Czy niektóre rasy psów znikną?

• Wiele problemów z rozrodem można wyeliminować m.in., badając osobniki wybrane do rozrodu
• W Wielkiej Brytanii niektóre rasy uważane za niebezpieczne są zakazane
• Rasy brachycefaliczne są najbardziej narażone na problemy zdrowotne

XVI Kongres „Problemy w rozrodzie małych zwierząt”, zorganizowali m.in. pracownicy Katedry Rozrodu UPWr i co podkreśla jej kierownik prof. Wojciech Niżański, kongres posiadał kolejny raz charakter międzynarodowy, nie tylko dzięki wykładowcom z wielu krajów świata, ale także dzięki zagranicznym uczestnikom.  – Do wygłoszenia wykładów zaprosiliśmy uznanych, europejskich i krajowych specjalistów ze światowej ekstraligi „International Speakers”, a tematyka uwzględniała najbardziej aktualne obszary zainteresowań lekarzy praktyków i naukowców zajmujących się rozrodem zwierząt towarzyszących. Były to m.in. problemy rozrodem ras brachycefalicznych, stosowanie antybiotyków, bankowanie i transport nasienia, czy etyka w rozrodzie – wylicza naukowiec UPWr.

Czy mamy zapomnieć o niektórych rasach?

 – W hodowlach psów rasowych pożądane są duże oczy, krótki nos i szeroka czaszka, co wiąże się z wyższą predyspozycją do występowania chorób układu oddechowego, skóry czy urazów oczu oraz problemów w rozrodzie – mówiła podczas Kongresu profesor Ann Van Soom z Uniwersytetu w Gandawie. Podkreślała, że rasy określane jako brachycefaliczne, jak np. pekińczyki, shih tzu, mopsy, boksery, czy buldogi angielskie i francuskie, mają obecnie nie tylko jedną z najkrótszych oczekiwanych długości życia, ale są również w grupie najdroższych w utrzymaniu pod kątem opieki weterynaryjnej. Tłumaczyła, że hodowanie psów rasowych doprowadziło do powstania trzech typów problematycznych ras: brachycefalicznych – mających wiele wad budowy, które prowadzą do obniżenia dobrostanu („ekstremalna hodowla”); przerasowionych (zinbredowanych) – o niższej sprawności fizycznej, płodności i oczekiwanej długości życia, z większym ryzykiem wystąpienia chorób recesywnych oraz niebezpiecznych – zakazanych w niektórych krajach.

 – Zrozumiałe są twierdzenia, że winna jest głównie sama idea hodowli selektywnej, ale wiele problemów można wyeliminować. W Holandii np. przed dopuszczeniem samca i samicy ras brachycefalicznych do rozmnażania, konieczne jest spełnienie przez nie określonych wymagań. W wieku 12 miesięcy psy muszą przejść test polegający na badaniu dróg oddechowych, trzyminutowym joggingu i ponownym badaniu. Jeśli zwierzę wykazuje w jego trakcie objawy wymagające interwencji weterynaryjnej, jest wykluczane z rozrodu – tłumaczyła belgijska naukowczyni.

Zakaz posiadania ras niebezpiecznych

Przyznała, że w przypadku przerasowania problem jest dużo większy. W Belgii u połowy z przebadanych 23 ras stwierdzono niską różnorodność genetyczną, zwłaszcza u tych o małych populacjach, wywodzących się z tego kraju. – To niepokojąca sytuacja, ale pewnym ułatwieniem może być aplikacja dopasowująca zarejestrowane rasowe zwierzęta na podstawie ich pokrewieństwa i oceniającego takie pary oraz wykonywanie badań genetycznych i testów czynnościowych w kierunku chorób typowych dla danej rasy. W przypadku angielskich springer spanieli np. w wieku 12 miesięcy powinno przeprowadzić się kontrolę stawów biodrowych i łokciowych, a także badanie narządu wzroku – wyliczała profesor Ann Van Soom podkreślając, że najwięcej kontrowersji budzą rasy niebezpieczne. 

Naukowczyni przypomniała, że w Wielkiej Brytanii zakazano posiadania tosa-inu, fila brasileiro, dogów argentyńskich i amerykańskich pitbulterierów z uwagi na uznanie ich za zagrożenie bezpieczeństwa publicznego. Zdaniem profesor Van Soom podobne problemy dotyczą kotów, a szczególnie ras z grupy zmutowanych, czyli kotów z odmienną okrywą włosową (jak dewoński reks, selkirk reks), bezwłosych (sfinks) lub o krótkich kończynach (munchkin, bambino).

– Podsumowując, kontrolowana hodowla psów i kotów jest w stanie naprawić niektóre z problemów występujących u pewnych ras. Rozwiązaniem mogą być badania genetyczne i fizykalne, testy sprawnościowe oraz ograniczenie nadmiernego wykorzystywania popularnych reproduktorów. Jednak rozmnażanie psów i kotów cierpiących na choroby genetyczne jest nieetyczne, a jeśli częstość ich występowania w danej rasie jest duża, musimy upewnić się, że zwierzęta hodowane będą w taki sposób, że uzyskane potomstwo będzie zdrowsze.  

Problemy w rozrodzie ras brachycefalicznych

Prof. Wojciech Niżański z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w swoim wykładzie skupił się na zagadnieniach związanych z rozrodem ras brachycefalicznych, podkreślając, że na etapie reprodukcji lekarz weterynarii ma największe szanse wpłynięcia na decyzje hodowlane dotyczące kojarzenia określonych osobników. 

 – Psy ras brachycefalicznych wykazujące anomalie dziedziczne, wady wrodzone uniemożliwiające prawidłową reprodukcję lub powodujące, że rozmnażanie staje się zagrożeniem dla zdrowia samicy należy bezwzględnie wykluczyć z rozrodu. Zwierzęta wykazujące wady typu wnętrostwo, zaburzenia w różnicowaniu płci, rozszczep podniebienia, skorygowany chirurgicznie, brak zrostu powłok brzusznych, również nie powinny być wykorzystywane do reprodukcji – wyliczał profesor Niżański dodając, że w rasach brachycefalicznych należy przyjmować surowe kryteria dopuszczenia do rozrodu w odniesieniu do budowy narządu płciowego, morfologii miednicy, jamy brzusznej oraz funkcjonowania układu oddechowego, krążenia i narządu ruchu.

mm