Zmarł prof. Eugeniusz Kołota – był prawdziwym autorytetem

Prof. Katarzyna Adamczewska-Sowińska z trudem kryjąc wzruszenie mówi: – Odejście profesora to dla nas wszystkich w katedrze po prostu szok. Był dobrym człowiekiem, wspaniałym szefem i zaangażowanym naukowcem. Zawsze dla każdego miał czas. Zawsze służył dobrą radą, wsparciem i pomocą.

Prof. Eugeniusz Kołota był światowej sławy specjalistą z zakresu warzywnictwa i twórcą studiów ogrodniczych na Wydziale Przyrodniczo-Technologicznym UPWr. Dzięki jego staraniom WP-T uzyskał w roku 2016 uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego w zakresie ogrodnictwa. O tym sukcesie na łamach „Głosu Uczelni” mówił tak: – To trzecie tego rodzaju uprawnienie na wydziale i dziewiąte na uczelni. Dzięki temu uzyskujemy pełnię praw akademickich w zakresie dyscypliny ogrodnictwo. Kształcimy na poziomie inżynierskim, magisterskim, a od kilku lat także doktorskim, ale żeby nadawać stopień doktora habilitowanego, trzeba mieć stosowne uprawnienia, przyznawane przez Centralną Komisję ds. Stopni i Tytułów Naukowych. To w drabinie akademickiej najwyższy etap, a uprawnienia uzyskuje Rada Wydziału, a nie my jako Katedra Ogrodnictwa. Rada jednocześnie dostaje uprawnienia do występowania o nadanie tytułu profesora nauk rolniczych w dyscyplinie ogrodnictwo.

Prof. Eugeniusz Kołota do Wrocławia przeprowadził się w 1984 roku – ze Szczecina, gdzie był prodziekanem. Ale to właśnie na naszej uczelni czekały na niego wyzwania. – A nowe zadania sprawiają, że się rozwijamy. Zaczynaliśmy z bardzo niskiego poziomu. Musieliśmy stworzyć dwie rzeczy: kadrę i zaplecze badawcze. Bardzo mi pomogły w tym dr Maria Osińska i dr Anna Wojtkiewicz, ale obie nie wiązały swojej przyszłości ze ścieżką naukową, więc postawiłem na młodzież. Obecny dziekan Wydziału Przyrodniczo-Technologicznego prof. Adam Szewczuk był magistrem. Prodziekan Anita Biesiada też. Budowaliśmy cały zespół, od podstaw wraz z kolejnymi zatrudnionymi pracownikami – wspominał rok temu profesor, podkreślając, że jednym z najważniejszych wrocławskich doświadczeń stały się dla niego relacje ze współpracownikami, doceniającymi jego starania, doświadczenie i wsparcie.

Prof. Eugeniusz Kołota urodził się 8 marca 1941 roku w Koskowie, w woj. mazowieckim. W Szczecinie ukończył Wydział Rolniczy Wyższej Szkoły Rolniczej – w 1965 r. uzyskał tam tytuł magistra inżyniera, specjalności ogrodnictwo. W roku 1971 otrzymał stopień doktora nauk rolniczych w zakresie ogrodnictwa, a w 1977 r. doktora habilitowanego w zakresie ogrodnictwa na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie. W 1989 r. nadano mu tytuł profesora nauk rolniczych, natomiast w 1995 r. stanowisko profesora zwyczajnego. Po odbyciu rocznego stażu zawodowego, w latach 1966-1985 pracował w Katedrze Ogrodnictwa AR w Szczecinie kolejno na stanowisku asystenta, adiunkta i docenta. Jednocześnie na uczelni tej pełnił funkcję kierownika Pracowni Nawożenia Roślin Warzywnych w Katedrze Ogrodnictwa oraz prodziekana Wydziału Rolniczego ds. dydaktyki i wychowania. W 1984 r. objął kierownictwo Zakładu Ogrodnictwa, przekształconego w 1991 r. w Katedrę Ogrodnictwa na Wydziale Rolniczym AR we Wrocławiu. Funkcję tę pełnił do 2011 r. Na uczelni powierzono mu funkcje m.in.: prorektora ds. rolniczych zakładów doświadczalnych i współpracy z gospodarką narodową oraz pełnomocnika rektora ds. rolniczych zakładów doświadczalnych. Od 1996 r. był Przewodniczącym Rady Nadzorczej spółki Agro AR Łosice. Był wieloletnim członkiem senatu i pracował w licznych komisjach rektorskich i senackich.

Na przestrzeni dotychczasowych lat pracy prof. Kołota odbył liczne staże naukowe i misje profesorskie w ośrodkach naukowych w Belgii, Finlandii, Portugalii, Chorwacji Szwecji, Norwegii, Czechach, Grecji, Francji, Hiszpanii we Włoszech, na Węgrzech. W latach 1978-1979 był stypendystą North Dakota State University w Fargo, w USA.  Jako visiting profesor wygłosił także wykłady na temat stanu i osiągnięć nauki, systemu szkolnictwa wyższego oraz stanu produkcji ogrodniczej w Polsce na kilku uniwersytetach europejskich. Szczególnie cenne w jego dorobku naukowym są badania nad doskonaleniem technologii uprawy warzyw, np. z wykorzystaniem żywych ściółek, ochrony biologicznej roślin, ściółkowania gleby, zastosowania osłon bezpośrednich i wprowadzenia odmian odpornych na patogenny, poznanie biologii, wymagań siedliskowych i wartości odżywczej warzyw mało rozpowszechnionych oraz opracowanie od podstaw technologii ich uprawy (por, roszponka, pietruszka naciowa, burak liściowy, cukinia, patison), określenie wpływu zachwaszczenia na plonowanie i jakość różnych gatunków warzyw; wyznaczenie ich krytycznej wrażliwości na zachwaszczenie czy prace nad optymalizacją mineralnego żywienia roślin ogrodniczych np. z uwzględnieniem nawozów zawierających inhibitory nitryfikacji.

Stworzył od podstaw dwie stacje badawczo-dydaktyczne UPWr: w Samotworze i Psarach wraz z Centrum Uprawy Grzybów Jadalnych i Leczniczych. Wielokrotnie nagradzany i wyróżniany był niekwestionowanym autorytetem zarówno dla studentów, z których wielu poszło jego śladami, jak i współpracowników.

kbk