Prof. Aleksandra Lis: – W dydaktyce stawiam na rozwiązywanie problemów

Najważniejsze w rozwiązywaniu problemów jest zadawanie pytań – dobrych, mądrych pytań

– Trafiłam kiedyś na cytat wypowiedzi Alberta Einsteina, który bardzo mi się spodobał i do tej pory go pamiętam. Powiedział mniej więcej: „Gdybym miał 60 minut na rozwiązanie problemu, to pierwszych 55 minut bym poświęcił na sformułowanie odpowiedniego pytania. A gdyby to pytanie już zostało sformułowane, 5 minut by mi wystarczyło na znalezienie odpowiedzi”. Cytat ten jest już wiekowy, ale to podejście jest nadal aktualne – mówi prof. Aleksadra Lis, podkreślając, że wiedza to nie tylko kwestia zapamiętywania faktów, ale przede wszystkim umiejętność rozwiązywania problemów. Stawiając pytania, prowadzi studentów ku odkrywaniu odpowiedzi.

Jak podkreśla wykładowczyni, jej metody dydaktyczne nie są nastawione na suchą wiedzę, tylko na rozwiązywanie problemów. – Pamiętam, że już w pierwszym roku prowadzenia zajęć doszłam do wniosku, że najważniejsze w rozwiązywaniu problemów jest zadawanie pytań – dobrych, mądrych pytań. Odpowiedź się znajdzie z zasady sama. W tej chwili, po latach pracy, moje podejście jest jeszcze bardziej aktualne, bo dziś, w dobie Internetu, odpowiedź możemy znaleźć błyskawicznie. Tylko musimy wiedzieć, jakie pytanie zadać – mówi prof. Lis, podkreślając, że umiejętność rozwiązywania problemów to swoista filozofia życiowa. To umiejętność radzenia sobie z wyzwaniami, które stawia przed nami życie. Stawianie pytań, gromadzenie danych, ich selekcja oraz umiejętność ich praktycznego wykorzystania stanowią fundament tej filozofii. W każdej dziedzinie życia, a także w dydaktyce i nauce, posiadanie tych umiejętności jest kluczowe.

W pracy dydaktycznej prof. Lis kładzie także duży nacisk na skuteczność. – Kolejna moja filozofia w nauczaniu jest taka, że bardzo szanuję czas i energię studentów i dla mnie zmarnowany czas i energia to jest po prostu błąd, którego nie powinno się popełniać. Jeżeli będziemy marnować czas na zbieranie niepotrzebnych danych, to nie starczy go nam na to to, co jest naprawdę ważne. Więc paradoksalnie nie lubię, kiedy student robi za dużo. Stawiam na precyzję i celowość, co sprawia, że proces nauki staje się bardziej efektywny. Mniej, ale konkretniej – to motto, które prowadzi moją metodologię – mówi prof. Aleksandra Lis.

Docenianie i wspieranie rozwoju to podstawowe wartości dydaktyka

W podejściu prof. Aleksandry Lis do nauczania kluczową rolę odgrywa też docenianie studentów. Nie ogranicza się to jedynie do nagradzania ocenami, lecz obejmuje szacunek dla ich pomysłów, wysiłku oraz zachętę do samodzielnego myślenia. Jak mówi prowadząca, stara się unikać narzucania własnych poglądów, a zamiast tego koryguje ich błędy i daje wskazówki, które mogą prowadzić do rozwiązania problemu.

Dla prof. Aleksandry Lis, nauka to nie tylko publikowanie artykułów czy zdobywanie kolejnych stopni naukowych, ale przede wszystkim możliwość przekazywania wiedzy i inspirowania innych do dalszego rozwoju. Poza radością z rozwoju ucznia, czerpie również satysfakcję z własnego postępu.

– Lubię studentów jako partnerów we wspólnej ścieżce rozwoju, bo to jest zawsze wspólna ścieżka. No i lubię to, że zdobytą wiedzę, mogę przekazać szerzej niż do niszowego grona naukowców. Zdaję sobie sprawę, że w nauce często jest tak, że nasze artykuły czytają tylko ci, którzy chcą je zacytować. Poza tym, obieg takiego artykułu jest ograniczony, zwłaszcza jeżeli to jest hermetyczna naukowa publikacja. Gdybym miała znaleźć sens w uprawianiu nauki tylko w tym, że publikuję, byłoby mi trudno. Natomiast dla mnie najważniejszy jest fakt, że rozwijam się naukowo i mogę to przekazać studentom – tłumaczy prowadząca, podkreślając też, że w dydaktyce, docenia to, że przekazywanie wiedzy wymusza na osobie uczącej zdefiniowanie swojej wiedzy i zrozumienie jej głębiej, aby móc ją klarownie przekazać innym.

– To prowadzi do dyscyplinowania umysłu i ujawnia wszelkie luki w myśleniu. Jeśli druga osoba nie rozumie tego, co chcemy przekazać, to może oznaczać, że sami nie rozumiemy tematu dostatecznie głęboko. A to sprawia, że jako dydaktycy nie możemy stać w miejscu – mówi dydaktyczka, która z nauczaniem związana jest praktycznie od zawsze. Jak przyznaje, już w szkole podstawowej tłumaczyła kolegom i koleżankom trudniejsze zagadnienia. Dziś uczy przedmiotów takich jak socjologia i psychologia środowiskowa, kształtowanie krajobrazu miast, czy kształtowanie przestrzeni osiedli miejskich. 

is

• 

  Dr Ewa Szczepańska: – W dydaktyce nie ma głupich pytań

  Dr Ewa Szczepańska z Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności wyróżnia się swoim zapałem do nauki i nauczania, co potwierdziły w ankietach wysokie oceny studentów. To wyróżnienie, jak przyznaje, było dla niej miłą niespodzianką, ale jednocześnie potwierdzeniem efektywności jej metod dydaktycznych.