Eksperci UPWr: Jak przystroić dom na wiosnę i Wielkanoc?

• Do stworzenia dekoracji można zainspirować się tradycyjnymi palmami wielkanocnymi i wykorzystać w kompozycjach na przykład suszone kwiaty i trawy.
• By stworzyć oryginalne ozdoby, zamiast narcyzów i hiacyntów można użyć np. kwiatów magnolii czy gałązki śliwy wiśniowej.

Tradycyjnie wielkanocny stół, przy którym gromadzimy się z rodziną, kojarzy nam się nie tylko z przysmakami z koszyka, ale także z wielkanocnym wystrojem, w którym wykorzystywane są zwykle pisanki, rzeżucha, baranki i zajączki. Ale do stworzenia wielkanocnych dekoracji można wykorzystać też inne rośliny, które ozdobią nam dom na całą wiosnę. Ogranicza jedynie własna wyobraźnia.

Co zamiast pisanek i rzeżuchy?

Do wykonania dekoracji na stół można zainspirować się motywem palmy wielkanocnej i użyć na przykład srebrnoszarych, połyskujących bazi, czy młodych pędów kwitnącej wierzby, która tradycyjnie jest symbolem nieśmiertelności. Najpopularniejsza jest jednak wierzba Iwa, najwcześniej kwitnący krajowy gatunek, rosnący w widnych lasach i zaroślach. – By nadać dekoracjom oryginalności, zamiast bazi z gatunków polskich, można wybrać wschodnioazjatycką wierzbę smukłoszyjkową, która wypuszcza bazie w kolorze różowym lub jej odmianę ‘Mt Aso’ o jeszcze intensywniejszym odcieniu – mówi dr Marta Monder z Zakładu Roślin Ozdobnych i Dendrologii, podkreślając, że wierzby warto też posadzić na działce lub ogrodzie, ponieważ jej kwiaty, choć niepozorne, są bogate w nektar i chętnie odwiedzane przez owady zapylające.

W dekoracjach gałązkom wierzby mogą towarzyszyć różne trawy i suszone kwiaty, które czasem bywają barwione na jaskrawe kolory. Przykład wiosennych dekoracji z suszonych traw można zobaczyć w Katedrze Architektury Krajobrazu na wystawie „Wiosenne zaklinanie rzeczywistości" w pracach wykonanych przez studentki architektury krajobrazu na zajęciach z florystyki. Do stworzenia wczesnowiosennych kilimów oraz pająków mocy studentki wykorzystały rośliny powszechnie dostępne o tej porze roku, takie jak suszone trawy czy nawłoć.

Spośród traw do kompozycji na stół dr Marta Monder poleca np. dmuszek jajowaty i różne gatunki drżączki, a z bylin – przede wszystkim trzcinę pospolitą. – To gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie, choć jest typową rośliną bagienną i nadwodną, to spotykany jest także na całkiem suchych stanowiskach. To także cenny gatunek ze względów ekologicznych. Pomiędzy pędami trzciny znajdują schronienie drobne zwierzęta, narybek, ptactwo, a także chroni ona brzegi przed erozją wodną i stosowana może być do oczyszczania ścieków – tłumaczy dr Marta Monder.

Tworzone przez studentki architektury krajobrazu pająki mocy to dzieła sztuki ludowej przypominające łapacze snów, które według polskich tradycji ludowych pilnowały bezpieczeństwa rodziny. – Pająki mocy rozwieszano w domu pod sufitem. Miały pilnować rodziny. Zbierały między innymi złą energię od osób, które wchodziły do domu, albo źle o rodzinie myślały. Były w Polsce popularne przez wiele stuleci aż do XX wieku – mówi dr Ewa Podhajska z Katedry Architektury Krajobrazu, prowadząca zajęć z florystyki i organizatorka wystawy. Co ciekawe, podobne zadanie według tradycji ludowych miała też palma wielkanocna, która miała chronić domostwo przed nieszczęściem i zapewniać pomyślność.  

Nie tylko suszone rośliny i gałązki

W kompozycjach wiosennych świetnie wyglądają także świeże rośliny, symbolizujące odradzające się życie. Obok drapanek, kraszanek, pisanek, ażurek, oklejanek i nalepianek, pośród lukrowanych baranków, mazurków i bab, można przystroić stół licznymi gatunkami roślin, w różnej formie i kształcie. – Do dekoracji wianków i koszy można wykorzystać bezlistne lub o rozwijających się młodych listkach gałązki brzóz, leszczyny albo śliwy wiśniowej, która o tej porze roku pięknie kwitnie.

Spośród kwiatów, w kompozycjach dominują zwykle wcześnie kwitnące gatunki cebulowe, najczęściej w kolorze żółtym – narcyzy, tulipany, ale także różowe hiacynty czy niebieskie szafirki – wymienia dr Marta Monder. Według niej, pięknie prezentują się także rzadziej spotykane złociste i kolorowe kwiaty pełników, jaskrów i bratków. – Odchodząc nieco od tradycji można dodać do kompozycji kwiaty gatunków z dalekich stron – jaskrawej forsycji, czy rzadziej spotykanych wcześnie kwitnących magnolii np. gwiaździstej (Magnolia stellata) lub przyjemnie pachnącej kaliny wonnej – dodaje.

Niektóre rośliny można zasadzić w ogrodzie lub na działce, by wykorzystywać je we wiosennych dekoracjach, a także by cały rok ozdabiały przestrzeń wokół domu. Według dr Marty Czaplickiej, kierowniczki Katedry Ogrodnictwa w ogrodzie doskonale sprawdzi się na przykład barwinek, który można wykorzystać zarówno jako dekorację do koszyka, jak i świetną roślinę okrywową, która stworzy zwarte, trwałe i wieloletnie runo. Dodatkowo w pierwszych dniach kwietnia barwinek kwitnie na fioletowo lub niebiesko.

W ogrodzie sprawdzi się także bukszpan, który nie tylko kojarzy się z wielkanocnymi kompozycjami, ale jest także świetną rośliną ogrodową, z której można robić np. rzeźby i żywopłoty. Jego uprawa bywa czasem jednak nieco kłopotliwa ze względu na ćmę bukszpanową – inwazyjnego owada, którego gąsienice żywią się liśćmi bukszpanu.

 – Dla tych, którzy nie mają dostępu do działki czy ogrodu, a chcieliby coś zasadzić, tradycyjnie na czas świąt można wysiać, choćby na spodku, rzeżuchę lub owies – podpowiada dr Marta Czaplicka.

is