Naukowczynie UPWr ze Stypendium dla Wybitnych Młodych Naukowców

Stypendium przyznawane jest młodym naukowcom prowadzącym innowacyjne, wysokiej jakości badania naukowe i posiadającym imponujące osiągnięcia naukowe o międzynarodowym wydźwięku. 

Przełom w genetyce roślin strączkowych

Dr Sandra Rychel-Bielska specjalizuje się w genetyce roślin, dziedzinie kluczowej dla przyszłości rolnictwa, szczególnie w obliczu zmian klimatycznych i narastających problemów z dostępnością pożywienia. Jej badania nad mechanizmami kontrolującymi indukcję kwitnienia u roślin uprawnych mają na celu opracowanie nowoczesnych, wysoce efektywnych metod hodowli. Jedną z nich jest wykorzystanie markerów molekularnych, pozwalających na precyzyjną selekcję materiałów posiadających pożądany zestaw genów i opracowywanie nowych odmian roślin, ściśle dostosowanych do lokalnych warunków atmosferycznych. Zastosowanie narzędzi molekularnych w tym zakresie może znacznie skrócić czas wprowadzenia nowych odmian na rynek.

Jednym z głównych osiągnięć dr Rychel-Bielskiej jest poznanie genetycznych i molekularnych podstaw termoneutralności i wczesności kwitnienia u dwóch gatunków łubinów: wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) i białego (L. albus L.). Jej badania nad mechanizmami indukcji kwitnienia, analizą ekspresji genów integratorowych i czynników transkrypcyjnych zaangażowanych w regulację kwitnienia oraz zróżnicowaniem struktury i funkcji głównych genów odpowiedzialnych za przejście roślin do generatywnej fazy rozwoju stanowią kamienie milowe w genetyce łubinów. Dr Rychel-Bielska wraz z zespołem, wykazała m. in. wielogenowy charakter cechy wczesności kwitnienia u łubinu białego, identyfikując główne geny odpowiedzialne za obserwowaną zmienność. Ponadto, pracując w międzynarodowym zespole badawczym wykazała sprzężenie cechy termoneutralności i wczesności kwitnienia z opracowanymi markerami molekularnymi. Umożliwiało to precyzyjne dobranie komponentów do krzyżowań i opracowywanie nowych odmian łubinów, z wykorzystaniem narzędzi molekularnych.

Dotychczas naukowczyni pracowała w kilkunastu projektach badawczych, w tym konsorcjach międzynarodowych, takich jak „LEGumes for the Agriculture of TOmorrow” (LEGATO), zrzeszającym 29 partnerów z 11 krajów, którego celem było opracowanie narzędzi molekularnych i nowych odmiany roślin strączkowych, a także zwiększenie wydajności upraw i dostosowanie ich do zmieniającego się klimatu. Jednocześnie będąc kierownikiem projektów NCN PRELUDIUM, SONATINA i SONATA, skupiała się w szczególności nad rozszyfrowaniem genetycznych mechanizmów związanych z wrażliwością roślin na długość dnia oraz odpowiedzią na wernalizację.

Współpraca z najlepszymi międzynarodowymi zespołami, w tym z zespołem dr. Lars’a Kamphuis’a z Curtin University oraz zespołami dr Matta Nelsona i dr LingLing Gao z Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) z Australii, a także z zespołem prof. Paolo Annicchiarico z CREA we Włoszech, zaowocowała szeregiem publikacji naukowych, w których autorzy wielokrotnie publikowali wyniki badań dotyczące genetyki roślin strączkowych. Wykazano m. in. brak kluczowych genów szlaku wernalizacyjnego i fotoperiodycznego w genomach łubinów, a także zidentyfikowano klastry microRNA związane z regulacja kwitnienia u badanych gatunków. Było to pierwsze potwierdzone doniesienie o udziale niekodującego RNA w regulacji kwitnienia łubinów. Ponadto, jej prace nad opracowaniem markerów genetycznych i analizą asocjacji całego genomu (GWAS) pozwoliły na zidentyfikowanie nowych loci cech ilościowych (QTLs), co jest istotnym krokiem w tworzeniu odmian lepiej dostosowanych do zmieniających się warunków klimatycznych.

Innowacje w zarządzaniu krajobrazem

Dr Iga Kołodyńska skupia się na rozwijaniu metod identyfikacji i waloryzacji krajobrazu oraz ich wykorzystaniu w procesie planistycznym. Jej praca doktorska obejmowała analizę jednostek krajobrazowych pod kątem wartości przyrodniczej, kulturowej i społecznej, co stanowi podstawę do wyznaczania kierunków rozwoju gmin i terenów pod nowe inwestycje. Jednym z istotnych osiągnięć dr Igi Kołodyńskiej jest jej praca nad społeczną wartością krajobrazu podmiejskiego, przeprowadzona z wykorzystaniem geoankiety skierowanej do mieszkańców gmin podmiejskich Wrocławia. Integracja waloryzacji krajobrazu z procesem planistycznym na poziomie lokalnym, gdzie podejmowane są najważniejsze decyzje kształtujące krajobraz, stanowi nowatorskie podejście w zarządzaniu krajobrazem. Jej badania wskazują na konieczność większego zaangażowania społeczeństwa w procesy planistyczne, co może prowadzić do lepszego zrozumienia i ochrony wartości krajobrazu.

Dr Kołodyńska współpracuje z międzynarodowymi zespołami badawczymi, takimi jak grupa Plan Smart z Uniwersytetu Leibniza w Hanowerze, Uniwersytet Nauk Stosowanych Zittau/Görlitz oraz Institute of Built Environment, Aalto University. Jej prace badawcze dostarczają argumentów w procesie podejmowania decyzji planistycznych, co może prowadzić do tworzenia strategii zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości życia mieszkańców.

Stypendia dla dr Rychel-Bielskiej i dr Kołodyńskiej doceniają ich wkład w rozwój nauki oraz znaczenie ich badań dla przyszłości rolnictwa i zarządzania krajobrazem. Ich osiągnięcia naukowe i innowacyjne podejścia mają potencjał, aby przynieść znaczące korzyści społeczeństwu, szczególnie w kontekście globalnych wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi i urbanizacją.

• 

  SKN EZA z dofinansowaniem Studenckie Koła Naukowe Tworzą Innowacje

  Studenckie Koło Naukowe EZA dostało dofinansowanie w wysokości 67 290 zł z programu Studenckie Koła Naukowe Tworzą Innowacje na projekt: „Innowacyjne rozwiązania na bazie substancji naturalnych do kontroli mikrobiomu skóry i błon śluzowych w weterynarii". Projekt stanowi odpowiedź na jedno z największych wyzwań współczesnej medycyny – narastającą oporność bakterii na antybiotyki.

• 

  Absolwent UPWr z Wrocławską Magnolią

  Mateusz Bartczak, absolwent kierunku architektura krajobrazu zdobył III miejsce za pracę dotyczącą koncepcji projektowej parku wzdłuż rzeki Kasiny we Wrocławiu.