Michał Dudek ze Stypendium im. Alfreda Jahna

Michał Dudek w ubiegłym roku w tej samej kategorii stypendialnej otrzymał wyróżnienie za swoje badania nad genezą i współczesną transformacją gleb czarnoziemnych w Polsce południowej.

– W tym roku postanowiłem spróbować raz jeszcze i tym razem znalazłem się w gronie trzech osób nagrodzonych stypendiami im. Alfreda Jahna. W badaniach, które prowadzę, szukam odpowiedzi na pytanie, jak kształtowały się i przeobrażały żyzne gleby czarnoziemne, biorąc pod lupę obszar Dolnego Śląska i w szerszym ujęciu całej Polski południowej – mówi Michał Dudek i wyjaśnia, że ustalenie kierunku ewolucji tych gleb jest o tyle istotne, że stanowią one szczególnie cenny zasób przyrodniczy i użytkowy, ale jednocześnie doświadczają szeregu procesów pogarszających ich właściwości. Dlatego też potrzebne są działania, które określą skalę problemu i w ramach których zaproponuje się zabiegi zapobiegające niszczeniu tych szczególnie cennych gleb uprawnych.

– Aby jednak takie działania poprawnie zaplanować, należy najpierw dobrze rozpoznać procesy, które daną glebę kształtowały na przestrzeni lat – i to jest głównym celem mojej pracy. Podstawą do wyciągania wniosków o przemianach gleb są dla mnie badania materii organicznej, która jest swego rodzaju łącznikiem między glebą a środowiskiem, zwłaszcza szatą roślinną – tłumaczy doktorant z Instytutu Nauk o Glebie, Żywienia Roślin i Ochrony Środowiska nie kryjąc, że badania glebowej materii organicznej przypominają detektywistyczne śledztwo, pozwalające odtworzyć przeszłość gleby na podstawie niewidocznych gołym okiem informacji, a rezultaty jego badań przyczynią się do lepszego zrozumienia kierunków ewolucji czarnoziemów. Mając tę wiedzę, nie tylko gleboznawcy będą w stanie szerzej spojrzeć na gleby jako na cenny zasób środowiska, zasługujący na szczególną troskę i ochronę.

– Zdobycie stypendium jest dla mnie dużym wyróżnieniem i cieszy także fakt, że dostrzeżono znaczenie gleb we współczesnej problematyce związanej z przemianami środowiska i jego ochroną – podkreśla Michał Dudek, dodając, że gleby czarnoziemne występują także w bliskim sąsiedztwie miasta Wrocławia, a z uwagi na niewielką powierzchnię i swoją ponadprzeciętną żyzność należy je uznać za wyjątkowo cenne rolniczo i przyrodniczo. Znajdują się one jednak na atrakcyjnych terenach inwestycyjnych w pobliżu Bielan Wrocławskich, co potencjalnie może przyspieszać degradację ich środowiska, wyłączanie z produkcji rolnej i utratę charakterystycznych właściwości.

– Dlatego uważam, że moje badania i wnioski z nich płynące mają także ważny wymiar społeczny – komunikowanie wyników badań środowiska glebowego lokalnym społecznościom pozwala zwiększyć świadomość i ukazać gleby jako podlegający nieustannym przemianom, nieodnawialny i cenny zasób, który zasługuje na uwagę i ochronę – mówi Michał Dudek.
Opiekunem naukowym jego doktoratu jest prof. Beata Łabaz, dla której gleby czarnoziemne stanowią jeden z najważniejszych obszarów zainteresowań naukowych. Promotorem pomocniczym pracy jest prof. Agnieszka Medyńska – Juraszek.

Stypendium im. Alfreda Jahna jest jedną z najnowszych kategorii w Studenckim Programie Stypendialnym, utworzoną w ubiegłym roku. Jej patron był geografem, geomorfologiem i polarnikiem. Związany z Uniwersytetem Wrocławskim, od listopada 1949 roku pełnił funkcję dyrektora Zakładu Geografii Fizycznej, a później Zakładu Geomorfologii. Przez dwie kadencje (1962-1968) był też rektorem uczelni. Podczas wydarzeń marcowych w roku 1968 opowiedział się po stronie protestujących studentów, przez co utracił zaufanie ówczesnych władz, jednak utrzymał się na stanowisku rektora aż do końca kadencji. Swoje badania prowadził w wielu krajach świata, szczególnie skupiając się na rejonach polarnych: Spitsbergenie, Alasce oraz Syberii. Był postacią rozpoznawalną w świecie naukowym, jako przewodniczący Komisji Ewolucji Stoków przy Międzynarodowej Unii Geograficznej, członek niemieckich, belgijskich i norweskich towarzystw naukowych czy doktor honoris causa renomowanych uczelni: Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie, UAM w Poznaniu oraz Uniwersytetu Iwana Franko we Lwowie. Zmarł we Wrocławiu w roku 1999. Jest honorowym obywatelem miasta Wrocław.

• 

  Daria Marczak ze stypendium dla doktorantów

  Daria Marczak, doktorantka z Instytutu Inżynierii Środowiska otrzymała Stypendium im. Mariana Suskiego w zakresie nauk inżynieryjno-technicznych. Stypendium jest przyznawane w ramach wrocławskiego Studenckiego Programu Stypendialnego. Rok temu Daria w tym samym programie otrzymała wyróżnienie.

• 

  Prawie 2 miliony z konkursu Preludium dla doktorantów UPWr

  Czy można zwiększyć odporność drobiu dzięki dodatkom paszowym? Jak hydroelektrownie wpływają na środowisko? Czy konserwanty stosowane w żywności mogą chronić przed enterotoksynami gronkowcowymi? Dzisiaj przedstawiamy sześć z jedenastu zwycięskich projektów i doktorantów, którzy je zrealizują.