„Diamentowe Granty” dla studentów UPWr

Laureaci „Diamentowych Grantów”, przyznawanych co roku przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego, otrzymują pieniądze na własne badania naukowe (maksymalnie 220 tys. zł), w tym również na swoje wynagrodzenia – do 2,5 tys. zł miesięcznie. Mogą też skrócić ścieżkę kariery naukowej i zrobić doktorat z pominięciem stopnia magistra.

W tym roku granty zdobyło dwoje studentów Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności – Karolina Tkacz i Igor Turkiewicz. Promotorem obojga jest prof. Aneta Wojdyło.

– Coraz częściej surowce naturalne wykorzystywane są do projektowania żywności funkcjonalnej, która może modulować stan organizmu człowieka. Rokitnik jest rzadko stosowany w przemyśle, ale idealne wpisuje się w ten trend – zawiera wiele związków biologicznie aktywnych, a spośród owoców wyróżnia go wysoka zawartość tłuszczów. Niestety w smaku jest dość kwaśny, a w płynnych produktach ma tendencje do rozdzielania się na dwie fazy. Dlatego chcę opracować produkt na bazie rokitnika, który będzie i funkcjonalny, i smaczny – wyjaśnia Karolina Tkacz, która w pierwszej fazie badań wybierze najbardziej obiecujące odmiany rokitnika, a potem zajmie się ich odkwaszaniem. Kluczowy będzie dobór odpowiedniego szczepu bakterii i warunków procesu fermentacji jabłkowo-mlekowej, które wpłyną na ostateczny smak soków. Podobne produkty dostępne obecnie na rynku zawierają zaledwie kilkuprocentowy dodatek soku z owoców rokitnika. W produkcie, który zamierza stworzyć studentka UPWr będzie to nawet do 75%.

– Jednym z najciekawszych zadań, jakie zakłada i mój projekt, i projekt Igora, będzie stworzenie symulowanego przewodu pokarmowego człowieka. Taki model in vitro pozwoli na zbadanie biodostępności i wchłaniania związków bioaktywnych soków. Przewód żołądkowo-jelitowy może działać jak ekstraktor, w którym fitozwiązki są progresywnie uwalniane, więc po każdym etapie trawienia możliwe będzie dokładne zbadanie stopnia dokonanych zmian. Ponadto, w społeczeństwie odnotowuje się coraz więcej przypadków zachorowań na choroby neurodegeneracyjne, co jest ściśle związane ze wzrostem liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Prognozuje się na przykład, że w 2050 roku choroba Alzheimera dotknie 1 na 85 osób. Dlatego w końcowej części projektu otrzymane soki zostaną ocenione pod kątem zdolności hamowania cholinoesteraz, co może prowadzić do zwiększenia stężenia ważnego neuroprzekaźnika – acetylocholiny, a tym samym zmniejszyć ryzyko lub postęp zmian neurodegeneracyjnych. Pozytywne wyniki analiz pozwolą więc na zastosowanie wybranych soków w prewencji i terapii chorób wieku starczego – podsumowuje Karolina Tkacz.

Na produktach pochodzenia naturalnego, które mogłyby pomóc w zwalczaniu chorób cywilizacyjnych skupi się również Igor Turkiewicz. Przedmiotem jego badań będą jednak owoce pigwowca.

– Najważniejszą strategią w prewencji i terapii chorób cywilizacyjnych, w tym m.in. cukrzycy typu II, jest świadome podejście do diety poprzez zapewnienie odpowiedniej podaży składników odżywczych, ze szczególnym uwzględnieniem związków biologicznie aktywnych oraz prowadzenie aktywnego stylu życia. Stąd też moim celem w badaniach, które będę prowadził w ramach „Diamentowego Grantu”, jest określenie i wykorzystanie potencjału bioaktywnego owoców pigwowca poprzez stworzenie mikrokapsułek z jego frakcją polifenolową. Pozwoli to na ograniczenie jej degradacji w organizmie człowieka i zwiększenie biodostępności – wyjaśnia student.

– Finalnie zostanie zaprojektowany napój funkcjonalny na bazie soku owocowego o zaprogramowanych właściwościach prozdrowotnych. Zastosowanie symulowanego ludzkiego układu pokarmowego (in vitro) pozwoli na określenie przyswajalności i wchłanialności związków polifenolowych. Założeniem jest, aby końcowy produkt wykazywał właściwości ukierunkowane na prewencję i terapię chorób metabolicznych, do jakich zaliczana jest cukrzyca.

mj