Miniatura 8 dla trzech naukowczyń UPWr

Konkurs Miniatura, skierowany jest do badaczy rozpoczynających lub rozwijających swoją karierę i oferuje finansowanie pojedynczych działań naukowych, takich jak wstępne badania, kwerendy, czy wyjazdy badawcze. To wsparcie pozwala naukowcom zgromadzić dane potrzebne do realizacji większych projektów i dalszego rozwoju swojej działalności naukowej. 

Pogłębienie wiedzy o roli SP w tworzeniu zakrzepów prowadzących do udarów mózgu

Jedną z laureatek konkursu jest dr Izabela Janus-Ziółkowska z Katedry Patologii, której badania dotyczą poważnego problemu medycznego, jakim jest udar niedokrwienny mózgu. Ta forma udaru stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów oraz niepełnosprawności u dorosłych. W centrum zainteresowania dr Janus-Ziółkowskiej znajduje się struktura w sercu zwana kieszonką przegrodową (SP), która została po raz pierwszy opisana w medycynie człowieka w 2006 roku. Jej badania mają na celu pogłębienie wiedzy na temat roli, jaką SP odgrywa w procesie tworzenia zakrzepów, które mogą przedostawać się do mózgu i prowadzić do udarów. W sercu, szczególnie w lewym przedsionku, zakrzepy mogą powstawać w wyniku specyficznego procesu znanego jako transformacja śródbłonkowo-mezenchymalna (EndMT). Jest to proces, w którym komórki śródbłonka serca tracą swoje właściwości przeciwzakrzepowe i zmieniają się w komórki mezenchymalne, które mogą sprzyjać powstawaniu zakrzepów.

Dr Janus-Ziółkowska planuje przeprowadzić szczegółowe badania nad występowaniem SP u kotów, które, jak wykazały wcześniejsze badania, mają niezwykle wysoką częstość występowania tej struktury (ponad 95%). Celem jej badań jest określenie, czy koty mogą stanowić model zwierzęcy do badania mechanizmów zakrzepowo-zatorowych, co pomoże w przyszłych badaniach nad udarem mózgu u ludzi. W ramach projektu badaczka skupi się również na opracowaniu nowej metody preparacji serc, pozwalającej na ocenę obecności zakrzepów w kieszonkach przegrodowych oraz analizę zmian zachodzących w komórkach śródbłonka. Wyniki tych badań będą kluczowe dla przyszłych projektów badawczych nad chorobami sercowo-naczyniowymi i udarem.

Wpływ chemikaliów na funkcjonowanie ekosystemów glebowych i ich skutki dla zdrowia gleby oraz upraw

Z kolei badania dr hab. Iwony Gruss z Katedry Ochrony Roślin koncentrują się na wpływie pozostałości pestycydów w glebie na organizmy glebowe oraz rośliny lądowe, co ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia długofalowych konsekwencji stosowania tych substancji w rolnictwie. Pestycydy, mimo że pomagają w zwiększeniu plonów, stwarzają poważne zagrożenie dla bioróżnorodności gleb, oddziałując negatywnie na takie organizmy jak dżdżownice i skoczogonki. W nagrodzonym projekcie dr hab. Gruss analizowane będą nie tylko pojedyncze substancje, takie jak takie jak glifosat, tebukonazol czy azoksystrobina, ale również efekty wynikające z stosowania mieszanin pestycydów, które są często obecne w glebach rolniczych.

Kluczowym aspektem tych badań jest szeroki zakres testów ekotoksykologicznych, obejmujących zarówno testy ostrej toksyczności, jak i toksyczności chronicznej, pozwalając na kompleksową ocenę ryzyka związane ze stosowaniem pestycydów w glebach rolniczych. Celem jest zrozumienie, w jaki sposób te chemikalia wpływają na funkcjonowanie ekosystemów glebowych oraz jakie skutki może to przynieść dla zdrowia gleby i upraw. Badania dr hab. Gruss są istotne w kontekście zrównoważonego rolnictwa i mogą przyczynić się do zmiany polityki dotyczącej stosowania pestycydów, wspierając bardziej zrównoważone podejście do ochrony upraw rolniczych przed agrofagami.

Zbadanie obecności ARG w pofermencie w kontekście bioróżnorodności bakterii i archeonów

Związana z Katedrą Biogospodarki Stosowanej dr Agata Siedlecka zajmuje się jednym z najbardziej palących problemów współczesnej medycyny i zdrowia publicznego, jakim jest oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR). Zjawisko to jest odpowiedzialne za rosnącą liczbę zgonów związanych z zakażeniami opornymi na leczenie. Dr Siedlecka koncentruje swoje badania na procesie fermentacji beztlenowej (AD) w biogazowniach, które przetwarzają obornik na pożyteczny nawóz zwany pofermentem. Choć fermentacja beztlenowa jest uznawana za korzystną metodę redukcji poziomu oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, jej wpływ na geny oporności (ARG) w pofermencie nie jest jeszcze w pełni rozumiany.

Projekt dr Siedleckiej ma na celu zbadanie obecności ARG w pofermencie na tle bioróżnorodności występujących w nim bakterii i archeonów.Planuje ona pobranie próbek z trzech biogazowni w regionie oraz przeprowadzenie szczegółowych analiz genetycznych i mikrobiologicznych, w tym z użyciem zaawansowanych technik sekwencjonowania nowej generacji (NGS). Te badania są kluczowe, ponieważ obecność genów oporności w pofermencie może prowadzić do rozprzestrzeniania się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w środowisku, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Uzyskane wyniki mają potencjał do wyznaczenia nowych standardów w monitorowaniu AMR i mogą wpłynąć na politykę ochrony zdrowia i środowiska.

Wyniki prac naukowczyń z UPWr mogą stanowić fundament dla kolejnych, bardziej rozbudowanych projektów badawczych, które przyniosą konkretne korzyści zarówno dla nauki, jak i społeczeństwa.

• 

  Doktorantka UPWr z grantem z Preludium

  Finiszuje z doktoratem i właśnie dostała fundusze na projekt realizowany w ramach konkursu Preludium. Promotorką Agaty Matery, studentki Szkoły Doktorskiej UPWr jest prof. Ewa Huszcza.