Dr Katarzyna Graja wykładowczynią roku Fundacji Uniwersytet Dzieci

Dr Graja podkreśla, że kluczowym aspektem jej pracy jest rozbudzanie w dzieciach pasji do nauki oraz prezentowanie wiedzy w sposób przystępny i interesujący. – Uważam, że pokazywanie dzieciom świata i ciekawostek z nim związanych jest niezwykle ważne. Chyba nawet ważniejsze niż to czego się uczą w szkole – mówi dr Graja.

Jej zdaniem, edukacja szkolna często bywa schematyczna, wręcz nudna, a dzieci muszą się dostosować do obowiązkowego programu nauczania, co może zniechęcać je do dalszego zdobywania wiedzy. – Trzeba im więc pokazać, że nauka to nie tylko szkoła, żmudne uczenie się i ciągłe dostosowywanie do klucza. Ważne jest żeby same myślały, same rozwiązywały problemy, oczywiście dostosowując poziom wiedzy odpowiednio do ich wieku. Przede wszystkim należy ich słuchać, kierować się również tym co ich interesuje. Wtedy na pewno będą dużo chętniej tę wiedzę chłonąć – podkreśla. 

– Myślę, że warto pokazywać naukę na realnych, życiowych przykładach w bezpośrednim otoczeniu dzieci. Jesteśmy na wycieczce w parku? Pokażmy im ciekawe zjawiska przyrodnicze, posłuchajmy śpiewu ptaków i spróbujmy zgadnąć, co słyszymy. Siedzimy w domu podczas burzy? Wyjaśnijmy im, czym jest to zjawisko i skąd się bierze. Jeśli sami tego nie wiemy, to nic! Zachęćmy dzieci do wspólnego poszukiwania informacji. Nie bójmy się przyznać, że czegoś nie wiemy. Mówmy szczerze: „nie wiem, ale możemy to sprawdzić" – mówi dr Graja, podkreślając, że tą samą zasadą kieruje się w kontaktach nie tylko z dziećmi, ale również ze studentami. 

– Taka szczerość zawsze się sprawdza, ponieważ nikt z nas nie jest wszechwiedzący. Wydaje mi się, że takie podejście pokazuje, że człowiek uczy się przez całe życie. Nie tylko my możemy czegoś nauczyć dzieci, ale również one mogą nauczyć czegoś nas. Może to sprawić, że w przyszłości będą chętniej się uczyć, nie tylko obowiązkowych rzeczy na kolejnych poziomach edukacji, ale również na studiach – dodaje. 

Edukacja w praktyce

Na swoich zajęciach dr Graja przekazuje wiedzę z zakresu biologii człowieka, starając się zainteresować dzieci tym, jak jest zbudowane i jak działa ich ciało. – W ostatnim semestrze dla młodszych dzieci prowadziłam warsztaty m.in. na temat „Ile kości ma człowiek?" oraz „Co można wyczytać z ludzkich kości?" dla starszej grupy wiekowej – opisuje swoje zajęcia.

Podczas warsztatów dzieci mają okazję pracować z prawdziwymi kośćmi ludzkimi, co stanowi unikalny walor dydaktyczny. Dr Katarzyna Graja zaznacza, jak ważne jest odpowiednie podejście do takich zajęć: – Zawsze podkreślam mocno, że są to prawdziwe szczątki i należy obchodzić się z nimi odpowiednio, z szacunkiem. Dzieciaki zatem dodatkowo mają możliwość obserwować, co tak naprawdę zostaje z człowieka po jego śmierci, być może w jakiś sposób pomaga im się to oswoić z tą myślą.

Interaktywność i zaangażowanie dzieci w proces nauki to kolejne kluczowe elementy metod dydaktycznych wykładowczyni. – Na początku zawsze kieruję dużo pytań w stronę dzieci – pytam o to, co już wiedzą na dany temat – ile jest kości? kim jest antropolog? czy wiedzą co można wyczytać na podstawie szkieletu. I zazwyczaj okazuje się, że wiedzą już bardzo dużo – opowiada. 

Dzięki takiemu podejściu dzieci nie tylko zdobywają wiedzę, ale również uczą się krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów. Zajęcia są mocno praktyczne, co pomaga utrwalić zdobytą wiedzę i uczynić ją bardziej atrakcyjną. – Młodsi uczestnicy układają cały szkielet i starają się policzyć kości, wskazać czy którychś im brakuje (a brakuje, bo rzadko się zdarza kompletny szkielet). Starsi mają nieco trudniejsze zadanie – spróbować określić płeć na podstawie cech morfologicznych czaszki – opowiada o zajęciach dr Graja.

– Zawsze powtarzam, że nie ma złych pytań. I staram się, by nie zostali z tymi pytaniami w głowie bez odpowiedzi. Sądzę, że na każde pytanie zawsze należy odpowiedzieć, nawet jeśli jest trudne lub trochę niewygodne – mówi wykładowczyni.

Na swoich warsztatach pokazuje, że nauka może być fascynująca i dostępna dla każdego, niezależnie od wieku. – Uważam, że chęć nauki i zdobywania wiedzy zaszczepiona za młodu zostaje z dziećmi na całe życie. Stają się nieustannymi poszukiwaczami i obserwatorami otoczenia. Dzięki temu pragną poznawać świat, podróżować i zdobywać wiedzę na różne tematy – podsumowuje dr Katarzyna Graja.

is

• 

  Uniwersytet Dzieci. To dopiero jest wyzwanie

  Dr Justyna Sołtysiak została wykładowcą roku akademickiego 2018/2019, a prof. Wojciech Niżański zdobył wyróżnienie. Tytuły przyznali słuchacze Uniwersytetu Dzieci, a nasi naukowcy podkreślają: – To satysfakcja, bo słuchacz trudny i wymagający.