Naukowcy z UPWr zważyli uczniów we Wrocławiu

Z krajowych badań prowadzonych przez Instytut Żywności i Żywienia wynika, że polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. Raport Najwyższej Izby Kontroli na temat żywienia uczniów w szkołach z 2016 roku nie pozostawia wątpliwości – 22 procent uczniów ma nadwagę. Te alarmujące informacje potwierdza Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) – w ostatnich 20 latach aż trzykrotnie wzrosła liczba dzieci z nadwagą, a polskie nastolatki są w czołówce najbardziej otyłej młodzieży na świecie. Aż 18,3 proc. 11- i 12-latków ma nadwagę, a 3,4 proc. jest otyłych. Bezpośrednim skutkiem nadwagi jest zmniejszona aktywność fizyczna, to zaś powoduje, 5-6-krotny wzrost ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych i to przed skończeniem 20. roku życia – to z kolei ostrzeżenie raportu HBSC (Health Behaviour School-aged Children), którym objęto dzieci w wieku 11-15 lat w 45 krajach Europy i Ameryki Północnej, w tym również Polski.

Jak mówi prof. Joanna Wyka z Katedry Żywienia Człowieka na Wydziale Biotechnologii i Nauk i Żywności UPWr w ostatnich latach dużą wagę przykłada się do mierników zdrowia populacji młodzieży, także tzw. pozytywnych mierników jak np. zwiększanie się wysokości ciała młodzieży, ale też masy ciała.  

– Wiąże się to z coraz bardziej korzystną socjo-ekonomiczną sytuacją dzieci i młodzieży, związaną z dostępem do żywności wysoko przetworzonej oraz występowaniem negatywnych terenów w stylu ich życia. Niekontrolowane korzystanie z komputerów, gier, telewizji diametralnie zmniejsza aktywność związaną z ruchem. Statystyki są bezlitosne: procent otyłych dzieci w Polsce podwoił się przez ostatnią dekadę. Stąd też i pomysł na projekt realizowany wspólnie z  Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta „Psychologiczne, środowiskowe oraz społeczno-ekonomiczne uwarunkowania stanu zdrowia młodzieży gimnazjalnej z Wrocławia pt. „Zdrowy gimnazjalista" w latach 2015-2017 – tłumaczy prof. Wyka.

Takie finansowane z zewnątrz badania prowadzone są przez WZiSS sukcesywnie, stąd możemy dokładnie zbadać jak sytuacja zdrowotna nastolatków zmienia się przez lata we Wrocławiu. Na badania w latach 2015-2017 przeznaczono z budżetu miasta 70 000 zł. Profesor Wyka podsumowuje, że na występowanie u dzieci nadwagi i otyłości wpływa wiele czynników. To m.in. wspomniany styl życia, sytuacja socjoekonomiczna, wykształcenie rodziców, zwłaszcza matek. Co więcej, z dotychczasowych badań wynika korelacja pomiędzy zamożnością poszczególnych województw Polski o wskaźnikiem otyłości dzieci. Im wyższe PKB, tym więcej grubych dzieci. Dolny Śląsk zajmuje pod tym względem czwarte miejsce w kraju, po Mazowszu, Śląsku i Wielkopolsce.

– Wyniki badań będą prezentowane w całościowych raportach wspólnie przez nas, Uniwersytet Medyczny i Urząd Miasta, ale już teraz mogę zdradzić, że wśród 1160 zbadanych uczniów z 11 wrocławskich gimnazjów za wysokie BMI* wykazano u 21% dziewcząt oraz 24% chłopców. Zbyt duży obwód talii powyżej 76 cm zmierzono u 13,4% uczennic, a powyżej 80 cm u 19% badanych chłopców. W obszarze zachowań zdrowotnych wiemy, że 20% badanych nastolatków nie jada przed wyjściem do szkoły śniadań, 6% pije codziennie, częściej niż raz, napoje typu coca-cola. Śniadanie i kolacje codziennie wraz z rodzicami jada odpowiednio 17% i 15% uczniów. Około 23% nastolatków stosuje dietę w celu schudnięcia. Około 22% badanych w dniach szkolnych ogląda telewizję 5 do 6 godzin dziennie, a odsetek ten zwiększa się dwukrotnie podczas weekendu – mówi prof. Joanna Wyka.

*BMI, body mass index, jest to wskaźnik, którego celem jest ukazanie stopnia odżywienia człowieka. Jego wartość wyliczamy za pomocą prostego równania: masę ciała dzielimy przez wzrost podniesiony do kwadratu. Według WHO prawidłowe BMI zawiera się w przedziale od 18,6 do 24,9.

Skala BMI:

do 16: wygłodzenie

od 16 do 17: wychudzenie

od 17 do 18.5: niedowaga

od 18.5 do 25: wartość prawidłowa

od 25 do 30: nadwaga

od 30 do 35: I stopień otyłości

od 35 do 40: II stopień otyłości

powyżej 40: III stopień otyłości

 kbk