Uczciwość i rzetelność badawcza w erze AI – międzynarodowy projekt na UPWr

Celem międzynarodowego projektu „Innovative Ethics and Research Integrity training in the AI era” (Akronim ITHOS), który wygrał konkurs w programie Erasmus+ jest ułatwianie systematycznej i szeroko rozpowszechnionej edukacji w Europie na temat uczciwości i rzetelności badawczej w praktyce (z ang. ERI – Ethics Research and Integrity), szczególnie związanej z technologiami AI.

– Nasze zainteresowanie AI wynika z faktu, że sztuczna inteligencja rozwija się niezwykle szybko i wkracza coraz głębiej w obszary naszego życia, również naukowego, gdzie niewłaściwe wykorzystanie możliwości AI prowadzić może do negatywnych konsekwencji, np. fabrykowania danych, nierzetelnych badań czy rozpowszechniania nieprawdziwych informacji przedstawianych jako zdobyta wiedza własna. W tym kontekście można powiedzieć, że nauka sama może stać się ofiarą swojego postępu – mówi prof. Arkadiusz Dyjakon, kierownik projektu, dodając, że swoimi działaniami naukowcy UPWr nie chcą zatrzymać rozwoju AI, a zwrócić uwagę na pewne granice jej etycznego zastosowania w nauce i świecie badań rzeczywistych.

– Chcemy promować zasady ERI, angażować uczestników i ich sieci społecznościowe do dialogu na temat znaczenia ERI w badaniach i praktykach naukowych, a ostatecznie do wspierania kultywowania kultury ERI, co wyeliminuje implikacje etyczne, zwiększając zaufanie społeczne do nauki i technologii – wylicza prof. Dyjakon. 

Wyjaśnia, że droga to tego celu jest kilkustopniowa. To m.in. rozpoznanie skutecznych praktyk edukacyjnych i innowacyjnych związanych z uczciwością i rzetelnością badawczą oraz wyposażenie nauczycieli i instytucji edukacyjnych w innowacyjne zasoby dydaktyczne, które proponują nieszablonowe wdrożenie szkoleń na uczelniach w tym zakresie. – Ważne będzie również zbudowanie pewności i zdolności wśród edukatorów/trenerów do prowadzenia brakujących na rynku szkoleń w zakresie uczciwości i rzetelności badawczej przy zapewnieniu im odpowiednich materiałów i narzędzi oraz wspieranie studentów poprzez wdrożenie innowacyjnego programu opracowanego w ramach projektu – mówi kierownik projektu.

Projekt realizuje międzynarodowe konsorcjum

Naukowiec UPWr zauważa, że choć wykorzystanie AI w nauce uzależnione jest od dziedziny naukowej i obszaru badawczego, to dla projektu ważniejszą kwestią jest, w jaki sposób i do czego używają jej naukowcy. – Etyka i rzetelność badawcza, a także nasza wewnętrzna potrzeba do „osobistego” stwierdzenia czy potwierdzenia hipotez czy tez badawczych powinny zawsze wygrać w konfrontacji z tzw. daną wyjściową wygenerowaną przez AI – podkreśla.

Projekt „Innovative Ethics and Research Integrity training in the AI era”, będzie realizowany przez konsorcjum sześciu partnerów z Polski, Grecji, Litwy i Słowenii. To 4 uczelnie wyższe: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, National Technical University of Athens (Grecja), Univerza v Ljubljani (Słowenia), Vilniaus Universitetas (Litwa) oraz organizacje zewnętrzne: Stimmuli for Social Change (Grecja) i Fundacja ART TRANSPARENT (Polska).

Planowany czas trwania projektu wynosi 30 miesięcy, a jego budżet wynosi 400 000 EUR.

• 

  Prof. Mytnik: – Czas oswoić AI

  Modele językowe AI powinny zmienić sposób przekazywania oraz sprawdzania wiedzy, zdefiniować na nowo rolę, jaką powinien pełnić nauczyciel w procesie uczenia się. Tymczasem, my wciąż oferujemy wieloletnie programy studiów z mnóstwem nieaktualnych przedmiotów. Polski system edukacji nie dogonił postępu – prof. Joanna Mytnik, dyrektorka Centrum Nowoczesnej Edukacji na Politechnice Gdańskiej, która wygłosi wykład inaugurujący rok 2023/2024.

• 

  Jaki będzie uniwersytet przyszłości? Trzeba o tym rozmawiać

  Jak przygotować uczniów i studentów na nieznaną przyszłość? To dziś największe wyzwanie polskiego systemu edukacji. – Szacuje się, że blisko 70 procent dzieci, które obecnie uczą się w szkole podstawowej, będzie pracowało w zawodach, które jeszcze nie istnieją – mówi Aleksandra Trapp z infuture.institute, gość konferencji „Trendy i wyzwania edukacyjne dla uczelni wyższych”, na którą zapraszamy 11 października.