Złoty Medal targów POLECO dla pomysłu naukowców UPWr

ION ART, czyli bezodpadowa, zeroemisyjna technologia selektywnego oczyszczania śródlądowych wód powierzchniowych została nagrodzona podczas Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska POLECO w Poznaniu. Sąd Konkursowy docenił technologię, mając na uwadze m.in. jej zastosowanie dla zbiorników wodnych, jezior, kąpielisk, oczyszczalni ścieków i zakładów przemysłowych, a szczególnie zwracając uwagę na istotną redukcję ponadnormatywnych ilości biogenów w wodzie, które zmniejszają możliwość rozwoju sinic i alg, zachowując naturalną równowagę w obrębie ekosystemu. W efekcie zastosowania tej technologii eliminowane jest zagrożenie środowiskowe i zwiększa się potencjał rekreacyjnego, a także gospodarczego wykorzystania zbiornika wodnego.

Tomasz Kabat, dyrektor w firmie ART Strefa Witold Skorulski, która stworzyła ION ART podkreśla, że Złoty Medal to potwierdzenie jakości, a także innowacyjności rozwiązania technologicznego. Rozwiązania, do którego przyczynili się naukowcy z naszej uczelni. Projekt „Innowacyjna metoda poprawy jakości wody w wielofunkcyjnych zbiornikach retencyjnych” realizowany był bowiem przez Konsorcjum Naukowo-Techniczne „TURAWA", którego liderem i partnerem naukowym był Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, zaś kierownikiem prof. Mirosław Wiatkowski.

 – Pomysł wziął się z konieczności. Jakość wody zbiorników wodnych w Polsce stale jest zagrożona pogorszeniem. Niezbędne więc było rozpoczęcie i prowadzenie badań w kierunku rekultywacji zbiorników i poprawy jakości wód retencjonowanych – mówi prof. Wiatkowski i podkreśla, że obecnie największe wyzwania dotyczące funkcjonowania zbiorników retencyjnych stanowi rozwiązanie problemów zakwitów wód oraz optymalizacji zadań stawianych zbiornikom zawartym w instrukcji gospodarowania wodą.

Ekologiczny, nowatorski projekt

Modelowym obiektem w projekcie był zbiornik wodny Turawa o pojemności ok. 100 mln m3, zlokalizowany na rzece Mała Panew, w województwie opolskim. Zbiornik ten znany jest z tego, że jest wyjątkowo zanieczyszczony, więc idealnie nadawał się do badań.

 – Celem projektu było opracowanie i przygotowanie do wdrożenia nowoczesnej, kompleksowej technologii ochrony i rewitalizacji wody. Opracowana metoda pozwoliła na poprawę jakości wody poprzez usunięcie z wód związków biogennych i metali ciężkich, a następnie wprowadzenie oczyszczonej wody do zbiornika – opowiada naukowiec UPWr. 

Na zbiorniku i w zlewni zbiornika pracowało pięć instalacji, dzięki którym wprowadzana była do zbiornika woda o wysokich parametrach czystości. Czysta woda po filtracji zmniejszała stężenia zanieczyszczeń w warstwach wierzchnich i zwiększyła jej przejrzystość.

– Technologia urządzeń oparta jest o wymianę jonową, co pozwoliło na uzyskanie wysokiej jakości oczyszczonej wody. Złoża żywic jonowymiennych skutecznie absorbują nieorganiczne i organiczne zanieczyszczenia rozpuszczone w wodzie, co umożliwi usuwanie zanieczyszczeń trudnych do usunięcia przez inne technologie. Ponadto do celów rekultywacji strefy brzegowej zbiornika zastosowana została technologia wykorzystująca mikroorganizmy w celu likwidacji istniejących zagrożeń mikrobiologicznych i chemicznych oraz przyspieszenia procesu mineralizacji i humifikacji przybrzeżnego osadu dennego. Przy użyciu fartucha ograniczającego przemieszczanie zanieczyszczeń został wydzielony fragment poddany bezpośredniemu oddziaływaniu zastosowanej metody – tłumaczy prof. Mirosław Wiatkowski.

W trakcie realizacji projektu stworzona została baza naukowa i technologiczna do przygotowania i wdrażania uniwersalnego systemu oczyszczania wód zbiornikowych, rekultywowania brzegów i blokowania związków biogennych w zlewniach zbiorników wodnych. Obecnie wypracowane rozwiązania zgłaszane są do Urzędu Patentowego celem dokonania stosownych zastrzeżeń.