Najnowsze podręczniki i skrypty UPWr

Państwowe Wydawnictwo Naukowe to wydawca podręcznika prof. Wojciecha Pusza – „Biologia i ekologia jaskiń oraz innych obiektów podziemnych” jest pierwszą tak kompleksową pozycją, dotycząca biologii i ekologii jaskiń, sztolni, kopalń, bunkrów czy tuneli. Książka jest efektem dwóch lat pracy, przede wszystkim pod ziemią, a adresowana jest do biologów, grotołazów, geologów, geografów, przyrodników i wszystkich, którzy fascynują się takimi obiektami podziemnymi, jak choćby słynny Międzyrzecki Rejon Umocnień czy jaskinie w Sudetach, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej czy w Tatrach. Czytelnik znajdzie w niej nie tylko opisy zwierząt zamieszkujących podziemia, wykazy gatunków wraz z ich ekologią. Po raz pierwszy też w polskiej literaturze speleologicznej do rąk specjalistów trafiają rozdziały związane z występowaniem i rolą mikroorganizmów w jaskiniach i innych obiektach podziemnych. I co równie ważne: podręcznik zawiera również praktyczne informacje związane z monitoringiem i ochroną jaskiń. A prawdziwym przebojem jest znajdujący się w podsumowaniu podręcznika przewodnik po jaskiniach, a także innych podziemiach w Polsce, obejmujący nie tylko te bardziej obiekty, ale również i te, które eksplorowane są rzadko.

Książka jest skierowana do studentów kierunków biologicznych, geologicznych, geograficznych, górnictwa, ochrony środowiska, a także do badaczy obiektów podziemnych, grotołazów, tzw. sztolniowców oraz bunkrowców, przewodników podziemnych oraz tych wszystkich, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzą z tego jakże nieznanego i niepoznanego aspektu obiektów podziemnych.

Również Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w ostatnim czasie wydało kilka nowych podręczników i skryptów. Studenci Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności mogą więc korzystać ze skryptu prof. Agnieszki Nawirskiej-Olszańskiej i prof. Anny Sokół-Łętowskiej „Gospodarka wodno-ściekowa i energetyczna w zakładach przemysłu spożywczego” – wydawnictwo przeznaczone jest do ćwiczeń laboratoryjno-projektowych z gospodarki wodno-ściekowej i energetycznej. Podczas zajęć studenci uczą się m.in. wykonywania podstawowych analiz wody i ścieków, poznają procesy zachodzących w technologii oczyszczania wody i ścieków, urządzenia do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, czy zasady projektowania układów gospodarki wodno-ściekowej oraz energetycznej w zakładach przemysłu spożywczego.

Autorkami kolejnego skryptu – w wersji elektronicznej – są dr Agnieszka Tomaszewska i prof. Barbara Kwiatkowska. To „Antropologia ogólna. Skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii człowieka”.

Trzeci raz od 2010 roku wydane zostały też „Ćwiczenia z histologii zwierząt. Guidebook to animal histology” prof. Jana P. Madeja, dr Violetty Kapuśniak i prof. Jana Kuryszki. Skrypt jest systematycznie poszerzany i uaktualniany w oparciu o doświadczenia wieloletniej pracy dydaktycznej ze studentami.

Przewodnik – bo tak nazywają go sami autorzy – porusza tematykę stanowiącą podstawę przedmiotów przedklinicznych i klinicznych. Przeznaczony jest dla studentów medycyny weterynaryjnej i wydziałów biologii, może jednak być przydatny dla praktykujących lekarzy weterynarii oraz osób zainteresowanych budową mikroskopową zwierząt domowych.

Podręczniki, jakie w ostatnim czasie wydało WUPWr to również drugie i poszerzone wydanie pracy zbiorowej pod redakcją prof. Romana Kołacza i prof. Zbigniewa Dobrzańskiego „Higiena i dobrostan zwierząt”.

– Omawiamy behawior poszczególnych gatunków, ale przedstawiamy też nowe problemy, a więc te związane z etyką, miejscem zwierząt w ważniejszych religiach świata, ekonomiką dobrostanu, bezpieczeństwem żywności w kontekście dobrostanu, czy budzące ogromne emocje problemy dotyczące hodowli zwierząt futerkowych oraz metod uboju i eutanazji zwierząt. Naukowcy i studenci znajdą też informacje dotyczące dobrostanu zwierząt doświadczalnych oraz etyczne zasady ich wykorzystania w badaniach naukowych – podkreślają prof. Dobrzański i prof. Kołacz.

