Pierwszy w Polsce Food Waste Hackathon

Każdego roku na obszarze Unii Europejskiej marnuje się 88 milionów ton żywności – 173 kg w przeliczeniu na jednego mieszkańca – o rynkowej wartości około 143 mld euro. Głównym źródłem marnotrawstwa są gospodarstwa domowe (53%) – 47 mln ton wyrzucanego w domach jedzenia to aż 98 mln euro rocznie. Statystyczny Polak co roku wyrzuca do kosza ok. 52 kg żywności. Do najczęstszych przyczyn wyrzucania żywności należą przegapienie terminu przydatności do spożycia, zbyt duże zakupy i porcje posiłków. Oprócz żywności samej w sobie, marnowane są także zasoby naturalne i nakłady pracy, które potrzebne były do jej wytworzenia.

Dlatego w ramach projektu STREFOWA (Strategies to Reduce and Manage Food Waste in Central Europe) zorganizowano 5 hackathonów w 5 miastach Europy, które za cel wzięły sobie wymyślenie i zaplanowanie innowacyjnych aplikacji mobilnych lub sieciowych wspierających walkę z marnowaniem żywności. Hackathony – czyli „maratony” kreatywności, podczas których spotykają się ludzie różnych profesji, najczęściej programiści i informatycy, i stają przed zadaniem rozwiązania konkretnego problemu – odbyły się w Wiedniu, Pradze, Miszkolcu na Węgrzech, Asti we Włoszech i we Wrocławiu.

  – W projekcie chodzi o prewencję i zarządzanie odpadami żywnościowymi w Europie Środkowej. Idea hackathonu, jako jednego z elementów projektu, zrodziła się z potrzeby wypracowania innego podejścia do problemu – w ciągu weekendu spotykają się obcy sobie ludzie, robiący na co dzień zupełnie inne rzeczy, a to daje niesamowite połączenie pomysłów, wiedzy, możliwości i pobudza kreatywność – wyjaśnia jeden z organizatorów, dr Jan den Boer z Instytutu Inżynierii Rolniczej UPWr. 

Podczas wrocławskiego Food Waste Hackathonu uczestnicy zmierzyli się z czterema problemami, z którymi borykają się cztery firmy i instytucje uczestniczące w wydarzeniu: Orbis Hotel Group, Federacja Polskich Banków Żywności, Solvena i Foodsharing Wrocław. – Co szczególnie ważne, to że nie były to problemy wymyślone przez nas w zaciszu uniwersyteckim, tylko realne problemy przedsiębiorstw czy organizacji, na które trzeba znaleźć rozwiązanie – dodaje dr Przemysław Kobel.

5-osobowe drużyny zmierzyły się zatem z kompostowaniem domowym, zapobieganiem marnowaniu żywności w hotelach, usprawnianiem przekazywania żywności do i z banków żywności oraz usprawnianiem dzielenia się żywnością w idei foodsharingu. Projekty uczestników zostały ocenione przez jury złożone z menadżerów i kadry zarządzającej dużych przedsiębiorstw – AmRest-KFC, Orbis Hotel Group, Abrys i Solvena, którzy ufundowali nagrody i wybrali najlepszych.

Po serii prezentacji, pytań i odpowiedzi oraz dogrywce wygrała drużyna złożona z przeważającej większości ze studentek kierunku odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami: Karoliny Serwin, Karoliny Sobieraj, Karoliny Waszkowskiej, Patrycji Chmielewskiej  i Julii Rokickiej.

–  Zajęłyśmy się tematem kompostowania przydomowego i stwierdziłyśmy, że najłatwiej dotrzeć do rodzin przez dzieci, dlatego stworzyłyśmy stronę internetową z grą Kubełek Kubuś. Chodzi oczywiście o zachęcenie ludzi do założenia kompostownika przy domach jednorodzinnych, ale również  o włączenie domowego kompostowania w udział gminy, która mogłaby monitorować poziom odpadów i wliczyć do swoich poziomów recyklingu. Bo jako członek Unii Europejskiej musimy spełniać pewne limity – wyjaśnia Karolina Serwin, a jej koleżanka Karolina Sobieraj uzupełnia: – W zależności od ilości uzyskanego kompostu przewidziałyśmy zdobywanie odznak – np. nasionko, dorodna dżdżownica czy król kompostowania – oraz nagrody za kolejne etapy, np. sadzonki, zioła, bilety dla całych rodzin do wrocławskich atrakcji. A sam kompost można wykorzystać w ogródku, poprawiając jakość gleby – mówi studentka Wydziału Przyrodniczo-Technologicznego. Dziewczyny przyznają też, że w dogrywce jury zadało im sporo dodatkowych pytań z zakresu zarządzania i mających rozwiać wątpliwe kwestie, jak na przykład uciążliwość zapachów, rozszerzanie gry w przyszłości, akcje promocyjne, ocieplenie wizerunku kompostowania, które nie kojarzy się najlepiej.

Drugie miejsce zajęła grupa szukająca rozwiązania do dzielenia się żywnością – wymyśliła aplikację pod nazwą BlaBlaFood, w której prywatne osoby mogą ogłosić, że mają do przekazania jedzenie z wyszczególnieniem jakie to jest jedzenie, ile go jest, jaki ma termin przydatności do spożycia, skąd je można odebrać itd. To także idea budująca więzi społeczne – nie ma pośredników, nie zostawia się jedzenia w lodówce, tylko przekazuje bezpośrednio konkretnym ludziom.

O trzecim projekcie opowiada dr den Boer: – W hotelach trudno jest w ogóle nie marnować jedzenia, więc pomysłem było wybudowanie dużego kontenera z wagą, do którego pracownicy z różnych działów hotelowych wyrzucaliby odpady, zaznaczając tylko skąd pochodzą, czy z kuchni, czy ze stołówki pracowniczej itd. Automatyczne podliczanie masy odpadów pozwoliłoby na porównanie danych jednego hotelu – na przykład ilości odpadów w stosunku do liczby gości – z innymi hotelami. Jeśli hotel A ma o połowę mniej odpadów niż hotel B, to już jest sygnał, że trzeba się przyjrzeć sytuacji, że można lepiej gospodarować jedzeniem. A poza tym – już samo zmierzenie ilości odpadów, nawet w domu, sprawia, że staramy się produkować ich mniej.

– Czwarty pomysł powstał pod banki żywności. Chodziło o usprawnienie logistyki przekazywania jedzenia między dawcą, czyli np. siecią sklepów, a odbiorczą, czyli organizacją charytatywną. Tutaj też powstała aplikacja, w której każda ze stron zgłasza, co ma do oddania lub czego potrzebuje. Najważniejszą korzyścią okazało się nie tylko usprawnienie przekazywania żywności, ale też ominięcie ogromu dokumentacji papierowej. Bo w tej chwili wszystko trzeba ręcznie wpisywać do ewidencji banków żywności i to kategoriami, a nie nazwami handlowymi. System aplikacji katalogowałby produkty automatycznie – tłumaczy dr Kobel.

Jeden ze zwycięskich projektów w każdym z pięciu Food Waste Hackathonów zostanie zrealizowany w ramach projektu STREFOWA. Ale są też szanse, że i inne wejdą w życie: – To były rzeczywiste problemy zmagających się z nimi firm, więc ich przedstawiciele byli żywo zainteresowani rozwiązaniami i kontaktem z uczestnikami. Zwycięska drużyna prowadzi rozmowy z firmą Solvena, która jest zainteresowana wdrożeniem pomysłu – podsumowuje dr Kobel.

mj