Preludium 15: granty dla doktorantów

Preludium to konkurs Narodowego Centrum Nauki na projekty badawcze realizowane przez osoby rozpoczynające karierę naukową nieposiadające stopnia naukowego doktora. W jego piętnastej edycji granty zdobyło dwoje przedstawicieli Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu: Katarzyna Godlewska z Wydziału Przyrodniczo-Technologicznego i Grzegorz Bury z Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji.

Katarzyna Godlewska projekt „Mechanizm działania nowatorskich ekstraktów roślinnych i ich wpływ na odporność na stres Arabidopsis thalian” będzie realizowała pod okiem prof. Anity Biesiady z Katedry Ogrodnictwa UPWr i dr Izabeli Michalak z Zakładu Zaawansowanych Technologii Materiałowych Politechniki Wrocławskiej. 210 tys. zł wykorzysta na zbadanie możliwości wykorzystania roślin wyższych do produkcji biostymulatorów dla roślin uprawnych.

– Zaspokojenie potrzeb żywieniowych ludności stanowi obecnie jeden z głównych problemów społecznych i naukowych. Populacja ludzka stale rośnie i według prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2100 roku wynosić będzie ponad 11 miliardów. Podejmowane działania powinny skupiać się na dwóch głównych celach: wyprodukowaniu wystarczającej ilości żywności, aby zminimalizować niedożywienie ludzi oraz ograniczeniu szkodliwych skutków ubocznych dla środowiska. Jednocześnie powinna być to żywność bez pozostałości pestycydów oraz o wysokiej wartości biologicznej – mówi doktorantka. – Jednym z rozwiązań może być zastosowanie biostymulatorów przywracających w niekorzystnych warunkach środowiskowych witalność roślin, zwiększających ich plony oraz korzystnie wpływających na skład chemiczny, w tym zawartość witamin, polifenoli i innych ważnych dla zdrowia substancji biologicznie czynnych.

Głównym celem badań Katarzyny Godlewskiej będzie ocena możliwości zastosowania naturalnych surowców roślinnych do wytwarzania biostymulatorów oraz poznanie mechanizmu ich działania. Do ich produkcji wykorzysta ekologiczne rozpuszczalniki oraz różne metody ekstrakcyjne. Zamierza otrzymać preparaty, które wykażą pozytywny wpływ na wzrost, rozwój, wartość biologiczną oraz odporność na warunki stresowe roślin.

Grzegorz Bury zdobył 196 tys. zł na „Wyznaczanie precyzyjnych orbit satelitów GNSS na podstawie kombinowanych rozwiązań laserowych oraz mikrofalowych”.

– W dobie rozwoju globalnych i regionalnych nawigacyjnych systemów satelitarnych (ang. Global Navigation Satellite System, GNSS) powstają nowe możliwości wykorzystania sygnałów pochodzących z wielu równych systemów, np. GPS, GLONASS czy Galileo. Oprócz cywilnych zastosowań takich jak nawigacja, precyzyjne rolnictwo czy systemy wczesnego ostrzegania przed gwałtownymi zjawiskami pogodowymi, głównym zastosowaniem systemów GNSS jest realizacja Międzynarodowego Ziemskiego Układu Odniesienia – wyjaśnia doktorant Instytutu Geodezji i Geoinformatyki. – Satelity poszczególnych systemów znacząco różnią się między sobą budową oraz materiałami, z których zostały wykonane. Co za tym idzie, są też w różny sposób wrażliwe na wpływ niegrawitacyjnych sił perturbujących ich ruch po orbicie okołoziemskiej. A poprawne wyznaczenie orbit satelitów poszczególnych systemów jest niezbędne do dokładnego wyznaczania parametrów geodezyjnych i realizowania globalnego układu odniesienia.

Do wyznaczanie orbit standardowo używa się danych GNSS. Dodatkowo Grzegorz Bury opracował metodologię wyznaczania orbit za pomocą niezależnej techniki laserowej SLR. W projekcie, którego finansowanie uzyskał z NCN, będzie analizował błędy, które obarczają pomiary, obiema technikami, a w rezultacie chce zaproponować jedno rozwiązanie dla obu typów obserwacji.

– Wyznaczanie precyzyjnych orbit sztucznych satelitów stanowi nieodzowny element w badaniach Ziemi, ponieważ dokładność wyznaczenia trajektorii ruchu satelitów znacząco wpływa na dokładność parametrów uzyskanych w wyniku analizy obserwacji satelitarnych. Kombinacja dwóch niezależnych technik na pokładzie satelitów GNSS nie tylko pozwoli na precyzyjne wyznaczenie orbit, ale również zapewni połączenie pomiędzy dwoma niezależnymi technikami i znacząco wpłynie na zwiększenie spójności pomiędzy nimi – podsumowuje doktorant.

mj