„Podstawy enzymologii. Teoria i ćwiczenia” to podręcznik napisany pod redakcją prof. Danuty Witkowskiej – przeznaczony jest dla studentów biotechnologii i biologii. W pierwszej części, teoretycznej, podejmuje m.in. zagadnienia dotyczące ogólnych właściwości enzymów, ich klasyfikacji, sposobów określania aktywności enzymatycznej, a także wpływu różnych czynników na szybkość reakcji enzymatycznej, z włączeniem aktywatorów i inhibitorów.

Druga część podręcznika dotyczy zestawu ćwiczeń realizowanych na zajęciach laboratoryjnych z „Enzymologii”. Materiałem służącym do przygotowania poszczególnych ćwiczeń były enzymy hydrolityczne zawarte w płynach pohodowlanych zarówno grzybów z rodzaju Trichoderma, bakterii z rodzaju Bacillus, jak i drożdży z rodzaju Yarrowia oraz Geotrichum. Wymienione grupy drobnoustrojów i produkowane przez nie liczne metabolity są przedmiotem wielu badań prowadzonych w Katedrze Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Do rąk studentów anglojęzycznych trafia podręcznik pod redakcją prof. Józefa Nicponia „Clinical and laboratory diagnostics of diseases in animals”. Jego autorzy podkreślają, że w medycynie weterynaryjnej brakuje zwięzłego i praktycznego podręcznika poświęconego diagnostyce klinicznej, który byłby przydatny zarówno dla studentów, ale też omawiający klasyczne metody diagnostyczne stosowane w codziennej praktyce weterynaryjnej.

Po raz trzeci na rynku wydawniczym ukazuje się praca pod redakcją prof. Michała Mazurkiewicza i prof. Aliny Wieliczko – „Choroby drobiu”. Pierwsze wydanie, z 2014 roku, wzbudziło duże zainteresowanie czytelników, co przełożyło się na szybkie wyczerpanie całego nakładu i dodruki. W międzyczasie nastąpił dalszy rozwój krajowej produkcji drobiarskiej, dynamiczna jest też sytuacja epizootyczna w zakresie występowania wielu chorób w stadach drobiu.

Na przełomie 2016 i 2017 roku, w trakcie trwania największej w historii Europy epidemii, stwierdzono w Polsce kolejne ogniska grypy ptaków w stadach drobiu wywołane przez wirus HPAI podtypu H5N8, w mniejszym stopniu H5N5. Pojawiły się również nowe jednostki chorobowe, jak TVP, BLS czy zakażenia enterokokowe u drobiu. Stąd też decyzja o kolejnym, trzecim już wydaniu podręcznika. Tym razem poszerzono zespół autorów, znowelizowano rozdziały, wprowadzono nowe, w tym dotyczące m.in. bioasekuracji ferm i wymogów w zakresie dobrostanu w chowie drobiu.

Trzytomowa „Uprawa roślin” pod redakcją prof. Andrzeja Koteckiego to podręcznik, liczący w całości blisko 1700 stron. Praca nad nim trwała dwa lata, a do wspólnego dzieła profesor Kotecki zaprosił 42 najlepszych specjalistów w kraju.

– Czy to jest moje opus magnum? Prawdę mówiąc, podręczniki dzisiaj piszą naiwni ludzie, u schyłku swojej kariery naukowej, bo naukę niszczy powszechna punktoza – mówi prof. Kotecki, który przyznaje, że pomysł napisania tego podręcznika pojawił się na przełomie wieków, a krystalizować się zaczął po ukazaniu się na rynku pracy, którą zredagował wspólnie z nieżyjąca już prof. Jasińską „Szczegółowa uprawa roślin”. Tamta książka liczyła sobie 1200 stron i została wydana dwukrotnie.

– Te trzy tomy, jakie teraz się ukazały, to po prostu uprawa roślin, bo moim zdaniem uprawa jest jedna, a nie dzielona na szczegółową i ogólną – tłumaczy profesor Kotecki, który zdradza, że nad podręcznikiem pracował po 12-16 godzin dziennie. Teksty napisane przez 42 autorów wymagały bowiem ujednolicenia formy, tak, by czytelnik – zarówno student, naukowiec, jak i praktyk, miał poczucie kompletnego dzieła. – Czy napiszę kolejny podręcznik? Mówiłem już, że to zajęcie dla naiwnych lub emerytów, więc może na emeryturze z nudów coś napiszę, ale na pewno nie będzie to 1700 stron – uśmiecha się prof. Andrzej Kotecki.

kbk