Student-wynalazca po raz trzeci w Katedrze Chemii

Flawonoidy to związki występujące w naturze, produkowane przez rośliny i posiadające liczne prozdrowotne właściwości – działają m.in. antyoksydacyjnie, przeciwgrzybiczo, antybakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwnowotworowo. W ciągu doby spożywamy średnio do 1 grama flawonoidów i już ta ilość jest ważnym czynnikiem zapobiegającym chorobom cywilizacyjnym takim jak cukrzyca, choroby serca, a nawet depresja. Mateusz Łużny wraz z zespołem opracował metody pozyskiwania związków flawonoidowych, które cechuje wysoka wydajność i znacznie mniejsze koszty niż przy ekstrakcji z roślin czy syntezie chemicznej.

– Do wytworzenia tych związków jako katalizatory wykorzystałem drożdże i entomopatogenne grzyby strzępkowe (czyli atakujące i rozwijające się w owadach). Wytwarzają one tak aktywne enzymy, że przekształcają substraty w interesujące mnie związki w czasie od jednej do kilkunastu godzin. To znacznie szybciej niż gdybyśmy chcieli pozyskać je na przykład bezpośrednio z roślin – wyjaśnia doktorant UPWr, z którym przy nagrodzonych wynalazkach pracowały również: dr Ewa Kozłowska (zeszłoroczna laureatka tego samego konkursu), dr Monika Dymarska i Martyna Krzywda, magistrantka w Katedrze Chemii.

Pozyskiwane flawonoidy mogłyby zostać wykorzystane jako substancje czynne w lekach, suplementach diety czy żywności funkcjonalnej, jak również do produkcji niskokalorycznych słodzików. Część z pozyskanych przez Mateusza związków charakteryzuje się słodkim smakiem, podobnym do sacharozy, jednak taki słodzik miałby również właściwości prozdrowotne.

To już trzeci rok z rzędu, w którym przedstawiciele Katedry Chemii wygrywają organizowany przez Politechnikę Świętokrzyską ogólnopolski konkurs „Student-wynalazca”. W tym roku na konkurs wpłynęły 144 rozwiązania z 26 uczelni. Nagrodą dla zwycięzców jest reprezentowanie Polski na 48. Międzynarodowej Wystawie Wynalazków w Genewie, z której do tej pory UPWr również wracało docenione: w 2018 r. Joanna Kozłowska zdobyła złoty medal i nagrodę specjalną Malezyjskiego Stowarzyszenia Badań Naukowych, w 2019 r. Ewa Kozłowska wróciła z brązowym medalem i nagrodą specjalną przyznaną przez Uniwersytet Króla Abdulaziza z Arabii Saudyjskiej.