Statystyka matematyczna z prof. Gianolą

Czy współczesna genetyka może istnieć bez matematyki?

Nie może. Dokładniej zaś nie może bez statystyki matematycznej, bo to ona jest narzędziem w analizie tak zwanych cech o złożonym modelu dziedziczenia. Takie cechy są szczególnie trudne, ale i ciekawe do analizy genetycznej ponieważ są uwarunkowane przez wiele genów. Nie wszystkie z tych genów mają jednostkowo duży wpływ na wartości cechy. Ale za to większość cech gospodarczo ważnych u zwierząt hodowlanych to również cechy o złożonym modelu dziedziczenia. Przykładami mogą być tutaj wydajność mleka bydła, czy tempo przyrostów trzody chlewnej. Jak już mówiłyśmy, obecnie zastosowanie metod statystyki matematycznej oraz informatyki w biologii jest więc podstawą nowoczesnej analizy danych.

Co kryje się za określeniem „złożony model dziedziczenia”?

Proste modele obejmujące jeden lub dwa geny nie mogą dokładnie przewidzieć wszystkich wzorów dziedziczenia. Jeśli jakaś cecha, na przykład wzrost, jest kontrolowana czy determinowana przez wiele genów, wtedy mamy do czynienia ze złożonym modelem dziedziczenia, nazywanym też dziedziczeniem poligenicznym. Dość powiedzieć, że przywołany już wzrost według najnowszych badań jest determinowany przez zmienność ponad 600 polimorfizmów DNA. Dzisiejsza genetyka to już nie są legendarne groszki pana Mendla, na przykładzie których uczy się w szkole dziedziczenia cech. Nasza wiedza sięga coraz głębiej, ale to oznacza, że potrzebujemy też narzędzi, które pozwolą nam zdobywane dane grupować, analizować i wyciągać z nich wnioski. Tymi narzędziami są statystyka matematyczna właśnie i informatyka, bo trudno sobie wyobrazić współczesne badania genetyczne, przy coraz większej precyzji, bez oprogramowania pozwalającego uzyskiwane dane analizować. Nie da się tego robić „ręcznie”, na papierze, czy mówiąc kolokwialnie, „na piechotę”, tym bardziej, że obecne dane biologiczne to często dane wielkoskalowe, wpisujące się do modnej kategorii big data.

I dlatego Katedra Genetyki zaprosiła na Uniwersytet Przyrodniczy prof. Daniela Gianolę, który w czerwcu poprowadzi kurs?

Tak, profesor to wybitny specjalista z zakresu statystyki matematycznej stosowanej w naukach przyrodniczych. Prowadzi specjalistyczne kursy na całym świecie i wszędzie cieszą się one ogromnym zainteresowaniem studentów i naukowców. Zaczynał jako ekspert Banku Światowego, a później pracował na Uniwersytetach w Illinois i Wisconsin-Madison. Został wyróżniony wieloma nagrodami, jest doktorem honoris causa uniwersytetów w Valencii, Getyndze, Ǻrhus, Iowa oraz dwóch uczelni w Urugwaju. Jest też profesorem honorowym Uniwersytetu Rolniczego w Hunan w Chinach. Jak widać więc, jego wiedzę docenia się pod każdą szerokością geograficzną i stąd pojawił się pomysł, by tą wiedzą podzielił się również u nas. Tematyka kursu, który odbędzie się od 11 do 13 czerwca, dotyczy zastosowania metod statystyki matematycznej w genomice, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowań do zwierząt hodowlanych oraz do wspomnianej już analizy tzw. cech o złożonym modelu dziedziczenia.

Więcej informacji o kursie Statistic Methods of Genome-Enabled Selection

Zapisy tylko do 30 kwietnia.