Interdyscyplinarne badania nad ostrokrzewem

Ostrokrzew występował w europejskich farmakopeach jeszcze w XIX wieku – jako środek o właściwościach przeciwgorączkowych, przeciwreumatycznych i żółciopędnych. Później praktycznie zniknął. Dla medycyny naturalnej stał się jedną z tzw. zapomnianych roślin, podczas gdy jego południowoamerykańska odmiana – Ilex paraguariensis – powszechnie znana jako yerba mate, jest coraz popularniejsza na całym świecie.

Zespół naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu postanowił zbadać skład chemiczny i aktywność biologiczną europejskich odmian ostrokrzewu (Ilex aquifolium i Ilex meserveae). Na badania uzyskał finansowanie w wysokości ponad 620 tys. zł z Narodowego Centrum Nauki z konkursu OPUS, a wcześniej udowodnił już właściwości przeciwjaskrowe i obniżające stężenie triglicerydów innej „zapomnianej rośliny” – derenia właściwego.

– Ten grant jest interdyscyplinarny, biorą w nim udział naukowcy z czterech wydziałów naszej uczelni: dr Przemysław Bąbelewski z Wydziału Przyrodniczo-Technologicznego zajmie się pozyskiwaniem surowca i taksonomią, my na chemii zrobimy analizę tego, co się w tej roślinie znajduje, prof. Marycz przeprowadzi badania na liniach komórkowych i in vitro, natomiast badania in vivo przeprowadzą: prof. Robert Kupczyński i Anna Zwyrzykowska z Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt. Zespół złożony z chemików, fizjologów przemian metabolicznych, histologów i biologów molekularnych pozwoli na kompleksowe rozwiązanie problemu, korelację składu z aktywnością metaboliczną i farmakologicznego – mówi prof. Antoni Szumny z Katedry Chemii koordynujący cały projekt.

Wstępne badania wykazały już występowanie w europejskiej odmianie ostrokrzewu metabolitów wtórnych analogicznych do Ilex paraguariensis, które mają dobrze udokumentowane właściwości hipotensyjne, hipocholesterolemiczne, przeciwbólowe i wspomagające walkę z otyłością. – Wszystkie przesłanki wskazują na to, że zbliżony skład chemiczny będzie skutkował zbliżoną działalnością biologiczną, ale pewność uzyskamy po skończeniu badań. Mam nadzieję, że ostrokrzew okaże się nie tylko piękną rośliną ozdobną, którą chętnie sadzimy w ogródkach, ale również fajnym surowcem do potencjalnego wykorzystanie w suplementach diety czy lekach – podsumowuje prof. Szumny.

mj