie modelowania matematycznego i symulacji komputerowych w badaniach nad zdrowiem zwierząt. – Jest to trudny, ale istotny temat, ponieważ wykorzystywanie modelowania i symulacji w weterynarii jest wciąż w powijakach w porównaniu z modelami matematycznymi w medycynie ludzkiej, w których osiągnięto już znaczny postęp. Dlatego skupienie i determinacja są ważne w dążeniu do spełniania marzeń i celów życiowych. Tak więc stale szukam nowych pomysłów i umiejętności, które pomogą mi w rozwoju kariery – podsumowuje swoje dotychczasowe osiągnięcia Abubakar.

is